|
| |
Betoogh.
Dat-men wel magh seggen:
Geen arger quaet en grooter pyn
Als in den haet van Godt te zyn.
T'is beter met berouw syn sonden te besuchten.
En oock te schouwen, als de bitter doodt te vluchten;
Want stervende in't vroegh, dan is men van het quaet
(Dat-men in't langer leven noch niet af en laet
Om de gewoonte) vry, mits wy dan niet en weten
Oft wy t' quaet in den ouden dach sullen vergeten,
Als in de Jonckheyt is geschiet, soo jae t'is eene gaef
Van Godt, waer door men noyt wort eene duyvels slaef,
Gelyck die sondigen met al te licht t'hervallen
Van t'een in d'ander quaet, en met de werelt mallen
Om haere ydelheyt, waer med' sy ons bedrieght
En d'oorsaeck is dat t' luck der Salicheyt ontvlieght
Als geen berouw en volght, waer door men als herboren
Dienaeren wort van Godt om niet te gaen verloren
Door t' sondigen, gelyck aen die-se doen, geschiet,
Wie sich van sonden wacht, en comt noyt in verdriet.
Om dat Godt de sonden haet, soo moet hy nootsakelyck oock haten den sondaer die sondight en overtreedt syn Geboden van niet te | |
| |
sondigen. In't Boeck der Wysheyt staet aen het 14. Similiter odio sunt Deo impius & impietas ejus. Dat dan een doodt-sonde in d'oogen van Godt hatelijcker, af-sichtiger en schroomelycker is, als een Serpent oft Draeck, in d'oogen van den mensch, en is geen wonder: Aengesien eenen sondaer meer mishaegen aen Godt geeft door een begaen doodt-sonde, als hem comen te behaegen alle de goede wercken der Heyligen te samen: eenen sondaer acht soo weynich tot syn schade het vervloeckelyck quaet der sonde, en dat sonder eens te bedencken: wa[t] een groote, onverdraegelycke, en oneyndelycke straf de ziel van eenen sondaer over comen sal, als sy om een doodt-sonde eeuwich sal branden sonder verlossinge. Dat eenen sondaer dickwils bepeysde wat dat de hel is, en in syn gemoet de selve eens conde aenschouwen, hy soude bevinden, en connen getuygen: dat het is een plaetse al te schroomelyck, daer niet in te sien en is als een vergaderingh van alle quaet, en een gebreck van alle goedt, eenen kercker der duysternissen, daer niet gehoort en wort als gehuyl, geween, gekerm, daer-men niet en rieckt als onverdragelycken stanck, en niet en voelt als pyn en smert; men soude mogen vragen aen eenen sondaer: oft hy geen redenen heeft sich meer te verwonderen over de onbegrypelycke Verduldicheyt van Godt die hy heeft met de onbetamelycke onbeschaemtheyt der sondaers, om hem door hun sondigen te vergrammen, als over syn Almogentheyt, wetende, en behoorde te weten: Dat Godt is den Erf-vyandt der sonden, die de selve soo ongenadelyck can straffen. Geen wonder, want die sondicht, staet op tegen Godt, en maeckt hem vyand van Godt, om dat hy Godt veracht, versmaed, en verfoeyt door het overtreden van syne weth, die verbiedt te sondigen, waer op den Apostel, seyt; Per prevaricationem legis Deum inhonoras: door de overtredingh van syne weth onteert ghy Godt, jae schoon het de meyningh niet en is van eenen sondaer Godt te onteeren, hy onteert hem door syn quade wercken, niet gehoorsaem zynde aen syn Wetten, niet vreesende syn Rechtveerdicheydt, misbruyckende syne Goetheydt, en niet beminnende syne Almogentheydt. T'is dan nootsakelyck dat eenen sondaer schroomt voor de sonde, en de selve schouwt als een Pest, om datse hatelijck is als de Pest, daer-men licht van besmet wordt als-men die niet en schouwt, want geen schroomelijcker monster | |
| |
en wordt gevonden voor d'ooghen van Godt als de sonde, want sy doodt de ziele, die daer door verloren gaet.
