Mysterieuze krachten in de sport

[p. 182]

[16]

Komen wij thans weer terug op het onderwerp der emotionaliteit.

Er is in de sport nagenoeg geen crack geweest, die niet ernstig overhoop heeft gelegen met een ‘official’ en menig crack dankte daar verrichtingen aan, welke hem zelf verrasten.

Toen hij na de ‘scène’, die hij met den official had, toen hij na de terechtwijzing of na de straf, die de official hem had bezorgd, weder aan de start moest verschijnen en hij dien official zag, werd hij weer zó geladen, dat hij zich op dien kerel ging wreken.... in zijn prestatie.

Al dan niet in goede vorm (ons zijn zelfs gevallen bekend, waarbij de crack vrijwel buiten vorm was) leverde hij, dank zij die innerlijke bewogenheid, een verrichting, welke hijzelf boven zijn kunnen achtte.

Er zijn cracks, die onder deze omstandigheden recordverrichtingen hebben gemaakt.

Maar het kan ook gebeuren, dat hij 'n week, of veertien dagen later aan een wedstrijd moet deelnemen, waarbij diezelfde official wéér in functie is. Moet hij zich dan weer onder contrôle van dien kerel opstellen, dan begint de gramschap andermaal in hem te woelen. Hij wordt wéér geladen, doch ditmaal werkt deze geladenheid averechts. Hij wordt er door van zijn stuk gebracht.

Geschiedde dit, wijl zijn gramschap ditmaal de spontaneïteit van de eerste maal miste?

[p. 183]

Hoe het ook zij, er zijn gevallen bekend, waarbij de athleet de eerste maal toen hij den man zag, met wien hij kwestie had gehad, ‘vloog’, en dat hij later verklaarde: ‘Als ik dien kerel zie, werkt dat zó deprimerend op me, dat ik haast niet uit de voeten kan.’

Dus: eerst werkte de emotie als een vervaarlijke stimulans, en later werkte dezelfde emotie verlammend.... verlammend, als een psychische schok.

***

De psychische schok kent tal van oorzaken. Wijd uiteenlopende gebeurtenissen, zowel in het privé-leven als in het sportleven, bezorgen den athleet die schok. En die schok kan zo hevig zijn, dat de athleet als sportman meteen ten onder gaat. Doorgaans echter heeft de psychische schok slechts een kortstondig, een tijdelijk deprimerend gevolg.

Een van de veroorzaaksters van de psychische schok is ook de intimidatie.

Wij zouden hier vele voorbeelden van kunnen geven, doch wij zullen er slechts met een paar volstaan.

Zoveel jaar terug moest de Amerikaanse lawntennisploeg, welke bestond uit Allison, van Rijn en Vines, te Parijs voor de Davis Cup spelen. De leider van deze prachtige ploeg zat enige tijd voor de wedstrijd in zak en as, want.... Vines had zoiets van een darmcatarrh gehad en hij had de ganse dag in de nabijheid van het toilet moeten blijven. Vines was echter alleszins deskundig behandeld geworden en was weer aardig

[p. 184]

opgekapt, enne.... gelukkig restten hem nog een paar dagen voor de wedstrijd.

In die paar dagen was Vines geheel opgekalefaterd, hij voelde zich weer fit,.... maar wat gebeurde er nu? Op de ochtend van de wedstrijd liet een bekend tennisspeler, een grappenmaker - want het moet wel als grap bedoeld zijn geweest - aan het adres van Vines een mandje bezorgen. Vines opende het nieuwsgierig en zag.... een collectie onrijpe appelen, wat komkommers en.... een rol closetpapier.

Vines reageerde er in ontstellende mate op. Dit ‘geschenk’ maakte zulk een deprimerende indruk op hem, dat hij zich weder totaal onttakeld voelde.

Hij, de fameuze crack, speelde voor zijn doen zó slecht, dat hij zijn single kansloos verloor.

***

En nu nog iets anders uit de tenniswereld.

Tilden, Lacoste en Borotra waren buiten het speelveld goede sportvrienden, doch op het speelveld, waar zij rivalen waren, heerste de rivaliteit met al haar gevoeligheidjes. Zo had Tilden zijn bezwaren tegen de vreugdekreten en de dartelheden van den levendigen Borotra, in wien de levenslust en de strijdlust nu eenmaal caprioolden. Tilden achtte een en ander storend werken.

En als Lacoste - een en al concentratieman - in grote wedstrijden tegen Borotra uitkwam, passeerde hij, bij het wisselen van een game, altijd aan de andere zijde van het net. Want de ondervinding had hem geleerd,

[p. 185]

GERRIT VAN DER RUIT

[p. 186]

dat als hij aan de zijde van het net passeerde waar Borotra dit deed, Borotra hem een aardigheid of een pikanterietje zou toevoegen en dat kon de geconcentreerde Lacoste niet verdragen.

***

Thans een voorbeeld van intimidatie met blijvend gevolg.

De wielrenner Gerrit van der Ruit had een mooi seizoen achter de rug. Hij had uitstekend gereden en op de weg, bij internationale deelneming, had hij o.m. zeven eerste prijzen gewonnen. Van zijn kunnen bewust, reed hij toen te Eindhoven - wij menen ons althans te herinneren, dat het in de ronde van Eindhoven was - en hij reed daarin zeer agressief. Hij zat steeds bij de leiders en hij droeg er het zijne toe bij, dat de leidende groep steeds dunner en dunner werd. Na enige toetsende ontsnappingspogingen, ondernam hij een serieuze poging en hij kreeg daarbij de course in handen. In zijn eentje stoomde hij naar voren en alhoewel de kopgroep er alles op zette, verloor zij terrein. Zijn voorsprong werd al groter en groter, hij voelde zelf, dat hij sterk reed en het begon in hem te juichen, ‘dat de course gestreden was’. Maar wat was dát?

Helemaal uit het tweede gelid kwam een renner opzetten. Moederziel alleen haalde deze de kopgroep in, moederziel alleen stoof deze langs de kopgroep heen en moederziel alleen kwam hij in een duivelse vaart op van der Ruit toe. Het was Gerrit Schulte, die in een van de dolle buien verkeerde, welke hem de naam van ‘le fou

[p. 187]

pedalant’ hebben bezorgd en die na deze performance, na dit kapitale stuk krachtwerk, zonder hijgen of blazen tegen van der Ruit een gemoedelijke boom begon op te zetten.

En dat moet je dan overkomen, als je daar - zoals van der Ruit - alles en alles zit te geven en de situatie van dien aard is, dat je recht hebt te veronderstellen, dat je ‘binnen’ bent.

Na deze wedstrijd begon van der Ruit weg te zakken. Zijn kwaliteit als renner verminderde zienderogen en hij piekerde er maar over, wat hem toch kon mankeren. Tot zoveel maanden later van der Ruit mededeelde, dat hij de wielrennerij er aan gaf. En toen.... toen zei hij ons, ‘dat het dát met Schulte was geweest’, wat hem de knock-down had gegeven. Lang had hij naar de oorzaak gespeurd, maar meer en meer was hem duidelijk geworden, dat hij die ‘schok’ niet te boven had kunnen komen.