Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Gosuinus Geldorpius]

GELDORPIUS of Van Geldorp (Gosuinus) is als zoon van Henricus Geldorpius (die volgt) en van Aelcke Oenedochter in 1563 te Duisburg (niet: Doesburg, zooals Romein meldt) geboren. Hij staat op 19 October 1593 als student te Leiden ingeschreven (Album Stud., kol. 38); of hij reeds tevoren predikant is geweest, valt niet uit te maken. In 1596 als zoodanig te Sneek beroepen, deed hij zich daar spoedig kennen als een vurig geestverwant van zijn jongen ambtgenoot Bogerman, die aldaar in 1599 intrede deed. Op grond van het Statenbesluit van 1584, waarbij bepaald was, dat ‘alle kerckedienaers ende andere persoonen van dit landschap een vrij gesprek ende vrijen ingang in der seckten vergaderinge sullen hebben’, begaven beide predikanten zich den 13^en Februari 1600 naar een bijeenkomst der Doopsgezinden, waar hun echter door geschreeuw en handgeklap het spreken belet werd. Later herhaalden zij hun pogingen, waarbij het ook tot een twistgesprek kwam, dat echter geen resultaat opleverde, evenmin als een dispuut met den bekenden Peter

[p. 201]

van Keulen ten overstaan van eenige leden der regeering gehouden. Bogerman en Van Geldorp achtten het daarom doeltreffender, een werkje van Beza over het ketterdooden te vertalen, dat onder den titel: Een schoon tractaet des godtgheleerden Theodori Bezae, van de straffe welcke de wereltlijcke overicheydt over de ketters behoort te oeffenen. Overgheset door de dienaers des G. Woords binnen Sneek (Fran. 1601), het licht zag. (Zie hierover: boven, dl. I, blz. 467, i.v. Bogerman).

Spoedig hierop werden Bogerman en Van Geldorp in een blauwboekje: Zamenspraak van drie Personen, zijnde een Hollander, Emder en Gereformeerde (1602) afgeschilderd als ‘gevaarlijke brandstokers, die 't oude Spaansche vuur met den Geneefschen blaasbalg wederom opblazen, verdervers des gemenen beste en verwoesters van 's lands welvaren,’ terwijl de Doopsgezinde leeraar Tymen Claesz Honich een pamflet van gelijke strekking uitgaf, getiteld: Een christallinen Bril, dat zelfs een tweeden druk beleefde.

De naam, dien Van Geldorp door deze handelwijze verkreeg, had ten gevolge, dat, toen hij den 27^en October 1611 te Amsterdam werd beroepen, sommige meer gematigde elementen zich daartegen verklaarden. Ook weigerde de kerkeraad van Sneek hem te ontslaan, maar Gedeputeerde Staten van Friesland besloten den 10^en Maart 1612, dat hij het beroep mocht aannemen, echter onder voorwaarde, dat hij zou terugkeeren, indien Heeren Volmachten zijn ontslag niet goedkeurden. Dit geschiedde echter niet en Van Geldorp deed den 2^en Mei 1612 zijn intrede te Amsterdam, waar hij arbeidde tot zijn dood, 11 Augustus 1627.

Als overtuigd Contra-Remonstrant en bekend om zijn geleerdheid, werd hij ook benoemd tot reviseur van de vertaling van het Oude Testament.

Litteratuur: V.d. Aa, Biogr. Wdb., i.v. - Molhuysen en Blok, N. Biogr. Wdb., dl. IV, kol. 640. - Reitsma, Honderd jaren, blz. 315-318, 340, 381. - Id., Herv. en Herv. kerk, blz. 454. - Brandt, Reformatie, dl. II, blz. 3, 184; dl. III, blz. 53. - Diest Lorgion, Herv. kerk in Friesl., blz. 18-20. - Kleyn, Alg. Kerk en plaatselijke gemeente, blz. 28. - Blaupot ten Cate, Friesland, blz. 141. - Vos, Menno Simons, blz. 145. - Romein, Pred. Friesland, blz. 331. - Arch. K.G., dl. V, blz. 117. - Doopsgez. Bijdr., Jaarg. 1873, blz 88-90. - Reitsma en v. Veen, Acta, dl. VI, blz. 168. - de Muinck Keizer, Henricus Geldorpius, blz. 79.