Den H. Anselmus en meer Heyligen plachten te seggen: dat sy liever souden gespronghen hebben in een gloeyende forneys, om daer in tot den dagh des oordeels te branden, als Godt met een doodelijcke sonde te vergrammen, om dat sy wel wisten dat een doodt-sonde schrickelijcker en af-sichtiger is in de oogen van Godt, als den Duyvel selver, die daerom van geen menschen in syn vermaledyde gedaente en can gesien worden sonder van schrick te sterven; gelijck de H. Catharina van Senen getuycht: dat sy (den helschen Duyvel eens in syn afgryselijck wesen gesien hebbende) liever hadde te gevoelen de alder-grootste pynen en tormenten des wereldts, als sulcken monster te aenschouwen. Soo en is't geen wonder, dat de doodt-sonde schroomt van haer eygen selven, aengesien den Duyvel om de sonden gevallen zynde in d'eeuwige duysternissen, soo schroomelijcken wanschapen monster is, reden dat eenen sondaer, door syn quaet leven vervremt van Godt, by tydt en niet te laet keert tot Godt, met een rousuchtich, droef, en ootmoedich hert, en hem valt te voet, seggende: Peccavi Domine, miserere mei, hy sal in genade ontfangen worden, gelijck den verloren Sone door berouw in genade ontfangen is, seggende; mynen Heer ende Godt in tydt en eeuwicheydt: Al is't dat ick, die niet en ben als eenen aerde-worm, stof en aerde, en daer van voorts-gecomen, niet als niet, en min als iet, om dat ick niet weerdich en ben, mits ick uw Goddelijcke Goetheydt soo dickwils door myn quaet leven, in't sondigen vergramt heb, en weynich gedaen dat goet is, selden gepeyst tot wat eynde gy my geschapen hebt, en niet bemint als myn eygen sinnelijckheyt, noyt af-gelaten de genegentheydt tot een quaet leven, selden iet uytgewerckt met het selve opsicht oft meyninge, met de welcke gy in my altydt gewerckt hebt, noyt iet geleden uyt de selve oorsaeck, waer door gy my het lyden hebt over-gesonden, sonder te bedencken dat die gy lyden toe-seynt en straft, gy die bemint, om dat sonder lyden geen salicheyt is te hopen. En mits den Duyvel te vals is, om te verleyden al de gene die in welde, ryck, en sonder sorgh, wellustich en eer-girich leven, en noyt tegenspoet oft vervolgh uyt en staen, en daer door met de wereltsche saken meer becommert zyn, als met u Ly | |
| |
den te bepeysen. En terwylen ick oock luttel en selde voor oogen gehadt en bedacht heb u Eer ende Glorie, die soo groot en weerdich zyn, en soo wonder te bedencken. Reden dat ick (om tot het minste sierken der volmaecktheydt te mogen komen, ende iet tot meerder Eer en uw Glorie te connen uyt-wercken, het gene sou behagen en aengenaem zyn, gelijck ick hope door uwe gratie, Goddelijcke hulpe en zegen, in desen Geestelijcken Wecker tot Godtvruchtige Oeffeningen te sullen geschieden: om voor myn selven te gebruycken, en in't lesen meer te verwecken tot Godtvruchtige gedachten ende berouw van sonden, gelijck ick wensche en hope, dat alle deuchtsame en Godtminnende zielen (dit Werck lesende) in 't hert ontsteken, en met liefde tot uwen dienst genegen sullen worden, en dat ick door uwe onbegrypelijcke Bermherticheydt in d'ure van myne doodt genade sal ontfangen, ende aen myne ziele verleenen d'eeuwige rust in den Hemel. Heere, weest hier mede dan gegroet, die zyt het Woordt uws Vaders, Salicheydt des wereldts, Coninck van alle schepselen, en Schepper van alle sienelijcke ende onsienelijcke dingen, die zyt die gy zyt: Lof der Engelen: Vreucht der Heyligen, weest gegroet, en duysent-mael gegroet, volmaeckt in eeuwige Godtheyt, Bloeme en Vreught van de Hooch-verheve, Alder-heylichste, Alder-suyverste, ende Soetste Maghet Maria uw uyt-vercoren Moeder altydt gebenedydt, Licht der zielen, Peys des wereldts, weest gegroet Broodt der Engelen, Volmaeckte Waerheydt, Gheest van ons leven, Bruydegom der Maeghdelijcke reynicheydt, Troost van onsen druck, en Hope van onse Verlossinge in dit ellendich ballinchschap. Eeuwighe en altydt durende Soeticheydt in eygen wesen, Beeldt uws Vaders, met den Heyligen Gheest altydt een, en een in Godtheydt, een in Eer, een in Glorie, een in Almoghentheydt, en een in Selfstandigheydt, seker Have van het eeuwich leven, weest myns gedachtich en bermhertich, kennende mynen jever door uwe gratie altydt begerich, willich en genegen tot uwen dienst, met sulcken ootmoedighe liefde het selve wenschende te doen, als ick wensch eeuwich met u te leven. En mits gy, ô goeden Godt, Minnaer der ootmoedicheyt en Troost der sondaren, my hebt gegeven den wil: om door u gratie jet goets tot u eer te doen, geeft my oock de voldoeninghe om u altyt te loven, en te dienen, boven | |
| |
al te beminnen, te gebenedyden door u krachtige versterckinghe, ende met een oprecht ende volmaeckt berouw van myn sonden uwe Bermhertigheyt altyt eeuwich, en inder Eeuwicheyt mach singhen Amen.
|
|
Auteursrechtvrij