Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Guillaume Feugueraeus]

FEUGUERAEUS (Guillaume), ook Feugerius, Figueraeus, Fugeraeus, Fugureus, Feuguerais, Feugeray, Feugère, Feuguières, Feugheran, Figuerais, Feugret, Pheugret of de Phaugret genoemd, eerste hoogleeraar in de godgeleerdheid aan de Leidsche Hoogeschool, stamde uit een adellijke, Normandische familie en werd te Rouaan geboren. In 1562 verkondigde hij het Evangelie te Dieppe, te Vire en te Quévilly, maar in 1565 treffen wij hem aan als vast predikant te Esneval bij Pavilly. Tijdens den moord der Hugenooten in den Barthelomeus-nacht was hij predikant te Longueville, vanwaar hij, om de vervolging te ontkomen, naar Londen vluchtte.

In Rouaan teruggekeerd, werd hij door De Villiers aan Oranje voor het hoogleeraarschap aan de pas gestichte Leidsche hoogeschool aanbevolen, waar sinds Februari 1575 voorloopig door Caspar Coolhaes lessen werden gegeven over den brief aan de Galatiërs. Den 17^en Juli van dat jaar volgde Feugueraeus' aanstelling op een tractement van f 500. -, benevens f 100. - ‘volgens belief van zijn F.G.’ (Willem van Oranje). De Prins, door Feugueraeus vroeger reeds geprezen als een man, die ‘gelooft, dat de Religie moet aengeraden, niet aengedrongen worden,’ stelde

[p. 50]

blijkbaar groot vertrouwen in den invloedrijken hoogleeraar, die zijn huwelijk met Charlotte de Bourbon had goedgekeurd, hoewel Willem's tweede vrouw, Anna van Saksen, nog in leven was; hij droeg hem namelijk de bijzondere zorg op voor zijn natuurlijken zoon, Justinus van Nassau, toen deze in 1567 te Leiden als student werd ingeschreven.

Onmiskenbaar groot is de invloed geweest, dien Feugueraeus tijdens de weinige jaren van zijn hoogleeraarschap op den bloei der Academie gehad heeft. Hij stelde een leerplan op voor het onderwijs, Institutionis hypotyposis (gedrukt achter zijn Lugdunensia Opuscula en in Molhuysen's Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche Universiteit, dl. I, blz. 39-43), terwijl Meursius van hem getuigt, ‘dat hij zoo uitnemend de openlijke redetwisten wist te regelen en te besturen, dat hij juist daardoor vele uit- en inlanders derwaarts (naar Leiden) deed samenstroomen.’ In 1576 was hij rector-magnificus, terwijl in 1577 op de Waalsche synode te Dordrecht zijn voorstel werd aangenomen, dat geen leerlingen der Leidsche hoogeschool tot de Evangeliebediening zouden worden toegelaten, dan nadat de raad en het oordeel hunner hoogleeraren hierover waren ingewonnen. Door laatstgenoemde synode werd hij ook afgevaardigd naar de Nationale Dordtsche synode van 1578.

Toch voelde Feugueraeus zich hier te lande niet thuis: hij bleef Franschman, predikte des Zondags in die taal en heeft nimmer Nederlandsch geleerd. Tevergeefs begeerden de Waalsche gemeenten te Dordrecht en te Keulen hem tot predikant, maar toen de kerk van Rouaan, die hem slechts tijdelijk aan Leiden afgestaan had, hem in 1579 terug riep, deed hij afstand van ‘zijn zeker niet met vollen lust bekleed professoraat’, verkreeg den 23^en Maart ontslag en ging naar zijn vroegere gemeente terug, vooral tot leedwezen van Oranje, die nog aanried, pogingen in 't werk te stellen, om hem van besluit te doen veranderen, op welk voorstel echter niet werd ingegaan. Feugueraeus was eerst nog eenige jaren werkzaam te Rouaan, in 1590 te Dieppe, dat hij ten slotte weer voor zijn geboortestad verwisselde, nadat deze zich aan Hendrik IV had overgegeven. Hoogbejaard overleed hij daar in 1613.

De volgende geschriften van zijn hand hebben het licht gezien:

Propheticae et apostolicae, id est totius divinae et canonicae scripturae thesaurus, in locos communes rerum, dogmatum, suis divinis exemplis illustratorum, et phraseon scripturae familiarium, ordine alphabetico digestus, et Augustini Marlorati adversariis (Lond. 1574; herdrukt te Lausanne in 1575, Bern 1601 en Genève 1624).

