Henrick de Keyser
Architect van Amsterdam, ghestorven anno 1621.
DE wonder toe-rustinghe van Perspectiven, Theaters, Schenen, Palleysen en andere cloecke Bouwen, gheeft aenden gheest ende aende oogh sulcken volcomen voedtsel, dat het onmoghelijck is voor een Man van discretie en verstandt de achtbaere Konst van Architectuer niet te waerderen en te prijsen. Want aenghemerckt op een cleyn benepen plaets door de Konstige uytwerckingh van Timmeragie, Perspectiven als andersints, in Palleysen, Tempels oft ander Huysinghen can ghesien en ghemaeckt worden het ghene datmen niet schoonder en sou connen bepeysen oft bedencken van materiale dinghen in een ruyme en woeste plaets, soo is notoirelijck te oordeelen dat dese Konst van grooten naem en vremden aert moet wesen. Hier van gheeft claer ghetuyghenis den Weert-befaemden en Roem-ruchtighen Henrick de Keyser, den welcken in sijnen tijdt tot Amsterdam veel wonder uytwerckinghen van Architecture heeft in't licht ghebracht, soo van Arcken Triumphael, Calumnen, Piramiden, Obelisquen als andere Bouwen, verciert met ontallijcke lichten, de welcke de principaelste deelen sijn van sulckdanighe binnen wercken, ende van buyten de samen voeginghe der groote oft middelbare ghesteenten, ghelijck Diamanten in hun quadraedt, Robynen, Bas Relief, Saphirich, Smaragdich, Hiacintich en op soo danighe manieren, als wesende het principaelste opproncxsel van edel bouwen. Want ghelijck de toebereydinghe der Comedien bestaet in dry deelen, als te weten in Comica, Tragica, en Satirica, soo bestaen oock de wercken van Architectuer in dry deelen te weten inde lichticheyt, netticheyt en vast ghebondentheyt. Rakende de Comedien: soo noemptmen Comica, een comedie die jemandt door haer cluchtighe aventuren oft uytbeldingh tot lagghen verweckt, Tragica, de welcke uyt-beldt vreede oft amoreuse gheschiedenissen, Satirica, die uyt-beldt eenighe Herders clachten oft eensaeme vrijagien onder de Buyten-lieden die vervrempt sijn van Hofse complimenten. Soo oock de lichticheyt, diemen van binnen in eenich ghebou can speuren is het principaelste hooft-stuck, van het welck de nederste deelen moeten afhanghen, welcke lichticheyt alderbest ghevonden wordt in't alderhoochste deel des werckx, om haer verspreydingh op alle plaetsen die daer van ghelicht connen worden, dit licht verweckt vreught ende ghenucht aenden mensch, en is de uyterste volmaecktheyt vanden bouw. Siet in eenen Tempel tot Roomen ghenoempt Onse Lieve Vrouwe de Ronde, oft de volmaeckte Ronde (die den Vinder oft Architect van desen Tempel, daer in heeft uyt ghewerckt) niet en is door haer licht het principaelste deel der verwonderingh want van binnen is soo veel hooghde als breede, de ses Capellen die binnen de dickte des muers daer in staen, hebben elck haer volcomen licht door het toebrenghen van sommighe treckende vensters boven de ghenoemde Capelle, die hun tot het 2. licht begheven, welcke lichten haeren oorspronck hebben van het bovenste gat soo datter niet soo cleynen dinck en is oft het heeft sijn deel van het bovenste licht. Van welcken Tempel Fondateur was Marcus Agrippa om te volbrengen den wil van Cesar Augustus.
Auteursrechtvrij
