Sjweitberg (onder ps. G. Rapaille)

Zou 't zoë ziën dat d'r gemiddelde Sjweitbergenaer paradieselike geveulens mot misse? Die ‘herrliche Ruhe’ naeve de duer? En auch nog vuer nieks? En dat hae zich dat dan mer à la Feel op e huipke druimt? Dan kumpt 't missjien daodurg datter zoëväöl gelaoge wuert in de leedjes die hae uever Sjweitberg zingt. Woëmit hae, nao iësj flink get gepumpeld te höbbe, de vrouwluj vuer zich prebeert te paaje. En die gaer vuer 'm klappe, want allemaol meine ze dat hae toch eigelik bès leef is, 't good bedoelt, en allein mer e bietje ongemekkelik van zichzelf is. Nao e paar uurkes kump da toch neet d'r van, wat d'r Feel zich druimt en da driët hae óm wie enne fök dae zich in d'r sjtart wilt biete, blètsjt drie kiër en huiwt d'r pin drin. Tjé.

[p. 74]

Harrie

- Gister zoot hae naeve mich. Of ich naeve häöm, wil ich vanaaf ziën.

‘Zuustich dich pis zestig op d'r sjtieger sjtaon? Da höbste toch 'n pan oet.’

‘Enne? D'r zulle toch de nuedige ziën die waal motte.’

‘Motte? Nae, jong, dat is neet oetkieke.’ Hae kint kieke wie enne Sjweitberger Berlusconi. Sjuin omhoëg. Kop e bietje sjeif, luppe zoë opein dat ze opgetrokke pis onger de naas enne baog nao onger make. Gelaatskundige oetdrökking van 't eige geliék, zegk mer.

‘Dat neum ich: neet oetkieke’, zag hae, esof ich 'm neet versjtange haw. ‘Loester, ich bin op tied mit get angesj begos.’

‘Wie? Wat? Woëmit?’

‘Frieteboet hie achter.’

‘Wie, dat dink wat noe Harrie's Route heisjt?’

‘Sjuustemao!’

‘Ao, zeet giër dat?’

‘Zegk mer meniër Harrie, dat zegke ze allemaol.’

‘Hmm, wie lang zitste dao al?’

‘Eh, aeve kieke, enne maond of veer noe. En mich kriege ze nimme 't sjtieger op, dat vertel ich dich toch. Mooste ze allemaol doën.’

‘Moste mich toch ins verduutsje wiestich dich dat da vuersjtels.’

‘Allè, de bis toch gek om mit ouw puet nog op e sjtieger te kroepe.’

‘Ouw puet, wie oud bistich dan, es ich vraoge maog?’

‘Exact drie-en-dartig. D'r laeftied van 't Jezeke, zegk mer.’ Zelfs op 't aanziën waor dat neet gelaoge. E broensig gezich, woeste neet aan zoogs of 't familie-achtergrond of zonnebank waor, paeksjwarte sjnuits en baerdje en enne kop vol krollehaor van 't zelfde. Biej wieze va sjpraeke kinste dich zoë de vrouwluj vuersjtèlle die dit ‘Jezeke’ waal mië es de gölles vuer zién friet zouwe wille gaeve.

Gister zoot ich naeve 'm. Of hae naeve mich, wil ich vanaaf ziën.

‘Mit drie-en-dartig kint me toch gein ouw puet höbbe’, lag ich m vuer.

‘Tuurlik neet, mè regere is vueroet kieke en dat dont mer wiënig luj.’

‘Bis dao mer bliej om’, zag ich.

[p. 75]

‘Enne, wiezoë?’

‘Huh! Es alle boewvakkesj hiej oet Sjweitberg-Noord zoë vueroet ginge kieke, koste boewhiëre, makelaers en ontwikkelaere zich de sjtein zelf opein gaon legke. Nae meniër Harrie, was dich wils dat kint gaar neet.’

‘Ao nae, ich laot 't toch ziën!’

‘Was dich liës ziën, is wat 'n sjtrontvleeg auch kint laote ziën es ze enne moezekuttel vuer zich allein hat.’

‘Naenae, de meiste luj höbbe gei eige initiatief, dat is 't 'm, trouwes...’ Hae kiëk aeve links en rechs naeve zich esof dao urges e gewaer op 'm gerich sjtong. Zien luppe maakde wir dae geliekskrunkel en e bietje geheimzinnig vroog hae: ‘Trouwes, wat tunkt dich da hiej van die boetelendere allemaol...’ Nou, es enne zoë begint, krieg ich meistal flot zin om d'r Internationale te gaon fluite, of te roope dat hae zich ins 'n anger gezet mot gelle.

‘V'r waore nog neet klaor mit die boewvakkesj van dich’, perbeerde ich nog.

‘Och, die kieke neet vueroet en durve nieks aan te pakke, dat höb ich dich sjuus al gezag.’

‘En dao höb ìch dich van gezag daste dao mer bliej mit kos ziën’, zoot ich mitein baovenop 'm.

Dae zoot dus naeve mich, gister. Of ich naeve häöm, mè hae begriëp neet wòrom dat hae bliej kos ziën.

