Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst

Aenmerckinghe.

DE wijse der Griecken segghen datter niet en is dat tegen de weerderinghe van Pictura can op ghehanghen worden, en niet sonder reden ter wijlen datter niet nutter, plaisanter, en eerlijcker by den Edelman voor oeffeninghe en can ghevonden worden als de voor verhaelde teecken oft Schilderconst. Want sy is de oprechte moeder van alle vercieringhe, de oorsaecke is, dat alle Constighe wercken door haer de uyterste volmaecktheyt ende hoochste schoonheyt komen te ghenieten, om dit te beproeven, soo moet een verstandich Oordelder bekennen en toestaen datter niet en can ghebouwt, ghesmeedt ghegoten, ghehouwen, ghesteken, ghetimmert, gheweven, ghenayt, gheborduert oft andersints ghewrocht worden, oft de grootste nersticheyt ende beste schoonheyt diemen daer in sien kan heeft zijnen oorspronck in Pictura. Heeft jemant een kopere plaet die beschildert ofte door den Plaetsnijder besteken is met eenich konstich werck, ghewis sal de selve Const veel meer gheweerdeert worden als de valeur van het koper, soo dat de materie daer alle konstighe hantwercken van worden ghemaeckt, van soo grooten aensien niet en is als wel de Const diemen daer in sien can. Weert is te noteren het leven van Albert Durer uytnemenden Schilder, Plaetsnijder, ende Bouw-meester van Norenborgh, den welcken zijnde in't werck voor den Keyser Maximiliaen die Grootvader was van den Keyser Carolus Quintus ende voor den selven teec-

[p. 149]

kenende jet groots op eenen muer ende soo hooch niet en kost reycken als zijn jntentie tot de Const vereyste, soo heeft den Keyser beuolen aen een van zijn Edelmannen die daer teghenwoordich was dat hy de schabel sou vasthouden daer Albert Durer ginck op staen, op dat hy niet en sou vallen, waerover den Edelman zijn excues oft ontschuldingh voor doende aenden Keyser als willende segghen dat hy sijnen Edeldom sou vercleynen met te dienen eenen Schilder inde manier om onder desselfs voeten te moeten knielen om de schabel te houden. Soo ist ghebeurt dat den Keyser (segghende dat hy meer estimeerde sulckenen Constenaer als een Edelman) aen Alberto Durer voor hem ende zijn nacomelinghen, gaf een wapen, om by hem ende alle Schilders ghevoert te worden te weten dry silvere oft witte Schilden in een blauw velt. Welcke wapen by alle Schilders tot hen loffelijcke ghedachtenis ende Edel-teecken op den dach van heden ghevoert wordt, sulcke ende dierghelijcke andere weldaden (die de Schilders by de grootste Monarchen des werelts ghenoten hebben) sou konnen by brenghen doch te lanck zijnde om te verhaelen sullen ons ghenoeghen met t'gene voorszeit is, in dit teghenwoordich deel tot inde volghende deelen daer den Leser seer fray ende ghedenckweerdighe verhalen sal vinden, ende om niet te vergeten de treffelijcke Const van Remigius van Rheni gheboren tot Brussel ⁺ die met grooten jever zijnen tijt waerghenomen heeft om te vatten al het gene de grootste kracht van Pictura can uytwercken, sulckx dat hy een uytnemende Schilder is gheweest in fray ordonnantien blijckende aen zijn stucken die van hem gheschildert zijn voor den Grave van Wolfegh in Duytslandt, waerby hy in't jaer 1600. ghewoont heeft ende voor den selven seer veel seldsame ordonnantien vol diepe wetenschap ende Consten, ghedaen heeft, als oock voor meer andere Hoochduytsche Heeren, waer van oock in Nederlandt eenighe te sien zijn, hy is eyndelijck in Duytslant ghestorven naer dat het Casteel vanden voorsz. Grave van Wolfegh (by naeme Henricus) met alle de Const door de Swetsche gans verbrandt ende gheruineert was.

+ Remigius van Rheni van Brussel.