Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Daniel van Henghel]

HENGHEL (HENGEL) (Daniel van of van den), was een kleinzoon van den hiervóór behandelden Utrechtschen predikant en de oudste onder de elf kinderen van David v. Henghel, eveneens pred. te Utrecht, en diens volle nicht Johanna Elisabeth v. Henghel. Hij werd den 3^en Maart 1689 geboren aan de Bildt, waar zijn vader toen predikant was, bezocht de Latijnsche Scholen te Utrecht en van 1704 af de Academie aldaar (in het Alb. Acad. ingeschreven 1707). In 1707 begon hij met het publiceeren en verdedigen van zijne philosophische disputen, waarvan het eerste handelde over de Goddelijke Besluiten, mathematisch opgesteld en betoogd. Den 25^en Febr. 1710 werd hij bevorderd tot Doctor in de Philosophie na verdediging van een dispuut over de vereniging van de ziele met het menschelyk lighaam. Tot zijne theologische leermeesters behoorde Melch. Leydekker. Op zijn verjaardag in 1711 werd hij toegelaten tot den H. Dienst, en na peremptoir examen voor de Classis van Edam, den 6^en Sept. 1711 bevestigd te Purmerland door Ds. Isaäcus Verdonk, pred. te Durgerdam (m. Hand. XX:28; intr. m. 1 Cor. IV:1). Vandaar vertrok hij naar Koog, waar hij den 13^en Oct. 1715 bevestigd werd door Ds. Georg. Erhard, pred. te Zaandijk (m. Num. X:1-10; intr. m. Ef. VI:19; afsch. te Purmerland 6 Oct. m. Hand. XX:18-21); te Koog was de toeloop tot zijn prediking zoo groot dat sommigen er zelfs uit Amsterdam voor over kwamen. Hij bleef er totdat hij de beroeping naar Rotterdam opvolgde, waar hij 23 Dec. 1716 beroepen was nadat hij er eens bij gelegenheid van een vacantiereis had gepredikt In datzelfde jaar had hij een beroeping naar Vlaardingen afgewezen, en te Purmerend was men van plan hem te beroepen. Den 7^en Febr. 1717 preekte hij afscheid te Koog (m. 1 Cor. XV:1, 2); den 21^en volgde zijn bevestiging te Rotterdam door Ds. Dan. le Roy (m. Col. IV:7; intr. m. Hand. XVII:1-3). Nadat hij Woensdag 12 Aug. 1733 nog in de voormiddagbeurt was voorgegaan, werd hij den volgenden dag door hevige koorts aangetast, die hem den 25^en d.a.v. deed bezwijken. In de Fransche kerk werd zijn stoffelijk overschot bijgezet den 31^en d.a.v.

Als herder en leeraar werd hij in allerlei opzichten hooggeprezen; zijne prediking, niet het minst zijne wekelijksche Bijbellezing in het Schotsche Kerkje, was zeer gezocht. Hij was een geleerd en welsprekend man.

Nog kort vóór zijn dood presideerde hij de vergadering der Prov. Z.-Hollandsche synode te Leiden, die aanving den 7^en Juli 1733, en waarheen de Classis Schieland hem had afgevaardigd. Voor de twee volgende jaren was hij als deputaat van de Z.-Hollandsche Synode verkozen.

Tegenover den grooten lof hem toegebracht werd hij ook, misschien uit persoonlijke verbittering, met zeer hatelijke kleuren afgeschilderd in een anoniem schotschrift getiteld: Schuitpraatje tusschen Een Rotterdammer, Saerdammer En een Boer, Handelende van verscheide zaken onlangs te Rotterdam voorgevallen. Saerdam. Gedr.

[p. 699]

bij Experto Credo Roberto, 1728. Hier wordt hij voorgesteld als een ‘geestelijke quakzalver’ (blz. 28) en in deze versregelen:

‘Wie van den Henghel wil naer zyn waerdy ontleden,
Die noem hem onbeschroomt en vry
(Ontbloot van alle huichlary)
Een Samenknoopsel van alle ongeregtigheden’. (blz. 37).

Hij huwde den 16^en Mei 1718 te Rotterdam met Adriana van Bergen, die hem overleefde.

Portretten zijn van hem niet bekend.

Van hem zag het licht:

Een leraar in de Heerlykheit, vertoont uit Daniel XII:3. Op het Godzalig afsterven v.d. Wel Eerw., Godvrugtigen en Hooggeleerden Here Wilhelmus Eversdyk, Laatst Bedienaar des Euangeliums te Rotterdam. Rotterd. 1729. 4^o. - Volgens Naam-rol der Godgel. Schrijvers. II, blz. 393 gaf Dan. v.H. ook een geschrift uit Over het negentiende Capittel v.d. Handel. der Apostelen, 8^o. Ondanks allerlei nasporing was de juiste titel van dit geschrift niet vasttestellen.^1)

Litteratuur: v.d. Aa, Biogr. Wdb. VI, blz. 179, 180. - Glasius, Godg. Ned. II, blz. 69. - Wilh. Velingius Abd. Zn., Daniels Uiteinde, Rust en Heerlykheid vertoont in eene Lykrede uit Dan. XII:13. Ter Nagedagtenisse v.d. Wel Eerw., Godzal. en Doorgeleerden Heere Daniel van Henghel Ph. Doct. Laatst getrouw Predikant te Rotterdam. Uitgespr. op den 3 Sept. 1733. Rotterd. 1733. 4^o. - Boekz. Jrg. 1733b, blz. 496-500. - Alb. Stud. Rh.-Traj., k. 108. - v. Harderwijk, Pred. Rott., blz. 71. - Noordbeek en Mourik, Naam-rol der Godgel. Schrijvers. II, blz. 393.

1) Bij v.d. Aa t.a.p. wordt onder zijne geschriften ook genoemd: Over den dood van Ds. P. van Eyndhoven. 4^o. Laatstgen. overleed als pred. te Utrecht den 25en Dec. 1707. Bedoelde lijkrede zal dus gehouden zijn door Daniel v.H.'s vader David v. Henghel (zie boven, blz. 696, 698). Het eveneens aan Dan. v.H. toegekende geschrift: Voorbeeld v.e. gcdvruchtig vorst was van diens grootvader (zie ond. diens geschriften).