[Credit-cards]
Scheurgang Polymorfe Leegteleer
Case-history Credit Cards
De dochter zegt: het ergste is nog dat je het voor je eigen ogen ziet gebeuren. En dat je dus machteloos staat. Ze leven als het ware in een andere wereld en je kunt ze niet meer bereiken. Je dringt niet meer tot ze door...
Dat klinkt alsof haar vader het slachtoffer werd van de Sekte, die hem hersenspoelde.
De moeder: zo kunt u het wel noemen ja. Het was zo'n lieve, rustige man meneer, vroeger. Hij werkte hard, maar zijn gezin kwam altijd op de eerste plaats.
De zoon zegt: het is allemaal begonnen toen hij lid werd van de Rotary Club. Hij was gepromoveerd, afdelingschef geworden, en toen vond hij dat dat moest; dat dat erbij hoorde, voor zijn status.
Nam hij toen zijn eerste Credit Card? Nee, dat kwam pas later. De dochter: vijf jaar terug had hij alleen nog maar Euro-cheques. Toen kreeg ik mijn zakgeld nog gewoon live, 's zaterdagsmiddags. In munten en biljetten. Te mad, was dat.
Dat neem ik die clubs nog het meeste kwalijk, zucht de moeder, een kranig getekende vrouw van rond de veertig, dat ze je in feite je man afnemen. Dat ze allerlei intieme dingen die er waren tussen mijn man en mij, dat ze die als het ware amputeren, uit je relatie losweken. Dat waren vroeger de gezelligste en warmste momenten meneer, wanneer mijn man mij het huishoudgeld gaf, op de eerste van de maand. Dan zaten we zo gezellig aan de keukentafel zijn salaris te verdelen, samen. Nee, dat komt nooit meer terug...
Dat is natuurlijk gelul mam! spuit de zoon op. De zoon spreekt Apple, Basic, Pascal en een klein beetje Engels. Je kunt pa niet kwalijk nemen dat we in het girale tijdperk leven.
Maar het is allemaal zo liefdeloos, houdt de moeder vol, zo'n overschrijving heeft geen hart! Ik haat ze, al die cheques en betaalpassen. Het is eigenlijk begonnen toen hij ook nog lid werd van de Lions, herinnert zich zijn dochter, die club van Lions International. Toen nam hij een Credit Card, van Diner's Club. In het begin gebruikte hij die nog met mate. Toen hebben we nog een keer ergens gegeten, met zijn vieren, en daar betaalde hij voor het eerst met zijn Credit Card.
Hij was zo trots als een aap, glimlacht de moeder, en ik had Eend, dat weet ik nog precies.
Volgens de zoon begon het toen bergafwaarts te gaan, met vader. Die eerste Credit Card legde de kiem voor een volkomen nieuwe mentaliteit. Is hij harder geworden? Gevoellozer?
Wij kijken de woonkamer rond en zien op de vernikkelde Barwagen, tussen twee zwaar kristallen Whisky-karaffen, een bladgouden replica van het Nefertite-kopje staan. Op de schoorsteen bewaakt een veertien centimeter hoge kopie van de buste van Toetanchamon een cassette vol splinternieuwe, met de beeldenaar van een dozijn Romeinse Keizers beslagen Oude Munten. Goud. Naast de haard hangt, boven het authentiek vroeg-Tunesiese Kamelenbankje, een enorme, achttien karaats gouden Barometer, zoals die werd gebruikt op de zeilschepen van de Verenigde Oostindische Compagnie (1602-1798). Met olieverf op linnen geschilderde reprodukties van Manet, Gauguin en Lautrec sieren de wanden.
De dochter: nee, harder niet. Wel afweziger. Hij was er nog wel, maar toch ook weer niet, tegelijkertijd. Ergens was hij altijd afwezig, de laatste jaren. Hij ontwikkelde een hele andere levensstijl, leefde in een schijnwereld.
Zouden ze het een verslaving willen noemen?
De zoon vindt van wel. Ze hebben steeds meer nodig. Eén Credit Card is niet genoeg meer. Dus nam hij American Express erbij. En wanneer hij ergens op een winkeldeur zo'n sticker zag zitten, dat je binnen kon betalen met je American Express Card, dan was hij verkocht. Dan moést hij iets kopen. De afrekening kwam toch pas weken later. Zo was vader voortdurend voor zichzelf op de vlucht.
Wanneer liep het spaak?
De dochter: eerst hadden we niks in de gaten, vonden wij het ook wel leuk, sukkels die we waren! We zagen niet welke macht ze over hem hadden gekregen, met die cards. Op het laatst ging hij op alle aanbiedingen in, die ze bij hun afrekeningen sluiten. Vind je die dingen nou echt mooi pa? vroeg ik dan. Ja, dat vond hij mooi zei hij; met Engelse Veldbloemmotieven handbeschilderde Meissner peper- en zoutvaatjes door de Eeuwen heen. En later zouden we hem dankbaar zijn, want dan was alles tien keer zoveel waard geworden. Enfin, u ziet het wel. En ze gebaart moedeloos de kamer rond. Die als een heuse kopie van de enige echte Eiffeltoren in Sterling zilver uitgevoerde Rookpoot, was ons nog niet opgevallen.
De moeder drukt er haar zoveelste sigaret in uit en zegt: na twee jaar moest de hypotheek op dit huis worden verhoogd om zijn Credit Card-aankopen te kunnen blijven betalen...De persoonlijkheid van de vader deformeerde tot een staat van volslagen afhankelijkheid.
‘Zonder mijn Credit Card ben ik nergens’ en ‘Mijn Credit Cards geven mij het gevoel dat ik ergens bij hoor’. Dat klinkt nogal sektaries, vinden wij. De moeder: maar dat zei ik u toch? Het is een Sekte. Ze prediken het goede leven en dat je moet genieten van mooie, dure dingen en lekker eten. De hele slaapkamer ligt vol speciale Wijnaanbiedingen, exclusief voor Card-houders. Maar volgens mij zit er bij al die clubs dus iemand aan de top die het alleen maar te doen is om het Geld!
De oudejaarsnacht. Een kerstboom hadden ze niet in huis en oliebollen homaar. Dat zijn dingen die je kontant moet betalen, zegt de zoon, en daar deed hij niet meer aan. Kontant was beneden zijn stand. Dus daar zaten we. Moesten we zo het nieuwe jaar in? Toen heeft de dochter, met de heggeschaar, vaders Credit Cards verknipt. Allemaal. Een voor een. Vroeg de vader per expresse een nieuwe Card aan, onderging die hetzelfde lot. Drie, vier keer. Voor zijn eigen bestwil. Tot hij geroyeerd werd, wegens veelvuldig verlies. Door Diner's, door American Express, tenslotte zelfs door Barclay's.
De moeder: dat waren vreselijke scènes. Huilbuien, scheldpartijen.
‘Nu hoor ik nergens meer bij!’ riep hij op het laatst. ‘Jawel’, zei ik toen, ‘nu hoor je weer bij óns...’.
En het werkte.
De zoon: hij zit nu precies twee weken zonder. Je moet ze ontzettend goed begeleiden in dat afkicken. Niks meer zelf laten betalen, in het begin. Altijd zorgen dat hij een volle tank benzine heeft, dat zijn abonnementen gewoon doorlopen. Als ze iets
Auteursrechtelijk beschermd
