Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Geert Elias Frerichs]

FRERICHS (Geert Elias) werd den 24^en November 1836 te Rahe bij Aurich in Oost-Friesland geboren, bezocht het progymnasium te Norden en vervolgens het Seminarie der Doopsgezinden te Amsterdam, bij welk kerkgenootschap hij in 1861 tot proponent werd bevorderd. Den 24^en November van datzelfde jaar deed hij zijn intrede als predikant te Hoorn op Texel, vervolgens den 13^en December 1863 te Warns, den 1^en December 1878 te Nes op Ameland, den 30^en November 1884 te Oudebildtzijl en den 19^en October 1890 te Borne. Hier bleef hij werkzaam tot zijn emeritaat, dat den 24^en November 1901 inging, en overleed den 22^en December 1906.

Frerichs was met hart en ziel Doopsgezind. Dit blijkt ook uit zijn werk: De godsdienst in het menschenhart en in de menschenwereld (St. Anna-Parochie, 1890). Hiervan verscheen in 1899 een tweede druk, terwijl bij den derden druk, die in 1905 het licht zag, het boek zoowel in zijn geheel werd verkrijgbaar gesteld, als gesplitst in vier deeltjes, die, naar de bestaande vier hoofdstukken, getiteld zijn: Waarom zijn wij godsdienstig? Waarom zijn wij Christen? Waarom zijn wij Protestant? Waarom zijn wij Doopsgezind? In dit geschrift, door Prof. Dr. S. Cramer ‘een nog te weinig bekend en gewaardeerd boek’ genoemd, heeft hij een hoofdstuk gewijd aan de geschiedenis der Broederschap, waarin hij haar schetst ‘met liefde en soms hartstochtelijke warmte.’ Ook in het weekblad De Zondagsbode kwam hij bij herhaling op ‘voor 't behoud van de oude doopsgezinde stemmigheid en 't vermijden van alle aanraking met den staat, terwijl hij tevens de handhaving der gemeenten in haar oud karakter als huisgemeenten bepleitte.’

In de Doopsgezinde Bijdragen van 1905 schreef hij een grondige studie over Menno's taal (blz. 72-111), een onderwerp, dat tevoren nog nooit behandeld was; in den Jaargang 1906 verschenen twee artikelen van zijn hand: Menno's verblijf in de eerste jaren na zijn uitgang (blz. 1-52) en het Groningsch plakkaat van 21 Januari 1539 (blz. 139, 140), terwijl afzonderlijk door hem werd uitgegeven: De beteekenis van Menno Simons voor onze Broederschap (Meppel 1893). Prof. Cramer achtte Frerichs, indien hij langer geleefd had, dan ook den aangewezen man, om

[p. 130]

een leven van Menno Simons te schrijven, dat het in 1837 uitgekomen, maar nog altijd te waardeeren werk van A.M. Cramer over dezen Hervormer zou kunnen vervangen. K. Vos, die deze taak later op zich heeft genomen, geeft in zijn Menno Simons (Leiden 1914) over Frerichs een minder waardeerend oordeel (blz. 57), zonder daarvoor echter eenig bewijs bij te brengen.

Verder heeft Frerichs het licht doen zien:

Vroege vroomheid, Tachtig lessen voor Catechisatie en Zondagschool (St. Anna-Parochie, 1886; herdrukken in 1888, 1893 en 1904).

Leer van den Christelijken godsdienst. Vraagboekje bij het leerstellig godsdienstonderwijs (St. Anna-Parochie, 1885; 2^e dr. 1889).

Vragen ter voorbereiding voor het lidmaatschap in de Doopsgezinde gemeente (St. Anna-Parochie, 1886. Deze eerste druk is niet in den handel, wèl de herdrukken van 1888, 1891, 1901 en 1912).

Korte geschiedenis der Doopsgezinde gemeente te Warns (Doopsgez. Bijdragen, Jaarg. 1874, blz. 85-114).

Niet zonder belang is het, op te merken, dat Frerichs de eerste is geweest, die in 1896, ‘een tijd waarin nog niemand in ons land er van had gehoord of er aan had gedacht, de Avondmaalsviering met eigen bekers in zijn Bornsche gemeente heeft ingevoerd.’

Litteratuur: Doopsgez. Bijdr., Jaarg. 1898, blz. 192; Jaarg. 1907, blz. 186-188. - Doopsgez. Jaarboekje, Jaarg. 1908, bl. 21-30. - Sepp, Bibl. Kerkgesch., blz. 399. - Ned. Arch. K.G., N.S., dl. XII, blz. 268. - Vos, Menno Simons, Register van schrijvers en drukkers, i.v., blz. 340. - Cat. Doopsgez. Bibl., dl. II, blz. 298. - Boekzaal, Jaarg. 1863b, blz. 706, 707.