|
| |
Sesde uytcomen.
Amurath in den kercker van de wacht bewaert
Dat my geen macht ontbraeck in't kot der duysternissen
Daer ick gekerckert sit, en moet het dagh-licht missen,
Ick sou noch erger quaet, als ick gedaen heb, doen
Soo langh, tot dat ick sagh het leste levens-groen
Van Theocrien verslenscht, en haere jeught bederven,
dan waer ick eerst gerust, en voeghde my tot sterven,
Dat sy was om-gebrocht, en door het sweerdt vergaen
Die haer oyt heeft bemint, gelyck ick heb gedaen
Met Prins Theodorick, door my alleen verslaegen
Om dat hy noyt en sou in syn vermeten draegen
Den tytel van myn doodt, het gen' ick groot geluck
Tot myn vertroostingh acht, al sit ick hier in druck;
Theodorieus doodt en sal my noyt berouwen,
Noch de ontschakingh om t' belet van saem te trouwen,
Geen saeck my meer en smert, als toen ick Theocrien
Heb met gewelt onteert, dat ick my heb ontsien
Naer het mishandelen, de stroot haer af te snyen
Om haeren Vader noch meer droefheyt te doen lyen,
Als hy nu proeven moet, gelyck ick wel geloof,
Noot smaeckten iet soo wel als desen maeghden-roof
Oedipus en den Post uyt.
De antwoord op myn brief van daegh door u ontfangen
Is my seer aengenaem, maer ick ben in verlangen
En al te keurig om oock eens te weten hoe
| |
| |
Om t' spyt dat haer verveldt en heeft de doodt besloten
Van Amurath, om dat hy schandigh heeft genoten
Den luyster van haer eer,
En een seer stout bestaen, dat hy soo schelms, en boos
Aen haer heeft uytgewerckt, sy can haer nu wel wreken
Van sulcken grousaem quaet, bedriegelyck besteken,
'theel Hof in roeren staet,
Den Vader sweirt syn wraak te nemen door den haet
Die hem gedurigh knaaght,
hy can t' hem doen betaelen
Als hy gelevert is, en daer op nu verhaelen
Hem self te leveren en best geraden vindt,
Heeft my doen seggen daer u antwoort op te wachten,
Syne voorsichtige beleeftheyt (weert te achten)
Wil ick in all's voldoen ... seght mynen Luytenant
Dat hy op morgen al myn volck nemt by de handt
En sitten doet te peerdt, om met my te vertrecken
Soo haest de blond' Auroor de eerste Son sal wecken,
Om Amurath in een gesloten koets geboeyt
Te voeren naer het Hof van Persen, dat de moeyt
Wel weert is, want men magh hem niet te veel betrouwen
In ons bewaerenis, maer scherp in d'oogen houwen,
Vertreckt dan wederom, en doet den Vorst de weet
Dat hy hem morgen wacht, en vreyelyck gereet
Doet maken het schavot voor al de schellem-stucken
Door Amurath begaen, waer van de ongelucken
By my zyn achterhaelt, daer is te veel aen vast,
Ick gaen op 't spoedighste, dus volght dan uwen last.
binnen
Nu doen ick Amurath de voor weet daer van geven
Op dat hy dencken magh wat hy heeft in syn leven
Voor boosheyt uytgerecht, en brenght in't openbaer,
| |
| |
Geen straffe groot genoech voor soo een moordenaer ....
binnen.
Theocrina in mans cleederen uyt.
O Amurath, hoe sult gy schelm voor uwe oogen
Myn furi connen sien, die gy soo hebt bedrogen,
Hoe wel dient my u straf tot voord'ringh van u doodt
Die wel past op myn lyck al is het spyt seer groot,
Dat ick dan sterven moet om dat ick door't verliesen
Van Prins Theodorick geen ander oyt wil kiesen
Die my believen sal ick grysel van de trouw:
Door het mislucken toen ick my verbinden wouw ....
