Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Johannes Boskoop]

BOSKOOP (Johannes) geboren¹⁾ te Rotterdam, werd den 17^den Sept. 1732 te

1) v.d. Aa, ll. dl. II, blz. 1031 zegt dat Boskoop het levenslicht aanschouwde, den 20sten Januari 1714, terwijl in het Alb. Stud. Acad. Lugd. Bat. kol. 940 staat, dat hij, bij zijn inschrijving, den 17den Sept. 1732, 20 jaar oud was. Volgens deze opgave zou hij dan in 1712 moeten geboren zijn. Lezen we in de Boekzaal, 1772a blz. 733, dat hij ‘in het 59ste jaar zijner leeftijd’ stierf, dan mag de opgave bij v.d. Aa, als juist beschouwd worden.

[p. 527]

Leiden ingeschreven als student in de godgeleerdheid. Proponent in de classis van Leiden en Nederrijnland (6 Nov. 1735, na afgelegd praep. examen ten overstaan van Prof. Johan v.d. Honert), werd hij in 1736 beroepen te Kethel, en hier, na afgelegd peremptoir examen (18 Oct. in de classis van Delft), den 4^den Nov. bevestigd. Hij is hier werkzaam gebleven tot den 24^sten Maart 1739, en was achtereenvolgens predikant te Rijswijk (ber. 15 Dec. 1738, bev. 1 April 1739-18 April 1740), te Utrecht (ber. 18 Febr. 1740, bev. 1 Mei 1740-30 Jan. 1746), te Amsterdam (ber. 28 Dec. 1745, bev. 6 Febr. 1746). In laatstgenoemde plaats, arbeidde Boskoop nog ruim 26 jaar tot den 1^sten Juni 1772, toen hij stierf ‘in het 59^ste jaar zijner leeftijd’. Een week vóór zijn dood, immers den 24^sten Mei, had hij zijn dienstwerk nog in het openbaar vervuld, predikende over Jes. III:22 en was ook nog voornemens op den volgenden Hemelvaartsdag, den 28^sten te prediken, maar moest daar van afzien.

In een zeer korte levensbeschrijving van hem (Boekzaal, 1772a blz. 733-735), lezen we van hem dit loffelijk getuigenis: ‘Sedert den 6 Febr. 1746 heeft zijn Eerw. alhier met veel yver en hertelykheid, zelfs dikwerf meer als iemand met reden zoude hebben kunnen vergen, ja op het laatst boven zijne kragten zeer getrouw zig gekweeten in des Heeren werk, en den tijd van bijna 36 jaren het Euangelium der zaligheid, benevens de eeuwigduurende goddelijke Zedenwet met veel opgewektheid en vrugt verkondigd’, terwijl dan later nog eens getuigd wordt dat hij ‘van zijn tederlievende gemeente hartelijk betreurd wordt’. En gesticht heeft hij ‘met zijn stemme, maar ook met zijn penne’.

‘De overledene (die gehuwd was met Johanna Bontekoning) is op Saturdag avond den 6^den Juny in de Oude kerk (te Amsterdam) begraven en de lykpredicatie is onder een groot aantal van toehoorderen gedaan door den WelEerw. Godz. en zeer geleerden Heere D. Winoldus Budde, des overledenen amptgenoot, over Jes. LVII:1 en 2. “De rechtvaerdige komt omme” enz.’

Van hem zag het licht:

Eerste en laatste Uytrechtsche Kerkreeden, bij gelegentheyd van intree en afscheyd van dezelve gemeente Gods aldaar. Utr. 1746.

Intree reeden tot de gemeente Gods te Amsterdam over Zach. IV:4-7. Amst. 1746.

Voorreden over Pred. XII:11, ter aanprijzing van de vertaling naar den zesden Eng. druk van Is. Watts: Predikaatsien over verscheide godtgeleerde en redel. onderwerpen, geschikt tot gebruik van Christel. huisgezinnen, zo wel als voor uuren van Godtsvr. afzonderingen, dl. I, Amst. 1748. Idem, over Ps. XXIV:3 en 4, voor dl. II, Amst. 1749.

Jacobs pragtige uytvaart, beschouwdt op den dag der Begraaffenis van den doorl. prins van Oranje en Nassauw W.C.H. Friso Erf-Stadhouder enz. enz. in een leerreeden over Gen. L:1-4. Amst. 1752.

Gods alwetenheid van David beschouwd, betoogd en zig ten nutte gemaakt: of uitgebreide verklaring over den geheelen 139 psalm. Amst. 1762.

Lykreden op S. Molenaar en zijne Huisvrouw. Rott. 1738. (Molenaar was predikant te Vlaardingen en overleed den 29^sten Sept. 1738. Zijn vrouw Margareta

[p. 528]

van Zuylen stierf den 19^den Sept. 1737 ‘D. Johannes Boskoop, Predikant te Ketel, oogende op dit zoo schielyk sterven na 's Mans Huysvrouwe, heeft hier (d.w.z. te Vlaardingen) de Lyk-predikatie over den overledenen gedaan op Zondagh namiddagh den 12 Oct. uit Gen. XXV:8-10).

Leerreden over Ruth I:14-17. Amst. 1765.

Leerredenen over de begenadigde Zondaresse. Luc. VII:36-50. Amst. 1765.

De onbevreestmakende nadering Gods. Amst. 1771. (Preek bij gelegenheid van deszelfs herstellinge uit zware krankheid over Klaagl. III:57).

Dankreden wegens deszelfs XXV-jarige predikdienst over Ex. XV:2. Amst. 1771. (Uitgesproken 10 Febr. 1771). Deze en de voorgaande preek bevatten ‘overvloedig bericht van 's mans afkomst, geboorte, opvoedinge, beroepinge op verscheidene plaatsen, zo daar zijn Eerw. met vrugt heeft gearbeid; als die van hem zijn afgeslagen, zijn H. dienstwerk en lotgevallen.’

Voorrede voor D. Johan Temmink's boek over het geheele 17^de Cap. van Johannes Euangelium.

Er bestaan portretten van Boskoop, gegraveerd door Joh. Folkema, door Houbraken naar een schilderij van J.M. Quinckhard en door idem naar een schilderij van H. Pothoven. Het laatste portret heeft dit bijschrift:

Dus stelt de kunst het beelt van Boskoop ons ten toon:

Wij kunnen in 't gelaat nog d'eedle vriendschap lezen,

Vorst Jezus bruit beschouwt haar Godsvolk in dit wezen,

De godgeleertheid juicht, en kent haar echte zoon:

Ja zelfs de Waarheid dreigt, door Godsvrucht aangedreven,

Dien Amstelpriester, in dit beelt, een kus te geven.

Er bestaat ook een vers op hem van O. Arntzenius uit 1762.

Litteratuur: Boekzaal, 1772a blz. 733-735. v.d. Aa, ll. dl. II, blz. 1031 en 1032.