Sjweitberg (onder ps. G. Rapaille)

[p. 94]

Ouw Sjweitbergenaere neume zichzelf Sjweitberger. ‘Nieks erger es enne Sjweitberger’ waor lang 't motto en in d'r wieje omtrèk kneepe ze de vot toe vuer mèn oet Sjweitberg. Die dich mit de ein voes betaalde en mit de anger 't wisselgeld goove. Dat is al e tiedje droet aan 't gaon. De mèn waere oud en hunne grèl is allein nog te veule op de benksjkes aan 't Campus Sjplendorplein, of in 't bergsjke, woë ze knoëtere en lamentere pis de vrouwluj hun gebiëre om op heim aan te komme. Dan sjlikke ze ouw of nuuj verhaole in, vuer 'n sjroëpsbotterham of enne telder havermoutspap. Mè enne richtige Sjweitbergenaer (Sjweitberger) mot toch e paar kiër in de waek kinne knoëtere. Want zonger zeiver druegt de aerd oet en lache kinste nog ummer.

Tössje Sjweitberg en de Innighaovenerhei is enne tied bend oet gewae. Dao zint nog ouw verhaole van, volges Feel, mè die höbbe ze oet de bibliotheek prebere te waere. Da biste op die ouwere aangewiëze. En dat is de insigste rae dat de benk in Sjweitberg ins per jaor opnuuj mit sjtandgreun gesjtriëke waere. Dat die ouw veller kinne zitte kwekke en knauwele. Woë de vrouwluj auch onger inbegriëpe zint en die maoge waal ins enne pries kriege, omdat die hun benk altied praoperder oetziën es woë de knoëterbaere bie ein gezaete höbbe, die zich verhaole vertèlle die ech gebuerd zint of ech gebuerd hawwe motte kinne ziën. Enthans, volges Feel, dat waal.

[p. 95]

Allerziële

- Natuurlik kom ich in Sjweitberg in de cafees. Zoë mer, aeve e sjluksjke pakke... Zoë wie lèts in Café d'r Erme Haus, dat is d'r bienaam vuer café Romantica. Aan de tiëk zoot eine van mien naeve oet Sjweitberg sómber vuer zich oet te kieke.

‘Ah, doe!’

‘Ah, dich!’

‘Man, wat is?’ vraog ich. ‘Ich ruuk d'r mismood aan dich. Probleme?’

‘Mich laekt de ziël’, zag hae.

‘Zèt dich e töpke dronger’, zegk ich. ‘Nae, sorry, wat is los, wie kump dat dan zoë?’

‘Och, Siske...’ zag naefleef.

Tja, dat is zien laefgenoëte, vrundin, laevespartner, of wie 't op huj allemaol maog heisje. ‘Die liët mich bungele’, zag hae en hae vertèlde dat 't leefdeslaeve mit zien vrundin d'r de letste jaore oetzoog wie gaele behang. En dat hae mer morkse bleef om d'r get van te make, dat dat mer neet wol lökke. Ze maakde neet ins mië ruuzing mit 'm, en dat 't noe inins de sjlaopkamer vol gehange haw mit anti-ongewenste-intimiteite-plakaate. Hae kiëk dreuvig vuer zich oet.

‘Man, es 't mich neet zit te besodemietere, dan bin ich toch d'r insigste kael dae op die kamer get verlaore hat, en da zint die dinger bliekelik aan mich gerich.’

‘Wat sjpoëks dich dan oet mit die?’ wil ich weite.

‘Oetsjpoëke? Man, op die kamer wuert al drie jaor allein mer gesjlaope! Huh, en es mich dan d'r grèl de naas in kruup, sjien ich te sjnurke wie drie houtzaegerieje en dan geit het zich dus op ein van de kingerkamesj legke!’

‘Jaja, dat sjnurke herkin ich, mè zoë'n plakate hingk enne miensj neet vuer nieks op, naefke.’

Dao goof hae mich noe ins precies geliek in, mè hae kaom mer neet drachter wórom. Wat zien relatiegenoëte vueral deeg, waor sjwiege en es hae toch bleef durgvraoge, dan hoosj 't in 't gunstigste geval ‘laot mich toch’ en in 't ongunstigste geval ‘zuuste noe waal, mansluj zint allemaol 't zelfde’.

D'r woërt get besjtèld en hae mompelde mië in zich eige dan taege mich: ‘Man, mit die zou ich d'r raengebaog wille kiedele! Ich zou mit e vleegmesjien baove 't hoes wille vleege en in de wolke sjrieve wie väöl dat ich... ich durf neet mië.

[p. 96]

Ich höb de gekste dinger geprobeerd, mè 't hulp gein fluit. 't Is ofter enne reveer van honderd maeter breid tössje os is en wie hèl dat ich auch sjrieëw, ich krieg allein miene eige echo teruk. En hèt sjteit te kieke, es ich ueversjwum en praatsjnaat op 't druege kroep en dan is ze nog ummer aeve wiet weg. En sjteit aevegood allein mer get te kieke. Terwiel ich gein minuut te verleeze höb, es 't om de leefde geit.’

Dat kaom mich erg dichterlik uever vuer miene naef en dat zag ich 'm auch. Mè hae vertèlde dat hae pas enne ouwe vrund mit begraave haw.