Tot hier ben ick geraeckt in mannelycke cleeren
Om te bedecken de oneerelycke zeeren
Daer ick med' ben besmet, dat is verlaten glans
Van myne kuysheyt door t'gewelt van boose mans
Den naem niet weert genoemt, om de vervloeckte daden
By hem aen my gedaen, dat Amurath sal schaden,
Helpt Goden, en versterckt myn cracht in dit habyt
Waer in my niemant kent: op dat ick nu met vlyt
Myn leven wagen mach en blyf tot lest eêl-moedigh
Als eene Dido, die haer selven al te spoedigh
Het eygen leven nam uyt liefde, die veer siet
En snel is in haer doen, wanneer sy (om't verdriet
Dat daer van comt) t'ontgen, Eneas scheen te haten
Uyt min als sy door t'sweerdt, dat hy haer had gelaten,
Haer hert door-steken heeft, gelijck om Theseus
Een Ariadne stirf? Ach! ben ick niet aldus
In't selve spoor geraeckt? Ick swygh eer myne clachten
Van iemandt zyn gehoort, terwyl ick hier moet wachten
Naer den Bewaerder van het kot, waer in verschuylt
Den bloet-hondt Amurat, die heeft myn eer vervuylt .....
Daer is hy dyn ick soeck en geren eens sou spreken
Den Cipier met syn sleutels uyt.
Om my behendighlijck en in het stil te wreken.
Myn Heer, wat isser gaens dat ghy comt heen-waerts aen,
| |
| |
Niet sonderlinghs myn vrint .... Alsoo ick heb verstaen
Dat Amurat hier sit, dyn ick iet heb t'ontdecken
Van groot gewicht, want ick maer eens mach binnen trecken,
Siet daer dat is voor u, geeft my maer oorelof,
Ick ben een Edelman die comt uyt Persen Hof
Tot hier daerom gereyst. .... en 't zyn vry groote saken
Die niet alleen aen my, maer oock den Koninck raken,
Sluyt vry de deuren toe soo haest ick binnen ben;
Neen, maer ick hem seer wel ken
't Kan zyn, en wel geseyt, maer quaet iet toe te laten
Daer ick geen macht toe heb, en 't sou my licht doen haten
Van die myn Meesters zyn, spreckt eerst de wacht eens aen,
Want ick vrees voor verraedt,
daer heb ick med' gedaen,
Sy geeft hem geldt.
En zyt in geene pyn ..... Neemt aen het can wel wesen:
Die soo veel drinck-geldt cryght, laet hem seer licht belesen ....
Myn Heer; wel gaen dan in, maer maeckt uw reden cort ....
Binnen.
Verschynt het Ghevangenis daer Amurat in sit.
Amurat gheboeyt.
De droeve voor weet van Oédipus ontfanghen,
Dat ick vertrecken moet, myn herte heeft bevangen
Met spyt, maer met geen vrees van grousaem ongeval
Dat my gelijck ick weet, haest over-comen sal
In't Persianese Ryck, daer nu wordt uyt gesteken'
De bloet-vlach van myn doodt, en 't vonnis oock gestreken
Wat ick al lyden moet, het gen' ick niet en acht,
Maer al te veel verwyt dat ick eylaes verwacht
Van Theocrin myn hoer, die als een leeuw sal grimm'len,
En laten niet een oogenblick haer wraak beschimm'len
Om my te straffen, want sy sal nu rechts en slinckx
| |
| |
Haer wreken soo als een bedriegelijcke Sphinx
Verduyvelde leeuwin', wat sal ick moeten lyen
Van dese Hydra, en de booste der Harpyen
Om haer geleden leet te heelen ..... Ach! hoe straf
Sal sy my trachten nu te brengen in het graf.
De weer-wraak stadich klept gedurich met haer vlercken
Tegen malcanderen, om over myne wercken
Een schroomich recht te doen, dat ick als niet en acht,
Maer 'k segh noch eens veel meer, om 't spyt dat ick verwacht
Van Tersides, en van al syne Hof-genoten
Om haer verloren eer soo langhen tydt verdroten .....
