Het groot bescheurboek

Een bloemlezing van de tussen 1973 en 1986 verschenen Bescheurkalenders

[p. 344]

De oude man en de plank

In de zeventig schatte ik hem en hij bezweek bijna onder het gewicht van een enorme surfplank, die hij van de houten strandtent naar de waterlijn sleepte. Ik aarzelde met helpen, maar bleef toch maar in mijn kuil liggen kijken. Nog twee tochten volgden, met de mast en het zeil. Het vaarklaar maken duurde een half uur en werd voltooid door de bevestiging van een vinnig oranje kieltje. Nu zou z'n kleinzoon komen. Opa kon lekker uitrusten met een kopje koffie op het terras. De oude man begon zich in een flashy rubberen kostuum te hijsen. Hij zou toch niet zelf...

Mijn hemel! Het vaartuig achter zich aan trekkend, waadde hij tot twee meter uit de kant, klom met de grootst mogelijke inspanning op de plank en al bij zijn eerste poging om de mast via een touw rechtop te trekken, viel de oude man achterover in zee.

Hoe noem je het, wat nu volgde? Een heroïsche strijd, minder kan niet. Zeker twintig pogingen deed de oude man. Een paar maal kwam het zeil even los van het water, de mast stond een keer zelfs twee seconden vertikaal, om meteen door te klappen en de weer in het water getuimelde oude man te bedelven onder het zeil. Het was meer dan pijnlijk. Wandelaars bleven natuurlijk ook nog staan lachen. Je wist zeker: als 't 'm lukt, als ie zich aan de mast kan vastklampen en de wind komt goed in het zeil, dan scheert hij naar de horizon om nooit weer te worden teruggevonden.

Maar gelukkig - sorry voor de platitude - hij kreeg 'm niet omhoog. De oude man gaf op. Na het aftuigen en verslepen van de plank terug naar de stalling, zag ik hem het strand afsjokken in een paars trainingspak en met een motorhelm onder een arm geklemd. Ook dat nog. ‘Vrouw, de wind staat goed, ik denk dat ik 's 'n stukje ga surfen.’

Morgen zou de oude man zeker terugkomen om zijn verschrikkelijke gevecht tegen de jeugd, het verval en de dood voort te zetten.

[p. 345]

Geen Problemen

een posiplistisch lied

Toen ik vanmorgen wakker werd
had ik zin om op te staan,
uit de radio kwam marsmuziek
en water uit de kraan.
M'n eitje was net hard genoeg,
de thee perfect getrokken
en aan m'n voeten kon ik
twee dezelfde schone sokken.
Het zonnetje was ook al op,
ik rekende op regen
en in mijn handschoenkastje
kwam ik nog een dropje tegen.
De files waren opgelost,
'k kon voor de zaak parkeren,
er was zelfs nog geen buizenpost,
't rook heerlijk op de heren...

Refrein:
Eindelijk een dag
zonder problemen
Eigenlijk een dag
om vrij te nemen
Eindelijk een dag
zonder problemen
Je moest zo'n dag voor morgen
kunnen claimen!

's Middags kwam er appelpunt
we hebben nog gezongen,
geen knoopje van m'n overhemd
is er afgesprongen.
We mochten één uur eerder weg,
omdat er niks te doen was
en toen ik thuiskwam rook ons huis
verrukkelijk naar boenwas.
De aardappeltjes waren gaar,
de pudding niet mislukt,
de afwas zonder breken klaar,
de kabel ingedrukt.
De film was mooi, ook hadden wij
geen last van hun beneden,
de lakens roken naar vers hooi
we hebben goed gevreden...

Refrein:
Eindelijk een dag
zonder problemen
Eigenlijk een dag
om vrij te nemen
Eindelijk één dag
zonder problemen
Je moest zo'n dag voor morgen
kunnen claimen!

Carnavalsstampers!

M'n gietertje is lek

Ik zoek een deksel op mijn potje

Karel doet het volgens de computer

Mijn tante heeft een surfplank

Zo'n lekkere paëlla in Marbella

D'r zit een hijger op m'n antwoordapparaat

Ik kwam jou tegen in de zure regen

Jeetje, daar zit een sneetje

Ome Leen heeft lottoballen

Mijn vrouw is net een scharrelkip

Kleed je uit, maar hou je Nikes aan

Wij zijn zo stoned als een garnaal

Mien zakt door d'r Minimum

Bijstandsmoeder sta me bij

Ik spreek vanavond met jou af bij de Kruisraket

Ome Piet heeft een Kolengraafmachine

Straks komt de Paus en dan wordt het lachen

Geef mij een Pamper want ik heb mijn bier gemorst

Jij hebt nou wat je noemt een echte bofkont

Negen maanden nadat daar het licht was afgesloten

Laat-moderne Gezelligheid
Knoppenleer

In de Hakkenbar

- Doe mij maar een pilsje schoenmaker, want ik heb een tong van leer!

[p. 346]

Aan de telefoon

- Met Marjoke van der Giezen.

- Dag Moep, met Herman.

-...Met wie zegt u?

- Met Herman Ruitenbeek. Dag Marjook.

