[Samuël Apostool]
APOSTOOL (Samuël) zag den 15den Juni 1638 het levenslicht en toen hij 24 jaar oud was werd hij, in Maart 1662, tot het leeraarsambt bij de Mennoniten, die te Amsterdam vergaderden op ‘de Cingel in de Zon’, verkozen. Na een diensttijd van 37 jaren overleed hij den 29en April 1699. Met zijn ambtgenoot Samuel van Deil gaf hij uit een korte onderwijzing onder den titel: Waarheids-oeffeninge. Amst. 1677. Het was een korte schets der Christelijke godgeleerdheid in 54 hoofdstukken. In de Woensdagavondbeurten te Amsterdam, werd, gedurende den winter, telkens een hoofdstuk als onderwerp eener leerrede behandeld.
Hij leefde in slechte verstandhouding met zijn ambtgenoot Galenus Abrahamsz. de Haan, waardoor onder de Amsterdamsche Mennoniten eene scheuring ontstond. Schijn a.w. zoekt de oorzaak bij de Haan en klaagt, dat, na 60 jaren, de wonde nog niet geheeld was, zoodat hij aan eene verzoening der beide fracties twijfelde. De twist liep over de Godheid des Zoons, de rechtvaardigmaking, heiligmaking en de zichtbare kerk. Tal van strijdschriften zagen over en weer het licht, Apostool sloot zich bij de belijdenisschriften der Mennoniten aan. De twist is beschreven door Casp. Commelin Beschryvinge van Amsterdam, dl. I, blz. 500. Zie ook Schijn, a.w. dl. II. blz. 579-581.
De lijkpredicatie over Apostool werd gedaan door Herm. Reynskes van Overwijk op den 17en Mei 1699 naar aanleiding van Ps. 116:15. In druk verscheen ze te Amsterdam bij Jacobus van Nieuwveen 1699. 4o.
Litteratuur: Gesch. der Mennoniten, door H. Schijn vert. door Gerardus Maatschoen. Amst. 1745. dl. II. blz. 597 vv. Naaml. der doopsgezinde schrijvers. blz. 5. H.C. Rogge; Beschrijvende Catal. der Pamfletten verz. van de boekerij der Rem. kerk te Amsterdam. stuk II. afd. II. Amsterdam 1864 (blz. 67). Hier wordt op blz. 68 ook vermeld Pieter Apostool, die mede eenige godgeleerde werken schreef. S. Blaupot ten Cate; Gesch. der Doopsgezinden in Holland, Zeeland enz. dl. I. Amsterdam 1847, blz. 293 noot 1, 336 vv. J. Wagenaar; Amsterdam in zijne opkomst, aanwas enz. dl. VIII Amsterdam 1765. blz. 44 vv. Dr. C.B. Hylkema; Reformateurs. 2de stuk. Haarlem 1902. Register i.v.