T'en deirt my niet dat ick het quaet doen heb gewaeght,
Maer wel dat Theocrien een ander heeft behaeght.
Dat doet my duysent-mael op eenen dagh verschricken,
Ick wensch dat Cerborus my seffens in wau slicken,
Om niet te hooren meer van Theocrina, die
Brullende horen-beest, door my ontschaeckt, om wie
Ick lyde soo veel schandt, en tracht myn bloet te drincken
Als sy een moordt-byl op myn hals-been sal doen klincken,
Oft legen op een rat: con ick, ick sou bestaen
Soo my den duyvel hilp, in morselen te slaen,
Myn hooft met dese boy ... comt hels vervloeckte scharen
Tot hulp van Amurath, en wil u furi baren
Soo grouwelyck als oyt in d'afgrondt is gesien,
Dan sou ick hopen eens met u van hier te vliên,
Nu isser hulp van doen, oft ick sal u vervloecken,
Theocrina ontdeckt haer.
De hulp tot u verderf en is niet veer te soecken,
Hier comt misschien den Beul my halen naer 't schavot,
't Is waer, maer dat sal zyn den moort-kuyl van dit kot,
Wel hoe ben ick om hier te sterven, dan verwesen?
| |
| |
K'en heb geen Vonnis van myn doodt noch hooren lesen:
Hoe comt ghy hier alleen:
Gy zyt my wellecom, maer doet my eerst bescheet
ick wil daer noch van swygen
Tot dat den tydt daer is, wat straffe ghy sult crygen
k'en vreese vlam noch vier
Als ick uyt Persen blyf, en stef de doodt alhier .....
Myn vrint t'is my genoech: dat ick 't gesicht mach derven
Van Theocrin, die haer in myn ellendigh sterven
Verheugden sou, t'gen my sou wesen grooter pyn
En spyt, als de torment die myne doodt sal zyn
Mits ick haer wraak vervloeck:
ô schelm en vals Verrader
Gespogen van een Wolf, den duyvel was u vader,
Ghy helschen donderaer vol goddeloos gewelt,
Spouwt nu u Draken-gift op my, in schyn verbeldt
Van eenen beul, gelyck gy waert in Pelgrims kleeren
Toen gy Theodorick vermoort hebt, k'sal u leeren
Gy hel-hondt voorts-gebrocht uyt Baseliscus saet,
Theocrin die voor u oogen staet
In mans habyt gecleedt, die u nu comt verwyten
ick sou myn eygen keel afbyten
Soo t' maer geschieden con ... ick ken haer aen de spraak,
Maer gy en kent noch niet myn voorgenomen wraak,
Nu berst ick van het spyt,
Van haet tot u bederf, tot dat ick sien ten vollen
Myn gramschap door u bloet (daer ick na dorst) gepaeyt
En uytgeroeyt het quaet dat gy ons hebt gesaeyt ...
Sy treckt een groot slach mes uyt.
Siet hier het mes waer med' ick u wil doen betaelen
Myn schad': als ick daer med' u hert uyt 't lyf sal haelen,
En zyt tot soen van myn goet recht alsoo gestraft,
Dan schep ick vreucht in wraak, hier dient cort recht geschaft.
| |
| |
Ghy weet wel dat dees vreucht niet langer en can duren
Als voor den tydt dat gy uw wraak soeckt uyt te vuren,
Maer de bermherticheyt baert eer, want gy die thoont,
Die nimmermeer vergaet, en wort altyt geloont ...
Erberm u toch, genad': can ick u met myn traenen
Versachten, t'sal Jupyn behaegen, en sult baenen
Den wegh van luck, dus keert de straf van mynen hals:
Verwaanden beul-tyran om dat gy hebt soo vals
In uw bedryf geweest, wil ick u bloedt nu drincken
En doen u ziel terstont in't diep des afgronds sincken,
Jae maken door de faem (waer datse comt ontrent)
Hoe dat gy zyt gestraft, de werelt door bekent.
