Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst

[p. 230]

Adriaen de Bie
Schilder van Lyer, oudt 68. jaeren.

DEsen Adriaen de Bie den Vader des Autheurs van dit teghenwoordich werck, is ghesproten uyt een eerelijck gheslacht binnen de Stadt Lyer, alwaer hy noch is woonende ende de edel Schilder-const hanterende, wiens Vader was een Coopman, rijpsinnich ende goet van leven, die noyt en is gheboren maer uyt sijns Moeders lichaem ghesneden gheweest ende mirakeleuselijck in't leven ghebleven, stervende in redelijcken ouderdom, oudt ontrent 80. jaren. En om dat selden Schilder tot hooghen naem compt oft de Schilder-const oprecht can vatten die Roomen (als sijnde de eerste Academie van Pictura) niet en heeft ghesien, soo is Adriaen de Bie van zijn achthien jaeren ghetrocken naer Parijs, alwaer hy by eenen Rudolphus Schoof Const-rijck Schilder vanden Coninck van Vranckrijk 2. jaren heeft ghewoont ende dese Const met groote neersticheyt gheoeffent ende van daer ghetrocken nae Roomen daer hy sesse jaren heeft sijnen tijt bestedt inde uyterste cracht van dese treffelijcke wetenschap te ondersoecken, hy heeft op den tijt van neghen jaeren alle de vernaempste plaetsen van Jtalien besien ende veel fray dinghen in't cleyn soo op goude als silvere platen, mede op Porphier, jaspis ende andere costelijcke steenen voor Cardinalen ende Camerlinghen vanden Paus gheschildert die daer in groot behaghen hadden om de suyverheyt, netticheyt ende cloecken aert die de Bie daer in heeft bewesen, hy is in't jaer 1623. naer Brabandt weder ghekeert, alwaer hy veel fray Conterfeytsels, Tafereelen en andere cloecke ordonnantien soo voor Steden als Dorpen heeft ghemaeckt. Oorsaecke dat dese volghende veersen niet qualijck en passen op sijne Const tot meerder lof ende eer van sijnen Naem ende Familie.

Dat Cypres soo derft op Aristomachus roemen
En Tatien Philuscus een aerdich Bieman noemen

Is om dat dese twee gheen moeyt hebben ontsien

Om te bespieden het huys-houden vande Bien:

Want sy vermoeyden dat den Schepper der natueren
Iet seldsaems had ghestort in des' cleyn creaturen,

Als sy aenmerckten met wat aerdicheyt en Const

Dit cleyn ghewormte hun Architectur begonst,

Sy maeckten korven van seer dun en claren horen
Waer door sy kosten hun Gouvernement besporen,

En saghen niet alleen in dese Republijck

Een opper heerschappy en statich Coninckrijck:

[p. 231]

Adriaenvs de Bie Paintre bien estimé en grandes figures et aultres ordonnances. Pere de l'Auctheur de ce liure, qu'il at demeuré long temps en Italie etcetera né dans la ville de Lijere en l'an 1594.
Petrus Meert pinxit. Lucas Vorstermans iunior sculpsit.

[p. 232]

 

Maer oock goed' policy en borgherlijcke wetten

 

Waer door een jeder moest op sijn ampt vlijtich letten.

 

T'is vreemt om sien met wat onderdanicheyt

 

Ider volbrenght t'ghebodt van sijne Majesteyt:

 

Dees bouwen het Paleys, en woonplaets voor den Coninck,

 

En ander oock hun huys de schatkist vanden honinck:

 

Dat altesaemen wordt soo constichlijck ghedaen

 

Dat het kloeckste vernuft daer op verstelt moet staen.

 

Daer sietmen aen de poort de schiltwacht inde wapen.

 

Om niet betrapt te sijn door roovers, als sy slapen,

 

Daer vlieght een machtich Heyr te velt op cruyt en blom

 

En swaer gheladen keert met honich wederom,

 

En soo daer jemant wordt ledich oft traegh bevonden:

 

Wort uyt ghebannen en in ballinckschap ghesonden.

 

Oock is dit edel dier van sulck'nen suyv'ren aert

 

Dat het tot gheenen tijt met eenich mann'ken paert,

 

Maer broeyen uyt het wasch hun jonghs-kens al-te-gader.

 

Ist daerom denck ick dat De Bie oock sijnen Vader

 

Niet schijnt te kennen in sijn Gulden Cabinet

 

Daer hy elck Schilder heeft soo fraey ten thoon gheset

 

En d'edel Schilder-const soo hoogh'lijck heeft ghepresen

 

Oft en soud sijn Pinceel soo veel niet weerdich wesen,

 

Dat s'aen hem gheven can ghenoeghsaem re'en en stof

 

Om hier met eeren oock te dichten sijnen lof.

 

O neen; ick weet hy dit alleen heeft laten blijven

 

Op hop' dat jemant vremts soud' sijnen lof beschrijven

 

Hy wist wel dat den nijdt hem soud' begrijpen licht

 

Als hy sijn Vaders lof woud' stellen self in dicht.

 

Uyt dese reden quam my mijne Musa quellen

 

Dat ick tot sijne eer hier soud in rijmdicht stellen

 

Hoe dat hy eerstmael heeft by VVouter Abts gheleert

 

En by Rudolphus Schooff langh tot Parijs verkeert,

[p. 233]

 

Die aldaer Schilder was van Lovis den derthienden

 

Wiens cloeck Pinceel men nu noch in sijn werck can vinden,

 

In het achthiende jaer van sijnen ouderdom

 

Trock naer Italien dees' soet Aprilsche blom,

 

Daer hy ginck sijnen tijt seer vlijtichlijck besteden,

 

Soo langh tot dat de Son had achtmael door ghereden

 

Den grooten Sodiac, ses jaeren ghestudeert

 

Tot Roomen en soo voort door al het Landt verkeert:

 

Daer hy seer constich werck tot lof heeft naer ghelaten

 

Gheschildert op panneel op goud' en kop're platen,

 

Op jaspis, op Porphier, en Marber, dat al om

 

Seer hoogh verheven wort by Prins en Edeldom,

 

Tot dat hy weder is van Italien vertrocken

 

Want hem sijn Vaderlandt seer soet begonst te locken

 

Naer sijn gheboorte Stadt, Ouders, en vrienden, die

 

Op't hooghst verlanghden naer de comste van De Bie,

 

Wiens naem de Faem aldaer terstont seer hooch verhefte

 

Om dat sijn cloeck Pinceel naer t'leven constich trefte

 

Soo in het cleyn als groot seer los en cloeck ghestelt

 

Sijn Taeffereelen oock seer constich uyt ghebelt.

 

In Brabant ciert sijn Const veel Huysen, Camers, Kercken

 

Ghelijckmen can tot Lyer in Sinte Gommaers mercken

 

Aen Sint Eloys Altaer, daer by de edel Guldt

 

Den groyenden boom ghenaempt, is met sijn Const vervult

 

En noch veel plaetsen meer, soo dat ick wel mach mellen

 

Met reden sijnen lof, en sijnen Naem oock stellen

 

In't Gulden Cabinet, en segghen voor ghewis

 

Het werck bewijst altijt wat dat den Meester is.

H. de Pooter.