Echos weder-klanck

[p. 1]

Voor-reden

Tot den nieuw-lustighen Leser op 't Inhoudt van dit VVerck.

BEMINDEN LESER:

Aenghemerckt de Weet-lievende genegentheydt der menschen tot het lesen van nieuwe Boecken seer lof-weerdigh ende prysbaer is, om dat sy daer uyt souden connen vatten goede Leeringhen, levende Gelijckenissen, Cier-woorden ende andere op-ghepronckte omstandigheden, dienende tot meerder luyster van het werck, dat daer door aen alle Lesers soeter, aengenamer ende lief-taliger schynt, en smakelijcker valt op de tonghen der nieuws-gierige gheesten, daer alle Beschryvingen ende poëtelijcke Rym-schriften mede geladdeert worden, en door de aengenamigheydt ongemeyne kracht hebben, gelijck de Rym-const in dese eeuw, om de selve reden op 't hooghste van Parnass' belauwert is, verdoovende de al-oude poësy, even als de Son de tinte

[p. 2]

lende sterren te boven gaet in haer straelijcke glinsterende claerheydt. Soo is 't dat ick (om dit voorstel van aenlock tot Godtvruchtige oeffeningen, goede en deughtsame gedachten wel te doen verstaen) het selve in twee besonder manieren met verscheyde Sin-regelen uytgedruckt en in 't licht heb gebroght, en daer door willen thoonen en bewysen: hoe dat-men in voorspoet sich arm-geestigh, nedrigh en ootmoedigh, en in tegenspoet verduldigh behoort te draghen, ende alsoo leerende aen de gene die begerig zyn te weten wat mistaet om te beteren, en wat nut is om te bewaeren, ende daer naer te leven, dat ons het minste voor het meest altyt behagen moet, om door het minste het meest te crygen,want die het meest altyt wenscht en het hooghste wilt besitten, sal het minste winnen. Waerom den Wysen Man seyt: Minima pro magnis tibi placeant. Ghelyck Seneca toe-stemt, redige te ad pauca ex quibus cadere non possis.

te verstaen:

Die uyt hooveerdigheyt het meest voor t'minste kiest

Verwaarloost syn gheluck dat hy daer door verliest

En te vergeefts ghewenscht heeft sonder te becomen,
Dus soeckt dan t'minst' soo wort u't meeste niet ontnomen

Om dat ghy 't niet en hebt van iemant oyt gevraeght,

Die dan te vreden is met 't minst', aen Godt behaeght.

Eenen mensch levende sonder smaeck van deught der

[p. 3]

ootmoedigheyt, staet-suchtigh, eer-gierigh en baet-soekigh willende meer zyn als hy wesen can (sonder genegentheyt tot de Godt-vreesentheyt oft ghetrouwigheyt in de verbintenisse der Heylighe Christentheyt, en sonder liefde tot Godt) is gestelt in eenen seer sorghelycken, ellendighen, ende peryckuleusen staet om verloren te gaen, waer voor men altyt schuldigh is te vreesen levende in sonden, en zynde in goeden staet, te hopen wel te vaeren, ende door verdiensten van goede wercken saligh te worden.

Een godtvruchighe ziel (begaeft zynde met een salighmakende gratie) heeft een ghedurighe hope om saligh te worden: om dat sy aen haer selven voorstelt het beginsel van de eeuwighe glorie, die Godt voor sulcken ziel in den Hemel bewaert ende gereet houdt als sy sal ghescheyden zyn uyt het lichaem van de doodt, want als wanneer dat men in goeden staet is van gratie, en door Godts gratie daer in can blyven sonder te sondighen, sal-men moghen hopen de tegenwoordigheyt van Godt door syn gratie te besitten, ende alsoo leven in een onuytsprekelycke vreught sonder vreese van quaet door hope van alle goet. Seght dan beminden Leser, en wel bepeyst als volght:

Geen aengenaemer vreught in 't herte van de menschen

Gevoelt can worden als Godts tegenwoordigheyt

[p. 4]

 

In menschelijck natuer te sien, wie sou meer wenschen?

