[Johannes Horthemels]
HORTHEMELS (Johannes) behoorde tot een familie, die naam had in den boekhandel. In de 17e eeuw bestonden te Parijs en te Middelburg een paar aanzienlijke boekhandelaren Horthemels. Johannes H., geboren te Middelburg uit het huwelijk van Cornelis Horthemels (waarschijnlijk broeder van den boekhandelaar ald.) en Barbara v. Weerlink, werd ald. gedoopt den 6en Juli 1698. Hij studeerde te Utrecht (ingeschr. ald. 1719) en werd er in 1720 bevorderd tot Philos. Doctor, vervolgens in 1723 te Leiden tot Theol. Doctor. Praeparatoir geëxamineerd door de Classis Walcheren den 2en Sept. 1723 werd hij bevestigd te Biggekerke (Bekerke) den 21en Febr. 1724 door Ds. P. Reynierse, pred. te Vlissingen (m. Job XXXVI:22b; intr. m. Jerem. VII:2a). In Sept. 1730 bedankte hij voor een beroep naar Arnemuiden, maar nam hij dat naar Westzaan aan, waar hij den 5en Nov. d.a.v. bevestigd werd door Ds. Aeg. Stokmans, pred. te Knollendam (m. Micha V:3; intr. m. Jerem. XV:19; afsch. te Biggekerke 22 Oct. m. 1 Petr. V:10, 11). Den 30en Juli 1742 benoemd tot gewoon hoogleeraar in de Wijsbegeerte te Utrecht, aanvaardde hij dit ambt, na den 7en Oct. d.a.v. afscheid te hebben gepreekt te Westzaan (m. 1 Cor. XV:1, 2), den 22en Oct. met het uitspreken eener oratio de libertate philosophandi debita cum modestia circa revelata. Den 30en Maart 1744 legde hij de rectorale waardigheid neer met het houden eener oratie (zie ond. zijn geschr.)
Toen hij ten tweedenmale het rectoraat zou neerleggen, in Maart 1765 werd hij door ziekte verhinderd de daarbij gebruikelijke rede uittespreken, maar geschiedde dit in zijn plaats door G. Bonnet, die daarbij een oratie hield de Tolerantia circa Religionem in vitium et noxam vertente.
Horthemels overleed den 25en Juni 1776.
In een schrijven van Ds. du Toict aan Prof. J.W. te Water wordt Horthemels' Latijn naar aanleiding van zijn inaugureele rede geroemd, evenwel met de bijvoeging: ‘Hij stond tamelijk venerabel op den catheder, dien hij, op een stokje leunende, beklom. Had hij een ander bakhuis en pruik gehad, zou het niet minder venerabel zijn geweest. Of hij met die oratie overal doel getroffen heeft, zal pas kunnen blijken als de redevoering gedrukt is’.
Zijn schoonzoon was Jac. Dermout, pred. te Amsterdam, vader van den Haagschen hofprediker I. Dermout.
Portretten van Horthemels zijn niet gepubliceerd.
Van Horthemels zag het licht:
Disputatio Physico-optica de Visu; quam, sole justitiae illustrante ..... publicae omnium συζητησει proponet ..... Ad diem 1 Nov. Traj. ad Rh. MDCCXIX. 4o (Univ. Bibl. Amst.) - Disputatio philosophica inaug. de natura Dei ... quam ... Ex auctoritate ... rectoris Rud. Leusden ... Publ. Examini subjicit. Traj. ad Rh. 1720. 4o (Univ. Bibl. Utr.) - Disputatio Theol. Hist. Eccles. de Haeresi Ariana Prima, Secunda et Tertia. Quam,... praeside D. Joh. à Marck....... Publicae Disquisitioni subjicit ..... ad dies VII a nona ad undecimam et X Apr. hora decima. L. Bat. MDCCXXIII. 4o. (Univ. Bibl. Leiden). - Oratio inaug. de libertate philosophandi debita cum modestia circa revelata. Habita in audit. majori Traj. ad Rh. cum ordinariam Philosophiae Professionem auspicaretur. A.D. XXII Oct MDCCXLII. Tr. ad Rh. MDCCXLIII. 4o (Univ. Bibl. Amst.) - Elementa philosophiae moralis, seu aphorismi ethici Theologia naturali nixi et scientiae politicae fundamenta. In usum scholae privatae. Traj. ad Rh. 1744. 8o (Univ. Bibl. Utr.). - Oratio de Theocratiae mo-