Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[David van Heyst]

HEYST (David van), behoorend tot een van Antwerpen afkomstigen tak van het geslacht van Heyst, werd den 9^en Aug. 1802 geboren te Amsterdam, waar zijn vader aan het hoofd stond van de kassiersfirma David v. Heyst en Zonen. Hij werd ingeschreven in het Alb. Stud. van het Athenaeum aldaar in de jaren 1820/23, en den 5^en Juni 1822 in het Alb. Stud. te Leiden, onder bijvoeging dat hij toen in zijn tweede studiejaar was. Den 14^en Juni 1824 verdedigde hij onder den hoogleeraar W.A. van Hengel een opstel over Luc. XXII:31, 32 (zie ond. zijne geschr.). Door het Prov. Kerkbestuur van Z.-Holland in Oct. 1827 bevorderd tot proponent, werd hij den 4^en Mei 1828 bevestigd te Muiderberg door Ds. B.J. Everwijn, pred. te Muiden (m. Ef. V:2; intr. m. 1 Cor. XIII:13); den 24^en Juni volgde daarop zijn promotie te Leiden tot Theol. Doctor (zie ond. zijne geschr.). Voor een beroeping naar Deventer bedankte hij (Aug. 1830). Den 17^en Oct. 1830 nam hij afscheid van Muiderberg (m. 2 Petr. III:18), om den 24^en d.a.v. intrede te doen te Hazerswoude (m. 1 Cor. IV:4^c), na bevestigd te zijn door Ds. H.J. Spijker, pred. te Waddingsveen (m. 1 Cor. III:16). Reeds het volgende jaar verliet hij zijn tweede gemeente voor Gouda, waar hij den 13^en Nov. 1831 bevestigd werd door Ds. G. van Warmelo, pred. ald., zijn voorganger te Hazerswoude (m. Mc. IV:28b; intr. m. Hand. XVIII:9b, 10; afsch. te Hazerswoude den 30^en Oct. m. Openb. III:2, 3a). In Aug. 1834 wees hij een beroeping af naar Middelburg en in Maart 1835 eene naar Leeuwarden; maar in Mei 1836 nam hij eene naar Leiden aan.

In dienzelfden tijd echter openbaarden zich bij hem verschijnselen van een ongeneeselijke ziekte; den 1^en Zondag van Mei zag de Goudsche gemeente hem voor het laatst op den kansel. In Juli vestigde hij zich alvast metterwoon te Leiden, waar hij reeds den 21^en Aug. d.a.v. overleed.

[p. 24]

Al vroeg bleek zijn voortreffelijke aanleg. Algemeenen lof verwierf zijn later veel geraadpleegde beantwoording van een door het Haagsche Genootschap uitgeschreven prijsvraag, waarbij verlangd werd een nauwkeurig onderzoek van het door Eusebius geschrevene in vergelijking met hetgeen vroeger en later door de Kerkvaders betreffende den Canon is vastgesteld. Volgens getuigenis van Prof. v. Hengel was v. Heyst een wetenschappelijk man, die in den waren zin des woords studeerde en die trachtte op zichzelf te staan zonder eenige school of partij te dienen. Als predikant zou zijn naam nog in breeder kring weerklank hebben gevonden, wanneer hij zich meer in breeder kring had doen hooren. Hij preekte echter weinig elders. Om zijn beminnelijk karakter was hij bij wie hem kenden geliefd. In zijn vrije uren wijdde hij zich gaarne aan letterkunde. Zelf gaf hij eenige dichtstukken in druk in den trant van Tollens.

Hij huwde te Leiden den 4^en Oct. 1828 met Sara Boonacker, geb. ald. 13 Apr. 1805, overl. ald. 16 Oct. 1864. Een der drie kinderen uit dit huwelijk geboren was David François van Heyst, die van zijn plan om theologie te studeeren om gezondheidsredenen moest afzien, en later bekend is geworden als schrijver van tooneelstukken, waarvan sommige zeer geroemd zijn.

Van Dav. v. Heyst bestaat een portret, borstb. links, met bril op, in toegeknoopte rok. Lith. m. facsim. naar Davidson. 4^o (vgl. v. Someren, Cat. v. Portr. II, N^o 2443).

Van hem zag het licht:

Annotatio in Luc. XXII:31, 32, quam, favente summo numine, praeside Wesselio Alberto van Hengel,.... ad publicam disceptationem proponit in diem Lunae 14 Junii MDCCCXXIV, hora XII, in: v. Hengels Annotatio in loca nonnulla N. Test. Amst. 1824. - De Judaeo-Christianismo ejusque vi et efficacitate, quam exseruit in rem christianam seculo primo. L. Bat. 1828. (Dissert.). - Redevoer. over den invloed der vrouwen ter bewaring v.h. volkskarakter in het algemeen en v. dat van onze Natie in het bijzonder, geh. in het Depart. Gouda t. Nut. v. 't Algemeen 1832. In: Mengelwerk v.d. Recensent ook der Recensenten. D. XXVII 2^de st. 1833. 8^o, blz. 421-441. - Redevoer. over Bybelverspreiding en Hervorming in onderlinge betrekking. Uitgespr. te Gouda den 3. Oct. 1832. Leyden 1833. 8^o. - Verhandel. over Het berigt v. Eusebius, in zijne Kerkelijke Geschiedenis Boek III. Hoofdst. 25, omtr. het Kanoniek Gezag v.d. Boeken des N. Test., vergeleken met hetgeen vroeger en later door de Kerkvaders daaromtrent is vastgesteld. (M. goud bekr.). In: Verh. v.h. Gen. t. verded. v.d. Chr. Godsd. tegen derzelver hedendaagsche bestrijders v.h. jr. 1834. 's-Gravenh. 1836, blz. 1-407. - Nagelatene Leerredenen. M.e. voorr. v.d. hoogl. W.A. v. Hengel. Leyden. 1837. 8^o.

Dichtproeven van hem komen voor in de Leydsche Studenten-Almanak v.h. jr. 1826: Uitboezeming bij het 250-jarig bestaan der Leydsche Hoogeschool en: Hebreeuwsche Analysis; id. v.h. jr. 1827: Aan den Rijn; id. v.h. jr. 1828: Hellas aan Nederland; v.h. jr. 1829: De Lurley. Voorts gedichten achter de acad. dissertatiën van H.J. Spijker en J.J. Boonacker. En in De Recensent ook der Recensenten v.h. jr. 1837 (D. XXX. 2^de st. blz. 43-48: De waarde der taal; id. blz. 195, 196: De middernacht; id., blz. 238-244: Het huiselijk leven; id., blz. 289-292: De balling aan zijn vaderland. Ook het Muzen-Album van 1849 en 1850 bevat bijdragen van zijn hand. Anoniem verscheen van hem in dicht: Herinnering aan M. Imans, Med. Doct. en Wethouder der Stad Gouda. Overl. den 23 Junij 1835. Gouda. 1835. kl. 8^o.

[p. 25]

Litteratuur: Kobus en de Rivecourt, Biogr. Wdb. v. Nederl. I, blz. 761, 762. - Hs. Borger. - Alb. Ath. Amst. blz. 177. - Id. L. Bat., k. 1258. - Boekz. Jrg. 1836b, blz. 387, 388. - W.A. v. Hengel, Voorr. voor v. H. Nagelatene Leerred. - Sepp, Prag. Gesch. Theol. (reg.). - Dez., Bibl. Kerkg. (reg.). - Cat. Ev. Luth. Semin., N^o 2635. - Cat. Burgersd. en Nierm., N^o 6842, 6843. - Knuttel, Pamfl. VII, N^o 27105.