Boos Tygerachtigh wyf uyt een Leeuwin gespogen,
En wreede Amasoon als heb ick u begrogen,
T'en is my dan niet leet, dit hert schoon dat het berst
Van ongeduldigh spyt, dat soeckt te zyn geperst
Als eene druyve-tros, om al myn bloet te storten
Door uw wraaklusticheyt, ras wil myn leven korten,
Want t' leven my verdriet, Jae wist ick langer noch
Te leven, k' stirf van spyt,
En dient geen leven meer,
daer van weet gy te spreken
dat com ick daerom wreken
En sal u duysent doôn doen sterven om u quaet
En vreesselyck bedryf door ingeswolghen haet.
Den Cloecken Orpheus heeft door syn tongh en zeden
Het booste volck getemt, en dwonghse door de reden
Jae maeckten Leeuwen tam: en gy boos-aerdigh wyf
Dreyght my hier met u wraak, gaet voorts in u bedryf
Fenynich slange vel, ick noyt van moorden schrickte:
Als Jupyns Aront, die Promotheus lever pickte,
K'en pas op Cocytus, Erebus, Acheron
| |
| |
Noch op de Lethes vliet, en min op Phlegeton
Die schuylen onder d'aerd' vol Stigis afgronds geesten,
Word' ick hier van een beest gedoodt, k' wil met de beesten
Verand'rn in een beest, en naer de hel toe gaen,
Haer Poorten dagh en nacht voor ieder open staen.
Volvoert u opset dan: veel eer sult gy doen beven
Den killen Caucasus als my, die hier i'nt leven
Voor uwe oogen sit: braeckt uyt u hoeren mondt
Soo veele vlammen als den dry-koppigen Hondt
Voor Plutos jammer poel fenynigh heeft gespogen,
Het is my vreught genoech, dat ick u heb bedrogen,
Ick snack nu naer de doodt:
En dobbel spyt te doen,wil ick u met een wreet
Langhsaem mishandelingh op een schavot doen draegen
Om u aen eenen staeck met vlam en vuur te plaegen,
Oft daer gy wort ontlit van 't hooft tot aen den teen,
En afgeteert u huyt met 't vleesch tot op het been,
Soo wil ick sulcken schelm op het schavot doen rechten
Daer u den beul en spit sal door de spieren hechten
Om dat gy noch wat meer sout dencken op de straf,
Het was den duyvel die u desen raet in gaf;
Het was den duyvel die u dwongh my te vercrachten,
En daerom sult gy oock een dobbel straf verwachten.
Tisiphone swyght stil, u suster is Megeer,
De raserny genoemt, u broeder Lucifer.
Verdoemden Sisiphus schoon gy sult eeuwigh rollen
Den steen van ongedult, noyt en sal ick ten vollen
Voldaen zyn tot myn leet in d'opgestockte wraak,
Het rouwt my: dat ick u niet heb in myn vermaak
Van uwen schoot geworght met dees geboeyde handen,
Oft beet u af de stroot met myne scherpe tanden
| |
| |
k' hop' u eer corten tydt
Als eenen Ivion om u ondanckbaerheyt
Noch op een rat te sien omringht met duysent slangen
Daer hy om syn bedrogh in d'afgrondt aen moet hangen
Tot syn verdiende straf, die anders niet en doet
Als schreeuwen, hoe-men deught met deught vergelden moet,
En noyt geen quaet met quaet, soo sult gy oock u daden
Besuchten op het lest, als gy moet levend braeden
En kissen aen een spit in u verdoemenis ....
Al u gedreygh aen my in't minst geen pyn en is,
Gelyck wel het berouw: dat ick u voor myn ooghen
Als een beulin sien staen, en my naer u vermogen
De stroot niet af en snydt met u wreet dreygend' mes,
Soo als op eenen nacht de wreede Belides
Bedreven aen hun mans, waer voor sy eeuwigh branden
En water putten met hun bodemloose manden
Uyt 't diepste van de hel, daer gy haest by sult zyn.
