De hik
Wat de hoest voor de borst is, is de hik voor de maag. Zoals de borst zich ontlast door de hoest, probeert de maag al wat haar hindert kwijt te raken door de hik.
De hik begint door een te grote hoeveelheid eten of drinken in de maag, vooral als het om scherpe kost gaat. Soms geven andere lichaamsdelen, bij voorbeeld hoofd, longen, lever, milt of darmen, signalen door die tot hikken aanzetten. Dr. Fernelius vertelt dat iemand drie maanden lang door de hik gekweld werd voordat men ontdekte dat er een rib zijn maag diep indrukte. De Franse arts Hollerius schrijft over een meisje dat zo gulzig ossevlees at dat een stukje in de keel bleef steken, waarop ze net zo lang hikte tot het daaruit verwijderd was. Zulke dingen zien we dagelijks.
De hik heeft zo zijn eigen verschijnselen. Omdat hij uit de maag komt, gaan er dikwijls oprispingen, een vieze smaak, braken en dergelijke mee gepaard. Na gulzig eten of drinken is hij onschuldig, maar niet als hij op andere ziekten volgt. Bij koorts heb ik vaak gezien dat de hik een voorbode van spruw is en als er flauwtes of zenuwtrekkingen bij komen, staat de dood voor de deur. Na scheuring of ontsteking van de lever is hij ook zeer gevaarlijk.
De adem inhouden, wat de longen en de omliggende delen verwarmt, helpt soms goed. Plato laat de patiënt gorgelen met koud water. Bij hevige hik raadt hij met Hippocrates aan te niezen. Een te volle maag kan ontlast worden door braken of afdrijven. Als men bang is de patiënt te verliezen, helpt vaak een drankje van dille, karwij, postelein en wit papaverzaad, desnoods twee- tot driemaal ingenomen. Wanneer alles tevergeefs lijkt, is er nog teriakel en mithridaat.