- Hee Herman! Ja, nu hoor ik 't pas. Hoe gaat 't met jóu?

- Gaat wel. Goed, zuilen we maar zeggen.

- Fijn. Goh, Herman, dat is 'n tijd geleden.

- Ja, tien jaar om precies te zijn. En ineens dacht ik aan je. Vandaar dat ik bel. Vind je niet gek?

- Tien jaar alweer, jeetje. Wat kan er veel gebeuren, hè, in tien jaar.

- Niet alleen vandaag, hoor. Wel 's vaker, dat ik aan je denk. Maar nu dacht ik: ik wil haar hóren ook. Dus ben ik achter je nummer aangegaan. Vind je toch niet gek?

- Nee hoor. Vind ik wel leuk.

- Goed om je stem te horen. Weet je 't nog, Marjook, dat kleine kamertje zonder ramen, met dat opklapbed en die pertroleumkachel?

- Ja, verdomd, ik zie 't weer zo'n beetje voor me. Daar kookten we ook op, hè, op die kachel?

- Nee, op dat plaatje naast de wasbak. En we hadden geen radio, geen televisie...Hadden we ook niet nodig, hè Marjook?

- Goh, ja, wat primitief, hè?

- En we gingen ook niet veel uit, want daar hadden we 't te druk voor, met elkaar, weet je nog? We kletsten wat af samen, volgens mij, ja toch?

- Ja, dat zal wel, wat deden we anders.

- En via een bovenraampje kon je op het platte dak komen, weet je nog? Dat we dan in de zomer 's nachts op het dak lagen, onder de sterren, uitkijkend over de hele stad. Gewoon met een matras en een slaapzak op het dak en dat we dan...

- Herman! Ik vind 't heel vervelend je te onderbreken, maar ik moet nu ingrijpen, de boel dreigt hier te worden afgebroken, dat hoor je misschien wel en ik moet ze zo naar school brengen. Bel je nog 's een keer? Ik vond 't leuk je weer te horen. Dag Herman. (hangt op)

- (tegen de pieptoon:). Dag. Dag Moep. Dag. 't is allemaal één grote pestzooi, Moep, en ze kunnen allemaal doodvallen. Maar met jou was 't beste, Moep. Verdomme. Ik heb 't je toen nooit zo rechtstreeks gezegd, maar ik hield godvergeten veel van je. En nog. Ik hou van je. Ik hou van je.

Al zou Laura vandaag weer terugkomen, dan nog hou ik meer van jou. Zo, dat kan ze in haar zak steken. (hangt op)

Fascinatie

Uw nieuwe stuk Waarom Zo Als Het Zo Ook Niet Kan duurt twaalf uur. Vanwaar deze uitzonderlijke lengte?

- Iets dat lang duurt fascineert me enorm. Mijn ervaring is, dat het kijken begint, als het zien ophoudt. Wordt een handeling drie uur herhaald, dat krijg je na een uur die omslag en die drempeloverschrijding intrigeert me geweldig. Ook de acteurs gaan over een grens. De handelingen die ik laat uitvoeren, veroorzaken fysieke pijn. Welnu, na ongeveer twee uur passeert men de pijngrens en de interactie tussen de acteurs in dat niemandsland boven de pijngrens, dat boeit me mateloos.

Veel toeschouwers van Waarom Zo Enz. moeten na afloop worden wakker geschud.

- Zij zijn de slaapgrens gepasseerd en dat fascineert me enorm. Toneel is een levende droom. Als ik er als toneelmaker in slaag mijn dromen over te planten in het hoofd van de toeschouwer, die doorgaat waar ik op het toneel ophou, dan is dat een interactie, die me geweldig intrigeert.

U laat vier uur lang twee naakte bejaarden een tango dansen op operamuziek. Ik had het vage gevoel dat al eens eerder te hebben gezien.

- Oerbeelden veroorzaken altijd zo'n déjà-vu, daarom fascineren ze me ook zo enorm. Ik citeer uit La fille du régiment van Gaetano Donizetti, omdat opera mij mateloos boeit. En naakte bejaarden hebben me altijd al geweldig geïntrigeerd.

Gaan de jonge poesjes echt dood? Vanuit de zaal kan men niet zien of er water in de emmers zit.

- Die onrust in de zaal fascineert me enorm. Als de mensen, die zich zo opwinden over de poesjesscène, zèlf teveel jonge katjes hebben, dompelen ze ze in het toilet. Het gemak waarmee ze dat doen, boeit me enorm.

De naam Jan Fabre wordt nogal eens genoemd i.v.m. uw werk.

- Ik hoor dat ook vaak en dat fascineert me enorm. Temeer daar ik nog nooit iets van hem heb gezien. Van Pina Bausch ook niet. Die naam zegt me zelfs niets. Pina Bausch? Nee...sorry...nooit van gehoord. Dat boeit me trouwens mateloos: u noemt een naam, die ik helemaal niet ken. Mijn eigen naam, die zegt me iets en om als Jos van der Meulen herkenbaar te blijven in je toneelwerk, daar gaat het mij om. Dat intrigeert mij geweldig.