De dood van een regisseur

[p. 57]

Tweede complex

1. Overdag - exterieur - Spa (België)

n.b. dit moet een kort stukje documentair-film worden over Spa, alsof dit een film is gemaakt in opdracht van de vvv aldaar.

Werkschema:

Groot panorama vanaf een heuvel op de stad. Behalve de drie torens van de kathedraal zien wij de bossen die de stad omgeven/een groot bord met Cinzano erop/de glooiende heuvels waar zich zo nu en dan zilverwit tussen de bomen een riviertje kronkelt/een ouderwetse watermolen/plein met fontein/het Casino/Kurort (met invaliden in wagentjes, enige geestelijken e.d.)/park aan de rand van de stad met harmonieorkest in muziektent/enige oudere mensen die op witte gietijzeren stoeltjes zitten te luisteren, het Spawater onder handbereik/spelende kinderen/honden/kindermeisjes met wagens/honden/een verliefd stel in een verlaten speeltuin/de doorgeslagen wip/het klimrek/de oude ober die met zijn smetteloos of groezelig servet over de arm tegen een boom geleund toekijkt hoe het paartje elkaar kust/de lichtvlekken die over de grond dansen/het fanfareorkest/beekjes en watervalletjes/miniatuurgolfbaan/dierentuin (ijsberen)/zweefvliegveld (rustige bedrijvigheid, de letters op de hangar, de tere vleugels van de zweefvliegtuigen)/concours hippique (eventueel oud journaal gebruiken)/autoraces Francorchamps (eventueel oud journaal gebruiken)/bloemencorso (de tienjarige meisjes in hun communiejurken)/Miss Spa op de praalwagen.

Muziek: Fanfaremuziek en salonstukjes uit de 19e eeuw voor viool en piano. Een mengsel van 20ste eeuw en 19e eeuw, toen men nog van harte geloofde aan modderbaden en amour.

Hierachter commentaar (werktekst):

‘In het badseizoen straalt Spa met zijn hotels, terrassen, Casino, monumenten, de roem uit van het water. Talrijke badgasten, die hier nieuwe levenskracht zoeken en vinden, kuieren door lanen en straten.

[p. 58]

Het onthaal van Spa... zo minzaam, zo bevallig, dat het elke bezoeker verrast. De stad strekt zich zuidwaarts over de heuvelhelling uit om te eindigen met een krans van lieve landhuizen, in de bouwtrant waaruit de ziel van deze streek spreekt.

Wij staan op de drempel van de Ardennen. Haast zonder het te merken komen we buiten de woonwijken in het woud.

Spa wist permanente attracties in de stad en in de naaste omgeving tot stand te brengen om dat eigenaardige ritme van vrolijkheid en lichte gratie te scheppen: miniatuurgolf, warande voor kinderen, lilliputtrein, dierentuin, luchthaven voor gewoon verkeer en voor zweefvliegtuigen. Die vele nieuwe snufjes hebben de traditie geenszins geschaad. Op het welsprekende feestprogramma komen ieder jaar de grote sportevenementen voor, die de parel der Ardennen een eerste rang onder de badstations met internationale faam deed innemen.

Zo schittert thans het opgesmukte Spa, waar de kuurgast de betovering van een onuitputtelijke bron ondergaat en begrijpt dat de faam van het waterkuuroord van oudsher overal is doorgedrongen.’

(tekst ontleend aan: ‘De Belgische waterkuuroorden: Spa/Oostende, Chaudfontaine. Een uitgave van het Commissariaat-Generaal voor Toerisme van België.)

2. Ochtend - exterieur - station van Spa

n.b. deze tweede scène moet qua stijl aansluiten bij de eerste zodat het is alsof het station nog bij de documentaire hoort.

Sage komt met nog enkele mensen met koffers het station uit. Hij blijft staan en kijkt aarzelend om zich heen, zoekt in zijn zakken. Een man met een pet op komt naar hem toe, zegt iets tegen hem. Sage schudt zijn hoofd, vraagt hem op zijn beurt iets. De man loopt weg. Sage steekt een sigaret op. Dan steekt hij het stationsplein over en komt op de camera af.

3. Ochtend - exterieur - Spa (Casino, Kurort e.d.)

Sage loopt door straten, over boulevards, langs het Casino

[p. 59]

en Kurort dat net in de eerste scène getoond is in een andere stijl. Het verschil is verder dat er nu niemand op straat is; alleen wat leveranciers met karren, mensen die hun hond uitlaten, een man, een vrouw op een fiets, een auto die in de verlaten straten niet op eigen kracht lijkt te rijden.

Sage die de straten in zich opneemt. Soms kijkt hij naar boven, naar gevels of daken. Een duif vliegt door de lege straat.^* Aan de rand van een plein blijft hij naar mensen staan kijken die in een kerk verdwijnen. Hij draait zich om, loopt van de camera weg.

* ( Zielig?)