Sy steckt hem doodt en haelt syn hert uyt 't lyf.
Verrader proeft hier med' oock eens de helsche pyn
Die gy een ander wenscht ... soo sal ick u vernielen,
Helpt helse furien, ach! helpt verdoemde zielen
Eer ick ter hellen sinck en sien u vlammen aen
ô schelm! soo moet het gaen.
Siet daer, daer is syn hert dat levend' dient gebraden
Voor mynen Appetyt, dan sal ick my versaden
In wraak te nemen als het is verkeert in dreck,
En stinckt veel erger als bedorven ongans speck
Dat vol van wormen krielt ... het sal oock rauw wel smaken:
Sy byt daer in.
Ick walge van syn vleesch, ick vryf 't hem in syn kaken,
En als een sponsie vringh 't leste bloet daer uyt,
| |
| |
In synen sielen muyl ... den overschelmschen guyt
De wacht uyt.
Wat voor gerucht wy hooren
In desen stillen nacht, oft m'iemant wou vermooren:
binnen gerucht.
den tweeden soldaet van de wacht.
T'is in den kercker, hier te doen soo ick verstaen:
Seght aen den wachter: dat hy ons laet binnen gaen;
Den Cipier uyt.
Daer is hy ... geeft bescheet, wat zyn hier voor geruchten
In de gevangenis, men hoort daer niet als suchten
En schreeuwen om ons hulp:
k'en can 't oock niet bevroên,
Ick heb het oock gehoort, ..
Den kercker open gedaen.
O Hemel wat is dit! wie heeft de deur ontsloten
Van desen kercker, en in overvloet vergoten
Het bloet van Amurath soo jammerlyck vermoort,
Siet daer, wie heeft van sulcken schelmstuck oyt gehoort?
Sy vatten Theocrina vast.
Ghy zyt den Moorder schelm ... geeft u terstonts gevangen,
En lost dit scherpe mes, men sal u op doen hangen
Om dit Verraders stuck, vol boose raserny,
Een uyt-gevoerde wraak, is geen verradery.
Als die rechtveerdigh gaet, gelijck ick can doen blijken,
Den klagher van een moordt en magh geen vonnis stryken
En samen Rechter syn, dus houden wy u vast,
Gy zyt in ons gewelt, en volgen onsen last.
Oédipus uyt in nacht-tabbaert.
Wat voor beroerte comt hier myne rust ontstellen .....
Seght wat is hier te doen,
| |
| |
Hoe wy een vremdelingh (noch vers van bloet besmeurt
Hier vonden binnen t'Slot,)
Veel wonders, dat ick door de vrees niet uyt derf spreken,
dat desen Schelm heeft Amurath door steken
En 't hert uyt 't lyf gehaelt met dit moordadigh stael.
t'Is soo gelijck ghy siet.
Ghy Schelm, wat raserny heeft u daer toe bewogen?
| |
| |
Seght vry Princers,myn Heer, van eenen Prins bedrogen,
Maer noemt myn geenen Schelm, dyn ick noyt zyn en can.
Dat is noch ergher .... hoe ben't gy dan geenen man
Soo als gy hier verschynt?
dat sou wel connen wesen.
Wel heeft men oyt soo een historie gelesen?
Wy niet, maer hier gesien, dat blyckt wel aen het mes,
't Is waer gelijck hy seyt, en maeckt my geen proces,
Want ick de daet beken, dus en wilt u niet stooren,
Soo hy niet doodt en waer, ick sou hem noch vermooren.
Brenght 't lichaem hier ten thoon, op dat een-ider siet
Hoe, en op wat manier dit schelm-stuck is geschiet.
T'en is geen schelm-stuck sich aen eenen Schelm te wreken,
Maer t'is een schelm die voor soo eenen schelm wil spreken ....
Wie een Verraeder straft, verdient den Lauwer-crans,
En 't moet geschieden als-men siet de open kans ....