Van dit werk verscheen een Compendium of verkorte uitgave in 1613 te Genève.

Bertrami presbyteri de corpore et sanguine Domini liber ad Carolum Magnum imperatorem, G.F. opera emendatus et commentario illustratus (Lugd. Bat. 1579).

Responsa ad quaestiones cujusdam obscuri inquisitoris in Zelandia delitescentis; de ecclesiae perpetuitate et notis, deque aliis quinque eodem pertinentibus capitibus (Lugd. Bat. 1579).

De beide laatste werken werden vereenigd in zijn Lugdunensia Opuscula (Lugd. Bat. 1579), hetzelfde, wat Brandt in zijn Historie der Reformatie noemt: Opuscula Feugueraei en waarvan hij abusievelijk 1570 als het jaar van uitgave vermeldt. Van dit werk zijn twee exemplaren op de Bibliotheek der Universiteit van Leiden aanwezig; het ééne, vroeger in 't bezit van Prof. Doedes, bevat bovendien als derde stuk: Schola Lugdunensis. Ex optimis quibusque de re scholastica scriptis et praestantissimis antiquae et nostrae aetatis scholarum exemplis expressa.

[p. 51]

Het andere exemplaar is samengebonden met: Petit traicté de l'Eglise, faict par un de l'Eglise Romaine, avecq la Réponse (1579), welk boekje waarschijnlijk niet van Feugueraeus is.

Novum Testamentum, latine, ex versione et cum annotationibus Th. Bezae, paucis etiam additis ex Joachimi Camerarii notationibus, studio Petri Loselerii Villerii theol. profess. Genevensis et nunc postremo G.F. opera (Lond. 1587).

In de Illustr. Virorum epistolae selectae komen brieven van Feugueraeus aan A. van der Mijle voor.

Litteratuur: v.d. Aa, Biogr. Wdb., i.v. - Glasius, Godg. Ned. i.v. - Luïscius, Alg. Hist. Geogr. en Geneal. Wdb., i.v. - Molhuysen en Blok, N. Biogr. Wdb., dl. III, kol. 398-402. - Meursius, Athenae-Batavus sive de urbe Leidensi et Academia virisque claris libri duo, p. 250. - Siegenbeek, Gesch. der Leidsche Hoogeschool, dl. I, blz. 28; dl. II, bijl., blz. 54. - Schotel, De Academie te Leiden in de 16^e, 17^e en 18^e eeuw, blz. 11, 20. - Bouman, Gesch. Geld. Hoogesch., dl. I, blz. 332. - Petit, Bibliographische Lijst der werken van Leidsche Hoogleeraren, 1^e afl. (1894), blz. 12. - Knappert, Een academisch leerplan van den jare 1575 (Leidsch Jaarboekje, Jaarg. 1909, blz. 73-79). - Dez., Gesch. N.H.K., dl. I, blz. 30. - Dez., Verloving en Huwelijk in vroeger dagen, blz. 64. - Sepp, Godg. Ond., dl. I, blz. 34 v.v. - Dez., Geschiedk. Nasp., dl. I, blz. 16. - Dez., Drie Ev. dienaren, blz. 45. - Hartog, Gesch. Predikk., blz. 35. - Reitsma, Herv. en Herv. kerk, blz. 125, 153. - Brandt, Reformatie, dl. I, blz. 558. - Rogge, Coolhaes, dl. I, blz. 47, 50, 58, 111, 206. - Knipscheer, De invoering en waardeering der Geref. belijdenisschriften in Ned., blz. 40, 118. - Arch. K.G., dl. XX, blz. 198, 203. - Ned. Arch. K.G., N.S., dl. V, blz. 199. - Soermans, Acad. Reg., blz. 24, 32. - Rutgers, Acta, blz. 261, 303 v.v., 316, 329. - Reitsma en v. Veen, Acta, dl. I, blz. 111. - Doedes, Merkwaardigheden uit den ouden Boekenschat (Stemm. v. Waarh. en Vr., 1871, December-afl.). - Collection of Rariora of the late Dr. J.I. Doedes (1898), n^o. 435. - La France Protestante, T. VI, p. 526, 527. - Bull. Egl. Wall., T. I, p. 74.