4. Ochtend - exterieur - verlaten straat in Spa

Sage loopt door de straat. Zijn voetstappen zijn duidelijk hoorbaar. Plotseling blijft hij staan, voor de etalage van een boekwinkeltje. Hij bekijkt de etalage.

5. Ochtend - exterieur - etalage boekwinkel

Totaal van etalage, geheel gevuld met Mein Kampf van A. Hitler. Rechts voor het raam een slordig geschreven briefje, met Cellotape vastgeplakt: ‘Magazijn-bediende gevraagd’.

6. Ochtend - exterieur - boekwinkel

Sage voor de deur van de boekwinkel. Hij probeert naar binnen te kijken. Dan legt hij zijn hand op de deurknop en gaat naar binnen.

7. Ochtend - interieur - boekwinkel

Een verlopen zaakje. Op de toonbank tussen stapels spellen (Mensch erger je niet), bouwplaten voor onderzeeërs, schoolschriften met verkleurde etiketten, doosjes kleurtjes met afbeeldingen van een clown erop, een enorme stapel Mein Kampf. Aan het plafond boven de toonbank een vliegenvanger vol vliegen. In de winkel tegen een grote rol ribkarton leunt een herenfiets. Er is niemand in de winkel. Achter glas-in-lood-schuifdeuren die de winkel van de rest van het huis scheiden hangen bruine gordijnen. Men hoort de stem van A. Hitler (grammofoonplaat). De deur wordt een klein eindje opengescho-

[p. 60]

ven en het hoofd van een oude man komt te voorschijn. Als de man Sage ziet komt hij helemaal te voorschijn, knipperend tegen het felle licht. De man is gekleed in een zeer wijde broek die met bretels tot ver boven zijn taille wordt opgehouden. De man heeft een Hitler-snorretje en lok. Hij haalt een brilletje uit een borstzakje van zijn overhemd. Hij hecht de buigzame stelen voorzichtig achter zijn grote bijna doorzichtige roze oren. Dan, alsof hij Sage pas op dat ogenblik ziet, en wellicht is dat ook zo, gaat zijn arm bibberig en traag in een nazi-groet omhoog.

boekhandelaar: - Heil Hitler! Wat blieft u.

sage: - Ik kwam... ik zoek werk... ik zag die advertentie.

De man neemt hem spiedend op, enigszins gebogen met het hoofd schuin omhoog. Dan loopt hij plotseling naar een hoek van de winkel en opent een luik. Hij maakt een uitnodigend gebaar.

boekhandelaar: - Hier beneden is het magazijn. Eline komt straks bij u om het werk uit te leggen.

Sage doet een paar aarzelende stappen in de richting van het luik. Dan daalt hij via een trapje af. Als hij halverwege is en slechts zijn bovenlichaam uit het luik de winkel in steekt, draait hij zich half om en kijkt naar de boekhandelaar. Hij wil iets zeggen. De oude strekt zijn hand schuin omhoog en zegt: - Heil Hitler! Tot zo.

8. Overdag - interieur - kelder

In een traliewerkje brandt een peertje dat de kelder onduidelijk en gelig verlicht. Schaduwen. Sage staat in het midden van de kelder. In schappen langs de muren stapels in bruin papier verpakte boeken. Hij pakt het bovenste boek van een stapel en haalt het papier eraf. Mein Kampf. Hij bladert een ogenblik in het boek, legt het dan op de stapel terug. Hij staat met het papier in zijn hand. Dan ziet hij een enorme houten papierbak helemaal rechts in de hoek van de kelder onder een klein getralied venster. Hij gooit het papier in de papierbak. Dan wordt het beeld plotseling lichter. Het luik achter hem wordt geopend. Een paar slanke vrouwenbenen, heupen, borsten en daarna het gezicht van een buitengewoon aantrekkelijk meisje worden zichtbaar. Ze blijft voor Sage staan. Ze

[p. 61]

draagt een rok die ver over de knie valt en houten schoenen met blokhakken.

sage: - U bent Eline?

Het meisje knikt. Hij steekt zijn hand uit.

sage: - Ik heet Léon... Léon Sage.

Ze neemt zijn hand en legt hem in een plotseling gebaar op een van haar borsten. Ze lacht uitdagend.

eline: - Ik moet zo weer naar boven... naar hem, kom.

Ze houdt zijn hand vast en loopt naar de papierbak. Dan springt ze met een handig sprongetje over de rand in de krakende papiermassa. Ze is dan voor de camera niet meer zichtbaar. Bliksemsnel (versneld?) zien wij haar kledingstukken over de rand van de papierbak vliegen. Sage, aarzelend, blijft in het midden van de kelder staan.

zij (off-screen): - Kom... Léon.

Sage stapt nog steeds aarzelend geheel gekleed de papierbak in.