Een boosen dwingen-land' die 't heyligh recht derft kroken,
Is weert gestraft gelijck ick my oock heb gewroken.
Men brenght het lichaem van Amurath op 't Tonneel.
Daer is het lichaem, heel mishandelt en van een,
Het hert uyt 't lyf geruckt verscheurt tot op het been.
O onverwachte ramp: hoe can't Jupyn gedoogen,
t'Is waer als hy den Dief sagh voor syn eygen oogen
Ontzielen mynen Broêr, en noch veel ander meer .....
En 't arghste noch van al: dat hy geilsuchtich d'eer
Van een Princersse, quam bloet-schandighlijck verkrachten:
| |
| |
En sou-men soo een Fiel niet in syn bloet versmachten?
Gelijck ick heb gedaen? en t' is oock goddelijck
Te straffen die tot schand' brocht een heel Coninck-ryck.
die recht heeft moet niet vreesen,
'T gevaer van uw gedrygh sal my veel minder wesen
Als 't loon van sulcken werck door my soo stout begaen,
Ick wenschte my met bloet noch meerder te versaên,
Daer ick noch dorst naer heb eer ick myn wraak sien eynden.
Bindt hem aen 't lichaem vast: om saemen voorts te seynden
Naer Persen, tot een schrick van die 't aenschouwen sal
Het schroomelijck bedryf van sulcken voor-geval,
Op dat den Coninck mach deês over-grousaem daden
Doen straffen naer verdienst' gelijck hy vind' geraden,
Hy sal verwondert zyn als hy het aen sal dien,
Den Coninck is myn Vaêr, en ick ben Theocrien
Syn Dochter, die-men sach van Amurath onschaken.
Hoe zyt ghy de Princers? .... ô wonderlijcke saken
Van niemant oyt gehoort, ô grouwelijcke daet ..
Jae ick ben Theocrin die voor u oogen staet
Mis-handelt, en onteert, die heeft den glans verloren
Van haere kuysheyt, dat myn langh geterghde toren
Aen t' hollen was geraeckt, en niet eer rusten con
Voor ick en sagh syn hert uyt 't lyf geruckt, en spon
Den draet des levens af van soo een ongenadigh
En valsch doorslepen guyt, die listich, en misdadigh
Archegoras doorstack den Prins myn eygen Broêr
Naer dat hy met gewelt my had gemaeckt syn hoer,
Veraderlyck vercracht, en soo myn eer genomen,
Myn Bruydegom vermoort, een Prins genoemt den Vromen
Theodoricus, dyn ick noyt vergeten sal
Voor dat ick oock met hem vermoort ter aerden val
| |
| |
Mits t' leven my verdriet, en wensch geen langer leven
Maer eyndende, aen Sticx myn ziel wil over geven,
Sy steckt haer selven met een stilet haer hert af doodt vallende ter aerde.
O Grouwel! siet sy valt en t'eygen hert doorsteckt,
Ick willich sterf om dat myn schand' haer selven wreckt
O wreetheyt noyt gesien: vat aen, s'is sonder spreken,
Sy nemen haer op.
T'en is geen wonder, want het hert is afgesteken,
Oédipus vat haer by den Pols.
K'en voel geen leven meer, ick berst van ongedult:
Want haeren Vader my niet op en leyt de schult
Van dese aventuer soo ben ick noch geluckich
(Als hy dit Treur spel siet) dat hem eylaes seer druckich
Met een onsoenbaer schand, syn eygen fame schend:
En oversulckx behoort de faem daer van te swygen
Om geene meerder schandt voor haeren loon te krygen,
Een vuyl stinckende beest begraeft-men in de aerd',
En die syn ziel vermoort, en is geen aerde waerd
Maer haetelyck gelyck de pest, dus dient geswegen:
Voet stappen vuyl van aerdt die banen vuyle wegen,
Wie quaet met quaet beloont, syn eygen straf ontmoet,
En valt in erger quaet als hy een ander doet.
Al binnen
|
|
Auteursrechtvrij