Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 1

[Michaël Arnoldi]

ARNOLDI (Michaël), werd in November 1658 geboren te Franeker, als zoon van Nicolaas en diens vrouw Anna Pybinga. Hij ontving zijn opleiding in zijn geboortestad, alwaar hij aan de academie, de lessen volgde in de godgeleerdheid en de wijsbegeerte. Met veel lof over den student spreekt Johannes à Marck, wanneer hij in zijn Oratio funebris, gehouden naar aanleiding van den dood van Nicolaas Arnoldi, sprekende over de door dezen nagelaten zonen zegt: ‘Michaël, Theologiae et Philologiae studiis longe supra aetatem juvenilem imbutus.’ Dat Michaël reeds op betrekkelijk jeugdigen leeftijd nog, al zeer veel en hard gestudeerd had, mag stellig wel worden afgeleid uit het feit, dat hij reeds op 21-jarigen leeftijd bevorderd werd tot doctor in de godgeleerdheid, reden waarom hem den 7^den Januari 1682, door de Staten een honorarium werd toegeleid van f 500.-. Tot den dienst des woords toegelaten, werd hij beroepen te Menaldum, waar hij den 24^sten September 1682, als predikant bevestigd werd. Niet langer dan een jaar heeft hij hier gearbeid, want reeds den 4^den November 1683, preekte hij zijn afscheid en vertrok hij naar Harlingen, om er de plaats te vervullen van Sibersma of Gercama. Den 1^sten October, was door de classis Franeker het beroep goedgekeurd, tegelijk met dat van Frederik Botterwech en afgaande op den datum, waarop hij te Menaldum zijn afscheid preekte, mogen we aannemen dat Arnoldi, ongeveer half November in zijn 2^de standplaats bevestigd is. In 1691 gecommitteerd tot de visie der autographa, werd hij in 1693 verroepen naar Leeuwarden, in plaats van Johannes v. Holst, waar hij den 12^den Maart, sprekende naar aanleiding van Eph. III:7-9, zijn intree hield¹⁾.

Terwijl hij te Leeuwarden stond, werd hij in Juni 1697, gelijk Henricus van Rhenen zegt ‘volkomen te Utrecht beroepen, dog, hij 't zelve ontzeggende, had dit beroep geen voortgang.’ In 1698 ontmoeten we hem als correspondens van Friesland op de Zuid-Hollandsche synode te Dordrecht, alwaar hij, gelijk de acta aangeven, één dag, na de opening, die den 8^sten Juli plaats vond, verscheen. Hij hield hier de lijkpreek op den dood van prins Hendrik Casimir van Nassau, die den 25^sten Maart te Leeuwarden aan een borstkwaal was overleden en waarvoor hem den 16^den Juli 1696 een recognitie van 500 gulden gegeven werd. Deze rede werd in het volgende jaar uitgegeven, onder den titel Vrieslands treur-gedachtenis over de dood van..... Hendrik Casimir..... Voorgestelt.... door M. Arnoldi 1697.

Ruim 10 jaar is Arnoldi predikant geweest in Frieslands hoofdstad, en wel tot het einde Juni of begin Juli 1703, toen hij naar Haarlem vertrok, waar hij in den morgen van den 28^sten Maart 1738 is overleden, in den ouderdom van 79 jaar en 4 maanden. In 1717 woonde Arnoldi, als correspondens van Noord-Holland, de Zuid-Hollandsche synode bij, die in dat jaar te Woerden gehouden werd en in 1718 vinden we hem als zoodanig te Buren. Bij zijn vrouw Sjouwkje Taekama, had hij drie jongens en een meisje. Een zijner zonen, Tiberius, was van 1728, naast zijn

1) Boekzaal 1730b. blz. 506, waar een lijst voorkomt van predikanten, die te Leeuwarden gearbeid hebben.

[p. 260]

vader, predikant te Haarlem. Van dezen, die, als een der meest geleerde predikanten van zijn tijd doorging, zijn geen geschriften afkomstig.

Behalve de bovengenoemde preek, zag van hem nog het licht Christelijke bedenkingen over eenige plaatsen der Heylige Schriftuire in Predicatien. Leeuwarden 1687. kl 8^o, terwijl reeds in 1680 van hem in druk verschenen was Codex Talm. Tamid de Sacr. Jugi, versione et commentario illustratus. Franeq. 1680; welk stuk later als dl. V. in de Mischna Surenhusiana is opgenomen. De bibliotheek van de Maatschappij der Nederl. Letterkunde te Leiden is in het bezit van een brief van 1731, geschreven door M. Arnoldi aan Willem IV te Leeuwarden. Catalogus Handschriften. dl. I. blz. 57.

Litteratuur: Vriemoet; Athenae Frisiacae. p. 419, 420. T.A. Romein; Naamlijst der Predikanten enz. dl. I. blz. 91; 189; 29. - A.J. van der Aa; Biographisch Woordenboek; 1^ste dl. blz. 382 en 383. Boekzaal: 1730^b. blz. 506 en 1738^a. blz. 342. Acta der Zuid-Holl. synode Ms.