Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 2

[Albertus Agathus Deenik M. Lzn.]

Deenik M. Lzn. (Albertus Agathus) werd geboren te Haarlem den 20sten Januari 1835 en ingeschreven als student te Amsterdam in 1853, om opgeleid te worden voor het leeraarsambt bij de Doopsgezinden. In 1859 proponent geworden, deed hij den 5den Maart 1860 zijn intrede bij de gemeente te Ternaard. Daarna diende hij de gemeente te Stavoren en Molkwerum van den 30sten October 1881 tot zijn emeritaat in 1899. Den 6den October 1903 overleed hij te Veenwouden.

Deenik schaarde zich onder de aanhangers der moderne richting. Heftige bestrijding ondervond hij tengevolge van zijne vertaling van het werk van Strauss (zie hieronder). Hij werd daarover aangevallen niet alleen door Ds. H. Brouwer (in de ‘Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant’ van den 6den December 1872), maar ook onder zijne vrienden en geestverwanten waren er, die ten sterkste afkeurden, dat een modern predikant zulk een werk vertaalde. Hijzelf beschouwde het boek van Strauss als een ernstige poging om de waarheid te vinden; ook als opbouwende lectuur voor hen, die geheel met den godsdienst gebroken hadden, en aan wie de moderne theologie geen bevrediging schonk. (Het Oude en het Nieuwe Geloof, blz. 272, 273: ‘De Vertaler aan den Lezer’).

Gedurende eenige jaren vormde Deenik met A.S. Carpentier Alting en W. Reilingh Dz. de redactie van De Nieuwe Richting in het Leven. Bladen ter godsdienstige volksontwikkeling (uitgeg. te Dokkum van 1868 tot 1872; 1ste tot 4den en 5den jrg. No. 1-12, gr. 8^o). Hierin is menig artikel van zijn hand bewaard.

Behalve de hieronder genoemde werken vertaalde hij een groot aantal Duitsche en Engelsche romans.

[p. 405]

Uit het Voorbericht der door hem uitgegeven Leckedichtjens blijkt dat een zijner voorvaderen C.L. Deenik een bundeltje verzen uitgaf, getiteld Het Maassluissche Hoekertje. Eigenaardig noemt hij dezen voorvader ‘misschien een goed burgemeester van Maassluis, maar zonder twijfel een treurig dichter.’

Deenik is tweemaal gehuwd geweest, eerst met Elizabeth Geertruida Gerlach (overl. 1868), daarna met Willemina Aldershoff (overl. 1898). Uit elk dezer huwelijken werd een zoon geboren; de oudste van deze is Ds. M.L. Deenik, Doopsgezind Leeraar te Leeuwarden.

Deenik had een zwakke gezondheid, die hem belette zich in breeden kring te bewegen, maar bezat vele gaven voor verstand en hart en heeft in en buiten zijne gemeenten velen aan zich verplicht.

De titel der door Deenik uitgegeven Leekedichtjens luidt:

Leekedichtjens van ouden datum. Verzen en rijmen van Nederlandsche dichters uit de XVIde, XVIIde en XVIIIde eeuw. Dokkum, z.j. 12^o. (Het ‘Voorbericht’ is gedagteekend 1864).

Verder verscheen door hem vertaald:

W.H. Milburn, Tien jaren uit het leven van een Methodistenprediker. Uit het Eng. Haarlem, 1860. post 8^o.

E.A.W. Himly, Het Nijlschip en de Karavaan. Reis eener Engelsche familie door Egypte, Palestina en Syrië. N.h. Hoogd. Haarlem 1861. gr. 8^o.

Ernest Renan, Het Leven van Jezus. Uit het Fr. vert. (z.n.v. vert.). Haarlem, 1863. gr. 8^o. (nieuwe uitg. 1864).

F.P.G. Guizot, Beschouwingen over het wezen der Christelijke Godsdienst. N.h. Fr. (z.n.v. vert.). Haarlem 1864. gr. 8^o.

Ernest Renan, De Apostelen. Uit het Fr. vertaald. Haarlem 1866. gr. 8^o.

Ernest Renan, Beschouwingen over het vierde Evangelie. Uit het Fr. vertaald. Haarlem 1867. gr. 8^o.

D. Fr. Strauss, Het Oude en het Nieuwe Geloof. Eene belijdenis. U. h. Fr. Haarlem, z.j. gr. 8^o.

Litteratuur: Album Acad. v.h. Athenaeum Illustre en v.d. Universiteit v. Amsterdam, bevattende namen der Hoogleeraren en Leeraren v. 1632 tot 1882 en der studenten v. 1799 tot 1882. (Uitgeg. d.h. Amst. Stud. Corps. 1882), blz. 28. - Catalogus der Bibl. v.d. Maatsch. der Ned. Letterk. te Leiden. I, kol. 224. - Bibliotheca Theol. et Philos., Lugd.-Bat. (Burgersdijk & Niermans) 1900, No. 13474, 13475, 13505, 15904. - Brinkman's Catalogus der Boeken, Plaat- en Kaartwerken (1850-1882) door R. van der Meulen, i.v. - De Zondagsbode, Doopsgez. Weekblad ond. red. v.P. Feenstra Jr. 16de jrg. No. 50.