Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Theodoor Willem Jan Juynboll]

JUYNBOLL (Theodoor Willem Jan), zoon van Mr. Gualtherus Johannes Juynboll en Catharina Johanna Pla, werd op 6 April 1802 te Rotterdam geboren en liet zich den 20en Augustus 1821 als student in de theologie en de letteren aan de Leidsche academie inschrijven, waar hij o.a. de leiding genoot van V.d. Palm en Hamaker. Vooral van den laatste was hij ‘een verdienstelijk leerling’, die den leermeester na diens overlijden gehuldigd heeft in een Oratio de H.A. Hamakero, studio litterarum orientalium in patria nostra vindice praeclaro, opgenomen in Annales Acad. Gron. 1835/36 (Gron. 1837). Reeds als student maakte Juynboll zich bekend door een Commentatio de causis, quare regnum Judae diutius perstiterit quam regnum Israël (Lov. 1824) en hij bekroonde zijn studiën door in 1828 tot doctor in de theologie te promoveeren op een Disputatio de Amoso ejusque scriptis ac veteribus eorum interpretibus, pars prima (Lugd. B. 1828). Bovendien had hij zich op het Arabisch toegelegd, dat hij op nachtelijke repetities, die eerst om twee of drie uur eindigden, samen met een vriend geleerd had. In Augustus 1828 door het Provinciaal kerkbestuur van Zuid-Holland tot den predikdienst toegelaten, ontving hij reeds den 25en van die maand een beroep naar Voorhout en diende deze gemeente van 16 November 1828 tot 12 Juni 1831, toen hij afscheid nam, daar hij in Maart 1831 tot hoogleeraar in de Oostersche talen te Franeker benoemd was. Hij aanvaardde dit ambt met een Oratio de hodierna studii linguarum orientalium conditione (Fran. 1832). Toen de academie te Franeker zou opgeheven worden, ontving Juynboll een benoeming tot hoogleeraar te Groningen en was aldaar van 1841 tot 1845 werkzaam; daarna werd hij te Leiden aangesteld als opvolger van Weyers, die op 1 April 1844 overleden was en over wien hij een Oratio de H.E. Weyers, dd. 17 April 1844 ad discipulos habita (Gron. 1844) gehouden had. De inaugureele rede te Leiden, die ook het licht zag, was getiteld: Oratio de praecipuis progressibus, quos literae Semiticae hoc ipso decennio fecerunt (Lugd. B. 1845), terwijl hij als rector magnificus in 1854 een rede hield, die uitgegeven werd als Oratio de codicum orientalium, qui in academia Lugduno-Batava servantur, bibliotheca (Lugd. B. 1854). Tevens was hij interpres legati Warneriani, waarbij Dozy van 1846 tot 1850 zijn adjutor was, en later De Jong en De Goeje. Den 16en September 1861 is Juynboll te Leiden overleden. Hij was op 5 Mei 1829 gehuwd met Wilhelmina Eva Verkouteren, in 1802 geboren en den 12en Januari 1871 overleden; behalve hun zoon A.W.Th. Juynboll (zie boven), hadden zij nog een zoon Anthonie Jacob, geboren 1840, die in het Alb. Acad. Rh.-Traj. als theol. student staat ingeschreven (kol. 426).

[p. 637]

Over de geschiedenis en letterkunde der Samaritanen publiceerde Juynboll: Commentarii in historiam gentis Samaritanae (Lugd. B. 1846) en den Arabischen tekst van een Samaritaansche kroniek: Chronicon samaritanum arabice conscriptum cui titulus est Liber Josuae (Lugd. B. 1848). Van zijn kennis van het Arabisch getuigden, naast laatstgenoemd geschrift, ook nog de volgende uitgaven: Studie over een Arabische vertaling van de Pentateuch in dl. II (blz. 113 vv.) der Orientalia, edd. Juynboll, Roorda, Weyers, 2 dln. (Amst. 1840, 1846) en onvoltooide uitgaven van twee Arabische teksten. De eerste is Jaqut's verkort geographisch woordenboek: Maracid alittila, 4 dln. (Leid. 1850-1864), waarvan één deel Arabische tekst is, door Juynboll in samenwerking met J.J.B. Gaal bewerkt en drie deelen inleiding en noten, waarvan twee na zijn dood verschenen. De tweede is Abu'l Mahasin ibn Tagri Bardii Annales, 2 dln. (Leid. 1852, 1861), bewerkt met B.F. Matthes. Bovendien gaf hij nog: Letterkundige bijdragen, 3 st. (Leyd. 1838-1840), bevattende: Opmerkingen tot toelichting van eenige punten der Hebreeuwsche Letterkunde en der Grieksche, Romeinsche, Carthaagsche en Numidische Oudheid enz.; Beschrijving van een Arabischen codex der Franeker bibliotheek, bevattende de vier Evangeliën en een. Proeve tot opheldering van den toestand van Midden-Azië in vroegere eeuwen enz.

Van Juynboll bestaat een portret, te halver lijve, links, zittend, in toga, een boek in de rechterhand, lithographie met facs. door J.P. Berghaus in 1841 vervaardigd, en één op ouderen leeftijd met facs., door D.J. Sluyter, voorkomend in den Leidschen Stud. Alm. van 1854.

Litteratuur: Molhuysen en Blok, N. Biogr. Wdb., I, 1238. - H.J. Koenen, Ter nagedachtenis van J., in Jaarb. Kon. Acad., 1861, 129 vv. - Kuenen, Nekrologie van J., in Alg. Konst- en Letterb., 1861, 321 vv. - M.J. de Goeje, Nekrologie van J., in Ned. Spectator, 1861, 326. - Bouman, Godgel., 293. - Academia Groningana, 1614-1914, 100, 115. - Cat. Doopsgez. Bibl., I, 286. - Cat. Letterk., I, 95, 979, 980, 985, 997; II, 24, 25, 889. - V. Someren, Cat. v. Portr., I, 147; II, no. 2846. - Alb. Stud. L.B., 1256.