9. Avond - exterieur - Casino

Het Casino is rijkelijk geïllumineerd. Taxi's rijden af en aan en zetten dames met bontstola's en rijkelijk glitterende avondjurken, heren in smoking of rok af. In de tuin naast het Casino speelt een strijkje ‘Wienerblut’. Uit het donker zien wij Sage van rechts het beeld in schuiven. Hij glipt tussen de dames en heren naar binnen, nageoogd door een wantrouwige portier, die echter kennelijk niet genoeg reden in Sages eenvoudige colbertkostuum ziet om hem de toegang tot het Casino te weigeren

10. Avond - interieur - speelzaal Casino

Gespannen of verveelde gezichten van spelende mensen rond de tafel. De croupier met zijn hark, zoals altijd en overal met een uitgestreken oplichterskop. Hij harkt fiches naar zich toe, schuift er achteloos een paar naar deze en gene, als een beloning voor hun vasthoudendheid. Dan duikt Sages gezicht plotseling tussen de mensen op. Hij dringt zich naar voren en noemt een getal.

sage: - Zeventien rood.

Close-up roulette. Het knikkertje blijft op zeventien rood

[p. 62]

liggen. De croupier schuift zonder hem aan te kijken een berg fiches in zijn richting. Mensen bekijken hem. Hij noemt opnieuw een getal.

sage: - Vijfentwintig rood.

11. Overdag - exterieur - paardenrennen Franchorchamps

Op de overdekte tribune tussen allerlei druk pratende en chic geklede mensen, met kijkers gewapend, zien wij Léon en Eline. Sage draagt hoge hoed, pochet, duur kostuum. Eline daarentegen ziet er zeer armoedig uit. Vlak boven haar linkerborst is haar jurk van onbestemde grijze kleur gescheurd. Haar haar zit door de war. Ze lacht uitbundig en likt aan een ijsje. Haar handen die vol met ijs zitten. Ze tikt tegen Sages hoed die schuin op zijn hoofd komt te staan. Niemand schenkt aandacht aan het vrolijke tweetal. Dan wordt het geroezemoes op de tribune sterker. In de bocht van de renbaan worden in een wolk van stof de paarden zichtbaar.

12. Avond - interieur - kamer Eline

Een armoedige kamer. Wastafel met marmeren tafelblad waarop lampetkan waarvan het emaille op verschillende plaatsen afgebladderd is. Aan de muur foto van Deanna Durbin/Shirley Temple/Sophia Loren/Marilyn Monroe. Voor het raam een keukentafel met een stoel. Op een plankje uit de muur steekt een Mariabeeldje. Het lampje aan de voet van het beeldje dat door een snoer met een stopcontact is verbonden is kennelijk stuk. Boven het veldbed dat bij het raam tegen de muur staat brandt een nachtlampje in de vorm van een leliekelk. Op een keukenstoel naast het bed liggen het dure kostuum van Sage en Elines armoedige jurk broederlijk door elkaar. In bed Sage en Eline. Zij ligt op zijn arm, haar hoofd naar hem toegekeerd. Een laken bedekt hen half.

zij: - Ik ben bang.

hij: - Waarvoor... waarom ben je bang?

zij: - Dat er gauw oorlog komt.

hij: - Daar moet je niet aan denken.

zij: - Ik kan er niets aan doen.

Ze richt zich op, draait zich een halve slag om, zodat haar handen aan beide zijden van Sages borst op het kussen rusten.

[p. 63]

Haar borsten zijn goed zichtbaar.

zij: - Ik ben bang dat ze je zullen doden.

hij: - Ik ben een geluksvogel.

Ze laat zich op hem zakken en begint hem hartstochtelijk te kussen. Zijn handen die haar rug strelen.

zij (off-screen): - Geef me een kind!

13. Ochtend - exterieur - verlaten straat in Spa

Eline en Sage komen hand in hand de hoek om. Beiden zijn nu weer gekleed zoals in scène 8.

zij: - Ik wil weg bij hem.

Sage blijft staan en brengt zijn hand bibberend en traag in een Hitler-groet omhoog.

hij: - Heil Hitler!

Hij lacht. Zij grijpt zijn hand en legt hem op haar buik.

zij: - Het beweegt. Je moet bij me blijven.

hij: - Dat kan niet.

zij: - Ik houd van je.

De camera draait met Eline en Sage de hoek van een straat om. Het is een identieke straat. Hier en daar lantarens die nog branden. Dan zien wij van rechts een hond het beeld inkomen, vrij ongeïnteresseerd aan zijn of haar gang te oordelen, in een goot snuffelen en dan schuin de straat oversteken en tussen twee huizen in een smalle sleuf verdwijnen.

Sage blijft stilstaan, verstijfd van schrik. Eline trekt aan zijn mouw. Close-up van zijn gezicht. Hij rukt zich los, draait zich om en rent de straat uit. In een ogenblik is hij om de hoek verdwenen.

Eline. Haar gezicht drukt een ogenblik totale verbijstering uit. Dan rent ze achter hem aan, de hoek van de straat om.

We zien in de verte Sage rennen.

zij: - Léon... Léon...!

Vanuit een zijstraat komt een politieauto de straat inrijden.

De auto passeert haar en verdwijnt langzaam in de richting waarin Léon verdwenen is.

Eline, langzaam teruglopend met haar handen op haar buik.