Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Vincent de Hondt]

HONDT of HONT (Vincent de), geboren in 1561 te Rousselaere, wordt reeds in 1606 genoemd als leeraar der Doopsgezinden te Haarlem; hij behoorde tot de Oude-Vlamingen, althans tot de groep van conservatieve gemeenten, die zich onderscheidden van de Vlamingen en Waterlanders, de ‘vrijzinnigen’. Hij geraakte omstreeks 1620 in twist met zijn collega Lucas Philips naar aanleiding van het feit dat een bruidegom in haar midden vóór zijn trouwdag de boezems zijner bruid had betast. Luc. Philips achtte dit niet strafbaar, V. de Hondt stond erop, dat in dit geval de ban zou toegepast worden. Het hierdoor ontstane geschil leidde tot een scheuring. Men onderscheidde het Luc. Philipsvolk (in de wandeling ook ‘Borstentasters’ geheeten) en het Vinc. de Hondsvolk, later ook het ‘Boudewijnsvolk’ genoemd; deze hielden hun samenkomsten in het ‘Goud Grendeltje’, gelegen aan de Smalle Gracht bij de Gedempte Oude Gracht (thans verbouwd en getrokken aan de kweekschool voor onderwijzeressen).

Pogingen om de scheuring weg te nemen mochten niet baten. Allan (a.w. III blz. 533) maakt melding van een vergadering met dit doel, waartoe de oudsten niet alleen uit Holland en Friesland, maar ook uit O.-Friesland, tot zelfs uit Polen, Pruissen, Dantzig en Koningsbergen werden ontboden. Ook de propositie door Claas Claasz., van Blokzijl, in 1631 ten aanhoore van een talrijke vergadering te Haarlem voorgedragen, leidde niet tot verzoening, evenmin als de poging van eenige leeraars te Amsterdam en zes andere steden, die d^o 14 Febr. 1633 een geschrift daartoe in het licht zonden getiteld Vrede-bode aen onze lieve Vrienden, den Broederen met haeren Dienaren ende Oudsten Vincent de Hondt tot Haarlem, uitgegeven met een Propositie of Voorstelling (een herhaling van die van Claas Claasz.), dat de eens geloofsgezinde Christenen niet behooren gescheiden te blyven, maar na Gods wille zich moogen, ook schuldig zyn om te bevredigen. Hier is noch bijgevoegd een Brief aan Vinc. de Hondt te Haarlem.

[p. 226]

De gemeente van Luc. Philips, die het kleinste deel vormde, was in het begin der 18^e eeuw geheel vervloeid; die van de Hondt bestond nog in 1740. Overgroot was zij niet, maar hare leden kenmerkten zich door vromen zin. Zoolang beide gemeenten bestonden, bleef de veete voortduren; nog omstreeks 1675 verklaarde een eenvoudige vrouw, behoorende tot de gemeente van Luc. Philips, aan Abr. Tak, haar toenmaligen leeraar op diens vraag, waarvoor zij de leden van de Hondts gemeente hield, dat zij deze beschouwde als ‘afgesneden wynranken, die aan den wynstok Christus niet behooren’.

Jaar en plaats van de Hondts overlijden zijn onbekend; dat hij te Haarlem gestorven zou zijn is bij onderzoek niet gebleken.

Hij was eerst gehuwd met Magdalena van der Mersch; als weduwnaar hertrouwde hij te Haarlem den 25^en Jan. 1627 met Adriana Sebastiaens, wed. van Rotterdam.

Portretten zijn van hem onbekend.

Van hem verscheen in druk:

[V.D.H.], Een corte Bekentenisse ende rekenschap des gheloofs ende hope die in my is, soo ik van over den tijdt v. seven-en-veertigh Jaeren Gehoort, Aangenomen, Ghelooft, ende ook gedhuerende den tijdt mijnes Dienstes (onweerdigh) anderen vooren gedragen, Gheleert, ende Ghepredickt hebbe; het welcke ick goet ghevonden hebbe ..... myne kinderen in gheschrifte naer te laten, tot een godlyck adieu ende valete. Maer alsoo daer eenighe medeghenooten onses gheloofs oock bhegeerig zyn gheweest om noch binnen mynen leven tzelve ten deele mede te genieten, soo heb ick 't ...... laten drucken. Ghedr. 1626. 4^o. Ald. (veel verm.) 1630. 12^o. - [V.D.H.], Een korte en grondige verklaringhe vanden vrede Godts. Haarlem 1632. 12^o. - Over de Drie eenheyt, Sendinge der Predikanten, Doop, Gemeynte Gods, Nagtmaal, Voetwassinge, Houwelycke Staat, Ampt der Overheyt, Mydinge, Vrye-Wille, Verrysenis etc. in: J.J. de Buyzers Chr. Huysboeck. 4^o.

Litteratuur: Blaupot ten Cate, Holland. I, blz. 319; dez., Groningen. I, blz. 60, 63. - F. Allan, Geschied. en Beschrijv. v. Haarlem. III, blz. 528, 533, 546. - J. de B(uyzer), Chr. Huysboeck, blz. 839 v.v., 854 v.v. - Schijn-Maatschoen, Gesch. der Menn. II, blz. 481ⁿ. - Doopsgez. Bijdr. Jrg. 1863, blz. 58v., 135, 156; 1876, blz. 35; 1898, blz. 6. - Naaml. Doopsgez. Schr., blz. 48. - Cat. Doopsgez. Bibl. II, blz. 237; III, blz. 228. - Rogge, Cat. Pamfl. Rem.-Bibl. St. II, Afd. I, blz. 151. - v. Doorninck, Verm. en Naaml. Schr. I, k. 607. Meded. v. Dr. C.B. Hylkema en van den Heer H.E. Knappert, Haarlem.