Het zegepraalende Oostenryk, of Verovering van Offen

Derde vertooning,

Zich het voor Tooneel in den rouw zien.

Leggende veel gequetsten aan de eene, veel Grooten en Vorsten dood, en in kisten aan de andere zyde; betreurende beneven andere Spanje haare Grooten den Hertog van Vexar, en Sçalona, Duitsland den Vorst van Kourland, en de Graven yan Dona, Vrankryk Lavergne en Fontagne, Engeland hunne Grooten van Koninglyke huize. Byde lyken ziet men lichten, wapenen, degenen, stormhoeden, sluiers, zommige op de kisten, zommige door de huisgenooten der overledene gedragen werdende. Hier op zegt

De Rouw.

 

Het oorlogs veld is vol van dood, en ongeval

 

En legt de Helden op onzachte bedden neder.

 

Dat leert de krygsman, voor dees lang bevochte Wal,

 

Die dood, gewond, of arm vaak keerd met droefheid weder.

 

Elk land betreurd de zyne, en roemt hun dapperheid.

 

Hun Grooten Spanjen, en de Duitschen hunne Graaven.

 

En Vrankryk de Adeldom van hoop en krygs beleid,

 

Gantsch Engeland het bloed vol Konïnglyke gaven.

 

In Neerland tuigd met smert de Lamfer het geweld

 

Der Helden zonder loon voor Offen neer geveld.

De rouw verschieddoek weg getrokken zynde, ziet men 't Leger der Christenen Offen, waar uit witte Vlaggen gostooken werden, overrompelen, ruineeren en staande op zommige plaetsen in den brand, gaande de moord alom in zwang. Aan de Zuydzy ziet men de Soldaaten buid deelen. Aan de Noord zy de Turkze Kerken in brand steeken, Slaaven verlossen,

[p. 17]

Vaandels dragen, Turksche Oversten, en aanzienlyke Burgers randzoeneren, plegende de gemeene Soldaaten allerley wreedheid om te weeten waar den schat verborgen is; blaakende, scheurende, en snydende zelf de lichamen der verwonnene op, om 't ingezwolge goud te vinden.

Geweld.

 

Des Keizers Adelaar valt by de klaaren dag,

 

Op Offens Wallen aan, en plant den Roomschen vlag,

 

Op Poort en Toorentrans: de donder uit Rondeelen,

 

Weerd hem zo min, als schrik voor Mynen en Kasteelen.

 

Al 't Aardryk sidderd om de gruw'len die het ziet,

 

En barst, en splyt, en stuift; de Zon ziet zelver niet

 

Door damp, en wolken heen van Zwaavel en Salpeter.

 

Erbarmen kent men niet, men vecht, men vale, men weet'er

 

Van vluchten, noch te rug te deinzen, daar de roof

 

Hen noopt, en ouderdom noch kunne, noch geloof

 

Leert spaaren; daar de wraak, en weêrwraak ingespannen,

 

De legers aangehitst op het spits der Ottomannen.

 

De galm, daar Offen werd veroverd, vult de lucht,

 

Met weê, en wraak, terwyl geen Turk den moord ontvlugt;

 

Die gaande in arbeyd om hun nederlaag te baaren,

 

D'almaaten, Serviërs, Slavoniërs, Bulgaaren,

 

Walachers neerhoud; en op de openboezem zet

 

Den kling van Oostenryk, die woedend zonder wet,

 

De schaa betaalt zet van 't vernielen haarer landen:

 

En dus haar eygendom breekt, uit de aardschvyands handen.

 

De gloed die in 't gezicht van Hertog Karel blaakt,

 

En de yver die den Vorst van Bey'ren gaande maakt,

 

Ontsteekt daar schoning in den storm 't klaroen doed steeken,

 

En de eer van Brandenburg op 't heerlykste uit doed breeken,

[p. 18]

 

De Duitsche broeders, die al vechtende erm aan erm,

 

Den dood verwachten, of verwinnen, schut, noch scherm

 

Van hout, noch aard kan nu den stedeling meer dekken;

 

Daar 't vliegend vaandel stormt, en stormende in komt trekken.

 

De krygsman past nu op zyn lyf, noch hoofdmans woord

 

Te zeer op buit verhit en ongetemde moord.

 

De schennis gaat in zwang, de wraak doed gruw'len plegen,

 

En recht en bilikheid hangt nu maar aan den deegen.

 

Men geeft al wat men heeft om boey, en dood te ontgaan,

 

Daar steekt de Kristen, daar de Turk de huizen aan.

 

De zege scheidze, en laat de Roomsche benden weien

 

In buit, in bloed, in schrik, in boeyen, en in schreyen.

Hier op zingt de Helderoem,

Zoo schroomen.

De stroomen,

Zoo dreunen de steden door klagen en zuchten

Wanneer door den degen

Een zege is verkregen,

Die om wreedheid te plegen,

Geen leed wil ontvluchten.

Na den zang word de gordyn onder krygsmaatspel geslooten.