Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Cornelius Geesteranus]

GEESTERANUS (Cornelius), oudere broeder van den voorgaande, was in 1588 te Assendelft geboren en werd, na sinds 28 Mei 1605 te Leiden gestudeerd te hebben (Album Stud., kol. 79) in 1610 predikant te Hoogblokland. Reeds in 1617 verdacht men hem in de gemeente van Remonstrantsche gevoelens, want toen in dat jaar na den dood van Ds. Leeuwius een vacature-dienst te Gorinchem moest worden waargenomen door de predikanten der classis, plaatste men Geesteranus om die reden niet op de lijst. Zijn vader, de Gorcumsche predikant Jodocus Geesteranus, beklaagde zich hierover en de voorzitter der classis toonde zich genegen, den zoon ook op de lijst te plaatsen, indien deze zich wilde verklaren omtrent de vijf Arminiaansche geschilpunten. Cornelius voldeed onmiddellijk hieraan, zoodat de plotselinge weigering van hem en Arnoldus, om de Dordtsche formulieren te onderteekenen, al zeer onverwacht kwam en hem eenzelfde verwijt treft als zijn broeder (zie boven).

Door de classis Gorinchem den 20^en November 1619 afgezet, bediende hij in 1621 de Remonstrantsche gemeente te Gouda, doch werd in 1623 beschuldigd van medeplichtigheid aan de samenzwering tegen Prins Maurits, zoodat bij publicatie van den Hove van Holland, dd. 9 Februari 1623, een som van f 4000.- op zijn hoofd werd gesteld. Geesteranus week naar Holstein, rechtvaardigde zich schriftelijk en spoedig bleek ook uit de bekentenis van den beruchten Slatius, dat hij geheel onschuldig was. Zijn in beslag genomen goederen werden aan zijn vrouw teruggegeven en hij later bij acte van het Hof, dd. 23 Juli 1635, volkomen gerechtvaardigd. Inmiddels nam hij reeds in 1626 met anderen den dienst te Frederikstad waar, terwijl hij door kleinhandel in zijn onderhoud voorzag. Den 30^en Mei 1632 ontving hij daar het beroep tot vast predikant en bleef er, ofschoon hij in 1640 ontslag gevraagd had, op aandringen van den Magistraat tot 1647, toen hij den 13^en Mei

[p. 190]

afscheid nam. Waarheen hij ging en wanneer hij stierf, is niet bekend. Op het stuk der overheid schijnt hij tot de gevoelens der Doopsgezinden te hebben overgeheld.

Litteratuur: V.d. Aa, Biogr. Wdb., i.v. - Glasius, Godg. Ned., dl. I, blz. 504. - Molhuysen en Blok, N. Biogr. Wdb., dl. III, kol. 441. - Brandt, Reformatie, dl. III, blz. 928-932; dl. IV, blz. 936-940. - Tideman, Biogr. Naaml. Rem. Br., blz. 69, 87, 399-402. - Duker, Voetius, dl. I, blz. 206, 270, 274, XXXIII, XXXV, CIV. - Rademaker, Camphuysen, blz. 10, 36, 37, 137. - Reitsma en v. Veen, Acta, dl. III, blz. 431, 468, 471-475.