Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 4

[Stephanus Pieter Heyns]

HEYNS (Hijns) (Stephanus Pieter), behoorend tot een bekend Kaapsch geslacht, werd geboren aan de Kaap de Goede Hoop uit het huwelijk van Joseph Heyns en Maria Elizabeth Jordaan, en gedoopt den 22^en Juli 1810. Als student te Leiden, waar hij den 6^en Sept. 1827 werd ingeschreven werd hem den 8^en Febr. 1833 voor eene censura principiorum praeceptorumque moralium, quae scriptis Patrum nomine Patrum apostolicorum, continentur, als beantwoording eener academische prijsvraag (zie ond. geschr.) de gouden eerepenning toegekend. Den 8^en Apr. 1835 had met den hoogsten lof zijne bevordering tot Doctor Theol. plaats, na publieke verdediging van een proefschrift de Gregorio Nysseno. In Apr. 1836 predikte hij, in zijn vaderland teruggekeerd, voor het eerst voor de gemeente (over Rom. XII: 12a). Den 21^en Apr. 1837 werd hij gedurende de ongesteldheid van Ds. A. Faivre, benoemd tot tijdelijk leeraar bij de Hollandsche Geref. gemeente te Kaapstad; dit ambt aanvaardde hij den 7^en Mei d.a.v. Nadat Ds. J.H. von Manger aldaar emeritus was geworden, werd hij den 6^en Apr. 1839 benoemd tot derden predikant bij genoemde gemeente. Hij overleed den 27^en Sept. 1873 aan een hartkwaal, die hem zes maanden tevoren had aangetast.

Als lid en secretaris der Synode legde hij zich toe op onpartijdigheid tegenover elke richting, daarbij vasthoudende aan zijn eigen overtuiging; in dagen van spanning op kerkelijk gebied werd hij wel eens ter rechter- en ter linkerzijde miskend, maar na het bedaren van den strijd werd zijn naam door beide partijen gelijkelijk geëerd.

Sinds zijn terugkomst uit Nederland bekleedde hij ook het ambt van hoogleeraar in de Nederl. Taal- en Letterkunde en van lector in de Hebreeuwsche Taal aan het Z-Afrikaansch college; ruim dertig jaren lang was hij president van den Senaat dier instelling, en daarbij lid der examencommissie op het Theol. College te Stellenbosch en van de commissie tot toelating van candidaten tot den H. Dienst bij de Hollandsche Kerk. Ook werd hij door de Synode der Kaapsche Kerk benoemd als lid van een door haar aangestelde commissie van opvoeding.

[p. 19]

Bij zijne theologische studie, waarbij hij zich kennen deed als een der uitnemendste leerlingen van Joh. Clarisse, wijdde hij zich in het bijzonder aan de patrologie.

Niet alleen te Kaapstad en andere plaatsen der kolonie, maar ook bij zijne vrienden in Nederland was hij zeer geliefd als een geestig, vriendelijk en voor ieder toegankelijk man.

Bij zijn overlijden liet hij een weduwe en vier dochters na.

Van hem zag het licht:

Commentatio ad quaestionem theologicam quam posuit nobilissimus ordo theologorum in acad. L. Batava A^o MDCCCXXXII: cum antiquissima illa Veteris Ecclesiae scripta, quae Patrum nomine apostolicorum hodie supersunt, Clementis Romani Epistolae duae, Ignatii Epistolae septem e breviore recensione, Polycarpi Epistola, Barnabae et Hermae liber Pastor inscriptus, argumenti sint maxime moralis et practici, expositio quaeritur et censura principiorum praeceptorumque moralium, quae scriptis hisce continentur quae praemium reportavit D. VIII Febr. A. MDCCCXXXIII (103 pag.) in: Annales Acad. L. Bat. a.d. IX Febr. MDCCCXXXII ad d. VIII Febr. MDCCCXXXIII. L.B. MDCCCXXXIII. 4^o. - De Gregorio Nysseno. L. Bat. 1835. 4^o.

Litteratuur: v. Troostenburg de Bruyn, Biogr. Wdb. O.-I. pred., blz. 205. - Kerk. Ct. 1873. N^o 47. - Alb. Stud. L.B., K. 1275 - Chr. Coetzee de Villiers, Geslachtsregisters der oude Kaapsche familiën, I, blz. 334. - Sepp, Bibl. Kerkgesch., blz. 57, 75, 98. - Ned. Arch. v.K.G. VIII (1848), blz. 315. - Cat. Burgersd. en Nierm, N^o 6840.