‘Ao, de wils 't duudelikker. Good, meneer Harrie, es alle boewvakkesj zoë sjlum waere wiestich gaer meins daste bis, dan kriet Sjweitberg-Noord drie-honderd-ach-en-ziëvetig frieteboete en da zou ich waal ins wille ziën van welke cente dich hiej dien pilskes geis betale.’ Hae kiëk mich aan of ich - sjuus oet d'r hiëmel gevalle - naeve 'm neer waor gesjtriëke. Mit zie tamelich patent gezich keek hae ongemekkelik. Wie enne boetsauto, zegk mer. Ziéne naasvluegel haolde d'r aom nao binne dae hae bliekelik tekort kaom en lachend wie enne frieteboer mit tandpien, vroog hae: ‘Bistich soms buutereedner?’ 't Antwoërd wachde hae neet aaf. Flot besjtelde hae nog ins vuer os allebei. Hae gong aeve, wie hae lachend achterleet, de erpel aafsjödde, en zoot flot genog wir naeve mich op de krök om mit zien algemein besjouwinge wiejer te gaon.

‘Nae, mè trouwens, wat ich sjuus meinde, hè, die boete-

[p. 76]

lendere, dao motte ze ongerhand ins eindelik get aan gaon doën.’

‘Sae miljaar... vings dich dat lekker om ummer op dat haathout te sabbele?’ dach ich en begos 'm te voore: ‘En de doëdsjtraof’, vroog ich om mer ins get frietevet op 't vuur te sjmiete: ‘Wat tunkt dich da van de doëdsjtraof?’ Ich probeerde natuurlik te kieke mit blood in de ouge.

‘Doëdsjtraof? Nae, jao, gans mit dich eins, mè vings dich auch neet dat 't allemaol get te vraem wuert in de buurt?’

‘Wiezoë?’

‘Ich ziën 't toch hiej biej mich in de frieteboet.’

‘Da bis bliej.’

‘Wiezoë?’

‘Sjnaps dich auch nog get oet dich eige?’ vroog ich 'm: ‘Noe gont v'r 't kriege! Ich ziën 't sjpandook al biej dich op d'r giëvel hange. Alle boetelendere weg oet Sjweitberg-Noord! Behalve natuurlik die wat friete komme haole biej Harrie's Route. Dan hat dat gezin oet de Anjersjtraot pech want die haole ze ummer biej Kwaletaria op d'r Riekswaeg en die Chineze van 't winkelcentrum auch, want die gont bie zichzelf en die pitboel-femilie op Akkerhof...’

‘Dat zint gein boetelendere, dat zint Belsje!’

‘En Italiaanse. Die klein.’

‘Wis ich neet.’

‘En hèt kump van d'r Zelfkant.’

‘Zoste toch neet zegke.’

‘En dae mit dat laere jeske is zoën van enne Silezische Pool, van vuer d'r aorlog.’

‘Ao jao, dae ja, dae? Zegk, is dat d'r opa van die drie kinger?’

‘Van d'r grotste is dat d'r opa en van die twië angere is hae nonk omdat dae Molukker, mit zoëne krollekop wie dich, getrouwd is mit die blon wat op 't ziekenhoes in d'r operatiezaal wirkt, dat is zié jongste zuster.’

‘Die? Jò? Zegk, en de mam van ziene eige poete dan?’

‘Waor auch 'n Duutsje. Die is verdronke op Aruba.’ Zien luppe ginge noe alle kante oet. Hae kiëk nao de flesje sjterke drank en daonao nao de flipperkas. Twië die sjtinge te darte kiëke 'm aan of ze soms get van 'm aan hawwe, dus waor d'r plefon aan de buert, hae driëde mit zien luppe, esof ze de tong aan 't zeuke waore en dronk ziej beer in eine sjloek laeg.

[p. 77]

‘Pötje biljarte?’

‘Vraog dich dao d'r Joegoslaaf mer’, zag ich.

‘Ich zal gek ziën. Höb ich dees waek al veer kiër van verlaore. Dae kint get, man. Die dont toch nieks angesj, d'r ganse daag.’

‘Dan drink dich get van mich, ich bin aan de buert’, zag ich.

‘Trouwes, biljarte? Hoofste gein friete te bakke?’

‘Gank gek..’

‘Ah, vrieje daag huj.’

‘Nae gek, al daag aope, ziëve daag in de waek.’

‘Zoo... enne, wie maakt meniër dat dan sjpits?’

‘'t Vrouwtje, man. Deit de vrouw. De dinks toch neet dat eine van os versjtand hat van dae vèttige zooi. Es ich 't al ruuk, mein ich, wil ich mer zegke. Zet mich op e sjtieger, da kin ich get, mein ich. Me de bis gek om mit ouw puet, ich wil mer zegke, es eederein neet zoot te sjlaope, es die vraeme mich mer van 't vruiwke aafblieve, gael puet, wil ich mer zegke en dat frietekotje driët good, mein ich, wil ich mer zegke. Enne van os is toch neet gek, vettige sjtieger.’

Wirkmansleid is sjtoer verkleid.