 

Mits hy den oorspronck is van onse saligheyt.

 

Maer laes! ick beef van schrick als ick eens gaen bepeysen

 

Dat ick syn grati' heb verloren door de sond'

 

Daer ick in viel, wanneer ick hem soo veele reysen

 

Daer door vergramt heb, en te doodelyck gewond

 

Myn arme ziele: dus wensch ick hem eens te vinden

 

Door een oprecht berouw, en nimmermeer daer naer

 

Te missen door 't verlies, ick wil my dan verbinden

 

aen de boetveerdigheyt al viel sy noch soo swaer,

 

Op hope dat syn gratie my sal verstercken

 

Soo sy gevonden is, dus sterve ick liever, als

 

Die te verliesen in het doen van quade wercken

 

Daer ons de werelt mede plaeght, want s'is te vals:

Ick wil dan voorder seggen: dat eenen Christenen mensch (zynde in staet van gratie) ghedurigh moet in 't werck zyn om buyten wereltsche becommernissen, de gratie te bewaren ende noyt te verliesen, met ghedurigh te dencken op het Lyden des Heeren, wat hy om ons te verlossen uyt den donckeren kercker der ellende, heeft uytghestaen, ghelyck ick armen sondaer uyt eenen Godtvruchtigen iever hebbe beschreven, in 't licht ghebroght, ende de werelt door de druck-pers daer van deelachtigh gemaeckt, om alle de gene die de selve lesen en diepsinnigh bepeysen, te beweghen: dat sy voor

[p. 5]

my willen bidden tot voldoeninghe van den Arbeydt, door Godts gratie en syn hulpe daer in uyt ghewerckt.

En om te thoonen het verschil datter is tusschen goet en quaet, deught en ondeught, liefde ende haet, had goet gevonden die te beschryven en te bewysen in twee naervolghende Historien oft voorvallen, Comedie-wys hier in uyt-ghedruckt, hoe schrickelyck, schroomelyck ende afsichtigh de vermaledyde sonde van wraeck-lust, ende hoe aenghenaem het berouw der selver door beternisse van leven in d'ooghen van Godt zyn, om 't quaet te straffen en 't goet te loonen:

Ende om dit oogh-blyckelyck te thoonen, wordt hier in den loon van de deught, naer den Brabantschen stiel, soetvloeyigh en sedigh voorgestelt, ende de straf van het quaet volgens de maniere der Hollantsche hoogh-drayentheydt in d'avonturen van de Princesse Theocrina ende den geilsuchtighen Amurat rym-geestigh bewesen, om daer door den mondt te stoppen van alle belgh-suchtige Benyders hun latende voorstaen, jae geloovende: dat eenen Brabantschen Rymer met die van Hollant niet en sou connen overeen comen.

De moortdadige uytwerckinge, wraeckgierige vervolginghen, ende listighe bedriegeryen die door de sonde van onkuysheyt in de selve Historie zyn voorgestelt, ende wat ellendighe doodt de sondaers daerom gestorven zyn, can

[p. 6]

hier in gesien worden, ende hoe eenen sondaer sigh behoorde te voegen tot berouw om vergiffenis te crygen van syn sonden, als versekert zynde dat hy sonder berouw stervende in syn sonden, sal verloren gaen, ende daerom niet en behoorde te wachten tot dat hy van sieckte oft ander qualyck-varen onvoorsins overvallen wordt en sterft: maer behoorde met gesonder herten syn selven altyt te bereyden en soo-danigh gereet te houden: oft hy alle oogenblicken vreesde te sterven, want de gedurige gedachtenisse van de doodt is een teecken van saligheydt ende een beletsel van te sondigen, gelyck geschreven staet: Memorare Novissima tua, & in aeternum non peccabis, te seggen: Gedenckt altyt uw' vier Uytersten, ende gy en sult in-der eeuwigheydt niet sondighen.

CogIta MorItIbI DICo: - 1705.

ICk segh DEnCkt op V DooDt, - 1706.

Eer dat gy U beclaeght

Als s' U ten oordeel daeght.

Waerheydt baert Nydt.