‘En dan sjteiste toch mit de naas drop, man. Dan sjnapste daste zelf auch van de ein minuut op de anger piet de wei op kins ziën en woëvuer höbste dan gelaefd? Da sjnapste daste om 't gewichtigste gein minuut te verleeze has en doe mos toch weite dat de leefde 't gewichtigste is.’

Dao woërt ich sjtil van. Zoën waorheid oet d'r mond van eine van Sjweitberg? En onnog eine van mien naeve? Zou d'r dan toch get in os gene zitte?

‘Ich höb gein minuut te verleeze en ich wil gein minuut verleeze. Mè saer dat aan de geng is, höb ich allein mer floep gekrege. Ich durf bekans nieks mië. Alles wat ich doch, zit d'r naeve. En doch ich nieks, is 't auch neet good. Dan heisjt 't: wat hastich noe wir?’

‘Doe drinks flot’, wou ich zegke, mè zoog op tied dat mie glaas auch alwir laeg waor. Naefleef kiëk aeve om zich haer. ‘En dan zetste dich hiej, man! Woë 't allein mer geit van: Lache! Lache blieve! Terwiel mich de ziël laekt wie 'n kepotte zeef. Lache! Lache blieve! En este dan neet lachs geiste oppe waog: Wat is mit dich? Kom, man, drink dich eine! Mè, ich riskeer liëver dan dat ich waog, sjnapste?’

Dat probeerde ich: ‘Kinste dan neet die anti-ongewunsjte-plakaate nao 't oud papier in sodemietere?’

‘Höb ich ins wille doën, mè dat lost toch gein fluit op. Da krieste dat auch nog verwiëte en weite deiste dan nog nieks.’

Terwiel v'r zoë zoote te kalle kaom d'r enne donkere jong langs, mit rueskes, en naefleef gol zich ein.

‘Jong’, ging hae wiejer: ‘'t Sjpoëkt mich durg d'r kop en pens en ich veul allein nog mer floep om get te doën en uever wie zoëget maogt aafloupe. Dat sjniet mich litteikes in d'r kop. Wètste dat ich soms mirk dat 't nao mich zit te

[p. t.o. 96]

[p. t.o. 97]

[p. 97]

kieke?’ En ich zoog dat hae onger 't kalle de blaedjes van 't rueske plökde en ze zich kallentaere in d'r mond sjtook.

‘Zit 't te kieke’, zag hae wir. ‘Da kiekt die of ich 'n ouw foto bin. En - ich zaet d'r gek - wies dan onmechtig nao d'r kalender om te laote weite dat ich neet van gister mè van huj bin, mè dan veult medam zich getrappeerd en wiejer nieks!’ Biste mien vrundin of neet, haw hae häör ins gevraogd en dao haw ze jao op gezag. En doe wol hae weite wórom ze dan zoë wiet weg en vraem waor. En doe waor 't lang sjtil gebliëve, tot ze zag, dat hae neet zoën drökte moos make.

‘Waaah! Dao laefste mit... ich begos te kaeke’, zag miene naef. ‘Mè dat kreeg 't neet mit. Este va binne kaeks, huert dich geine en hel-op durf ich 't neet mië. En da zitste hiej d'r kraom get te verdunne en mos lache blieve angesj biste ongezellig.’

De roëzeblaedjes waore al op en hae begos aan d'r sjtiël, mit däöre en al. Miene naef, ocherm.

‘Zjèr, ich wol dat ich e paar maond weg kos!’

‘Deiste dat toch’, zag ich.

‘En de kinger dan? Trouwens, meinste dat ich bie d'r baas kin zegke dat ich e paar maond weg mot omdat mien partnerin... ich bin toch neet krank, verdomme!’ Zien ouge waore naat. De onmach leep 'm nao d'r sjnuits in. Hae knauwelde op de lètste katsjele van de roës. Ich zoot d'r biej mit enne knoep in de kael. Wat moos ich zegke? Ich kin 't auch neet helpe, jong? Dat zag ich: ‘Ich kin 't auch neet helpe, jong.’

‘Weit ich’, zaet hae. ‘Ich weit 't.’ En hae haolde e verfroemeld breefke oet zien tèsj: ‘Hiej! Höb ich vuer häör gesjriëve, laes mer.’

Ich höb mie geluif in dich in de ieskas gezat, sjat.
Van 'n roës eine däöre... durggesjlik.
Dae eine däöre is haopelik zat, sjat.
Om dich te blieve veule.

‘Dat is hèl’, zag ich. ‘Dat geit häör pien doën.’

‘Och, ich durf 't häör toch neet te gaeve’, zag he. ‘Ich kin 't auch neet helpe, ich durf nieks mië en toch höb ich gein minuut te verleeze.’

[p. 98]

Ich woërt d'r allein mer sjtiller van. Durg de roete van Café Romantica zoog v'r 'n vrouw van d'r kirkhef aafkomme... nao d'r grond kiekend, mit e töpke en sjöpke in de heng. Oet 't töpke sjtook 'n versjlakde roës... ze leep durg, taege d'r wind in. Herfsblaar wejde häör om d'r kop biej. Miene naef sjpuujde in zien hand en lag d'r res van de däöre in d'r esjbak. Die vrouw waor nog betrèkkelik jonk zoë te ziën. Nae... 't waor neet de vrouw van miene naef. 't Waor zoë mer 'n vrouw. Ich kos ze neet.

Sjpuuj, es dich 't zoer brent.