Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Bernhardus Keppel]

KEPPEL (Bernhardus), geboren te Zalt-Bommel den 1en Nov. 1628 uit het huwelijk van Nicolaas Keppel en Clara Jans, behoorde tot een geslacht, waaruit reeds verschillende predikanten waren voortgekomen, o.a. de eerste der drie Zutphensche predikanten, die na de herovering der stad op de Spanjaarden door Prins Maurits, in 1591 tot vaste leeraars ald. waren aangesteld. De bovengen. werd ingeschreven als student te Utrecht in 1649, en als proponent, den 13en Maart 1653 bevestigd op zijn eerste standplaats te Beesd. Hij diende deze gemeente nog geen twee jaren. Den 24en Dec. 1654 volgde zijn bevestiging te Amerongen en Leersum. Hij bleef in de bediening tot aanzijn overlijden te Amerongen in Juli 1712. In 1674 werd hij veldprediker¹⁾.

Als correspondent van de Utrechtsche Synode was hij tegenwoordig in de Part. Synoden van Z. Holland te Delft 12-20 Juli 1667 en te Gorinchem 8-18 Juli 1692.

Hij was een der bekwaamste predikanten van zijn tijd. Zijn in beslist Contra-Remonstrantschen geest geschreven werkje Den Keursteen des Geloofs, waarin de ‘fundamenten van onse Gereformeerde Christelijke waerheeden’ bovendien zijn voorgesteld, is opgedragen aan zijn toenmaligen doorluchtigen catechisant, den later als veldheer in Ierland (1690 en 91) en voor Nijmegen (Juni 1702) wijdvermaarden Godert, Baron v. Reede Ginckel, vriend van Willem III, den eersten graaf van Athlone (gest. 1703). Van Keppels vereering voor zijn oud-leerling getuigt bijzonder ook zijn hieronder vermelde lofpredicatie, die 26 fijngedrukte kwarto-bladzij den bevat, opgevuld met voorbeelden uit de ongewijde en Israelitische oudheid, doorweven met Latijnsche en O. Testamentische spreuken; zij getuigt van de Schrift-, letter- en menschenkennis van haar auteur.

Hij was gehuwd 1^o met Maria van Sterckenborgh (overl. 1686), 2^o met Geertruida v. Swoll. In het geheel werden hem zeven kinderen geboren. Een zijner kleinzoons volgt hierna.

Portretten van B. Keppel Sr. zijn niet bekend.

Van hem zag het licht:

Den Keursteen des Geloofs. Utr. 1661. 12^o^2) - Godts ooge over syn Israël. Ofte Eene Passagie v. Bileam uyt Num. 23:21. Vervattende een Materie seer bequaem ende passende op de Tyden; Uytgeleght ende gesuyvert v.h. Antinomiaensch Misverstant. Met eene Toepassinge aen den tegenwoordigen toestant der saecken by ons. Eerst in het Eng. beschr. door Thomas Gataker B D ende Pred. v. Rothernith. Ende Nu in de Nederduytse Spraecke overgebracht. Amst. 1663. 4^o (Knuttel, Cat. Pamfl. III, No. 8813). - Christoffel Sutton, Disce vivere, Dat is Leert Leven, ofte Het Leven Christi tot navolginge voorgestelt. Uit het Eng. vert. 's Grav. 1675. 8^o. (Kon. Bibl.). - Ch. Sutton, Disce Mori, ofte Leert Sterven, Eertydts in de Eng. Taal beschreven- en Tegenwoordig in het Nederd. overgeset, en verbetert. In Den Haagh. 1681. 8^o (Kon. Bibl.). - Kloekmoedige Veerdigheid Bekroont met Graaflyke weerdigheyd Ofte een Predicatie Over de Zeeghafte Held-daden v.d. Generaal v. Ginkel, synde, wegens desselfs Victorieuse Oorlogen, uytgevoerd in Yrland, door Koning William verheven tot Grave v. Athlone, etc. Ende by den Staat dezer Vereen. Nederlanden tot Generaal v. hare Cavallerije.

1) Aldus Sepp, t.a.p. Volgens N.C. Kist (Lijst der Pred. v. Amerongen, in Kist en Moll, Kerkhist. Arch D. I. 1e st., blz. 503) werd hij in Juni 1675 naar het leger gezonden, en keerde hij den 14en Nov. d.a.v. vandaar terug.

2) Ten onrechte bij v.d. Aa, Biogr. Wdb. VII¹, blz. 39 toegeschreven aan B. Keppels gelijknamigen kleinzoon.

[p. 729]

Nu gelukkig over gekomen, ende inde kerke v. Amerongen ingetreden, om na het eyndigen v.d. Godsdienst het Hoog Gebied alhier aan te veerden. Tesamen gestelt, ende gepredikt in praesentie v.d. Hoog-gedagten Grave, op den 21 Martij 1692. ov. Spr. 22, 29. Utr. 1692. 4^o (Knuttel, Cat. Pamfl. III, No. 13786).

Ook bestaat in manuscript een door hem volgeschreven foliant, getiteld: Kercken-boeck, waer in register gehouden wort, 1. v.d. kinderen, die ghedoopt syn, 2. v.d. persoonen, die getrouwt syn, en hare geboden gehat hebben. 3. v.d. Lidmaten der Gemeente, 4. van de resolutiën, by den Kerckenradt genomen sedert den Jare 1663 Juni (Januari), 5. v.d. speciale orden in 't prediken en andere Kerckendiensten.

Litteratuur: Sepp, Uit het Pred. leven, blz. 122. - Nav. Jrg. XXVI (1876), blz. 151, 425; Jrg. 1923 (LXXII), blz. 123-125; Jrg. 1924 (LXXIII), blz. 130-132. - Jac. Anspach, Iets over Godert v. Rheede Ginckel, in de Geldersche Volks-almanak v.h. jr. 1874, blz. 54. - Alb. Stud. Rh. Traj., k. 21. - Rogge, Cat. Rem. Bibl. Amst. St. II, Afd. I, blz. 168. 169.