Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Wilhelmus Hogerwaart]

HOGERWAART (HOOGERWAART, HOGERWAARD) (Wilhelmus), geboren te Brielle den 14^en Nov. 1694, bezocht de Triviale Scholen ald. en vervolgens de Academie te Leiden, waar hij, ingeschreven den 31^en Aug. 1713, studeerde uit een Landsof uit 's Ridderschapsbeurs en opgenomen was in het Staten-College. Reeds vroeg leefde bij hem de begeerte om naar Indië te gaan. Na hiertoe de toezegging te hebben verkregen van de Bewindvoerders der Kamer van Delft, werd hij bevorderd tot proponent bij de classis van Leiden en Neder-Rhynland den 16^en Maart 1717. Hij bedankte voor een beroeping naar Kedichem, en werd den 8^en Maart 1718 te Delft bevestigd voor den Indischen dienst. In Dec. d.a.v. kwam hij op Java, en werd, op 23jarigen leeftijd beroepen te Batavia, waar hij predikant was van 1719 tot 1730. In zijn laatsten diensttijd was hij de oudste voorganger dier gemeente. Na reeds twee jaren boven zijn verband in dienst te zijn gebleven, gaf hij gevolg aan zijn voornemen, al een paar jaar gekoesterd, om te repatrieeren, en preekte hij afscheid te Batavia den 9^en Sept. 1730 (m. Hand. XX:25-27). Zijn vroeger plan om in Nederland weer predikant te worden of er een anderen werkkring te zoeken, liet hij varen; hij vertrok naar Kaap de Goede Hoop, waar hij zich in 1731 nog bevond. In 1734 woonde hij te 's-Gravenhage, waar hij den 21^en Nov. 1754 overleed.

Hogerwaart was een verdienstelijk en waardig predikant, van wien niets wordt vermeld dat hem tot oneer strekte;¹⁾ toch werden op hem paskwillen gemaakt (1730); hij trok zich dit blijkbaar zeer aan. In zijn Afscheids-predikatie gewaagde hij van het jaar zijner ‘verlossing’ naar Nederland²⁾. Na zijn terugkeer in het vaderland

1) Aldus volgens v. Troostenburg de Bruyn t.a.p. Ook na zijn terugkeer in Holland werden krasse beschuldigingen tegen hem ingebracht in verband met zijn levensloop in Indië; te bewijzen bleken deze echter niet (vgl. Mr. W.P. Sautijn Kluit t.a.p. in Bijdr. voor Vad. Gesch. enz.). De persoon, die H. beschuldigde, werd zelf later veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.

2) Volgens v. Troostenburg de Bruyn t.a.p. heeft men hem, tengevolg van de gelijkheid der initialen van beider namen, verward met Wiardus Hommes, vroeger predikant te Negapatnam op de kust van Coromandel, daarna bij de Portugeesche gemeente te Batavia, wiens ergerlijk gedrag aanleiding gaf tot tal van schotschriften, o.a. een zeer kras smaadschrift, getiteld: Zeeven Lofdichten op W.H. Z. pl. en j. Aangezien deze W. Hommes eerst 12 Juni 1753 tot proponent werd bevorderd en daarna het vaderland verliet, kon Hogerwaart in zijn Afscheids-predikatie niet hebben gedoeld op het feit, dat men beide met elkander zou verward hebben.

[p. 155]

werd hij Heer van Waverveen en Valkenstein¹⁾. Hij was toen een zeer vermogend man, die in niet geringe mate de afgunst van zijne tijdgenooten opwekte.

Hogerwaart huwde den 11^en Sept. 1718 aan de Kaap de Goede Hoop met Johanna Corsenaar, zuster van den Gouverneur en Directeur ald.; na haar overlijden (4 Nov. 1725) hertrouwde hij den 17^en Febr. 1726 met Agatha van Tets, dochter van den Gouverneur en Directeur van Banda. Uit het eerste huwelijk werd maar één zoon geboren, die jong gestorven is; uit het tweede werden drie zoons en één dochter geboren; een der zoons overleed in Jan. 1765 als Raad in de Vroedschap en regeerend Schepen van Schiedam.

Van W. Hogerwaart bestaat een fraai portret ter halver lijve, links, in ov., m. randschr. Met 8 reg. Holl. vers v. H. Meyer. Naar J.M. Quinkhard, door J. Houbraken. 1732. fol. vgl. Muller, Cat. v. Portr. N^o 2440.

Van hem verscheen in druk:

Lyk-rede Over 1 Petr. I:24 By gelegenheyd v.h. Afsterven v.... Mevrouwe Adriana de Haan.... Gemalinne v. Stephanus Versluys, Raad-Extraordinair v. Nederlands Indië. Overleden den 22sten July.... 1727.... Gravenh. 1728. 4^o. - Afscheids-reden tot de Gemeinte op Batavia. In één band met Prof. J. Hoornbeek, Sorg en Raad, aang. de Evangelieprediking in O. en W.-I., bewerkt door H. Velse, pred. te 's-Gravenhage. 's-Gravenh. 1732. 4^o.

Litteratuur: v.d. Aa, Biogr. Wdb. VI, 299. - Alb. Stud. L.B., k. 832. - Boekz. 1754b, 562, 563. - v. Troostenburg de Bruyn, De Herv. Kerk in N.O.-I.... (reg.). - Dez., Biogr. Wdb. O.-I. pred., blz. 192, 193-195. - Mr. W.P. Sautijn Kluit, Jacob Campo Weyerman als Journalist, in: Nyhoff's Bijdr. voor Vaderl. Geschied. en Oudheidk. N.R. VII (1872), blz. 218-223, 233. - Dez., in: Bibliogr. Adversaria II (1874, '75), blz. 127, 128. - Vorsterman v. Oyen, Stam- en Wapenboek. III, blz. 413. - Knuttel, Cat. Pamfl. IV, N^o 16754. - Nav. XXXVI, blz. 167, 168, 305.

1) Eigenaardig is dat volgens v. Tr. de Bruyn t.a.p. bovengen. Wiardus Hommes later Heer van Waverveen is geworden.