Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven

[p. 88]

XV.

Als Wiecher buiten is gekomen, blijft hij even staan. 't Is nog licht, en een oogenblik bedenkt hij zich of hij dadelijk het steegje door zal gaan, of eerst eens door 't dorp zal loopen. ‘Even rond loopen,’ denkt hij. ‘'t Is nog wat vroeg’.

Op den hoek van den brink komt hij Jan Gerken tegen, die al rookend zich een beetje verveelt. Hij blijft staan en wacht tot Wiecher bij hem is.

‘An de kuier?’ vraagt hij dan, ‘of zint ij op vrijersvoeten?’

‘Aalbeid',’ zegt Wiecher. ‘'k Wil nog even 't loeg deur en dan hen Roelfien. 't Is nog te locht um oet vrijen te gaon. Of wollen ij al hen? Maor misschien moe'j nog wieder en dan mag 't wal weez'n.’

‘Ik wol niet oet vrijen, tenminste ik weet niet of ik ok misloop.’

‘Dat kun ij perbeeren, vraogen stiet vrij.’

‘En weigern d'r bij,’ meent Jan. ‘En daor zin k niet zoo'n groote vrund van um weigerd te worden.’

‘As ij maor bij de rechte komt, heb ij daor gien nood van.’

‘De rechte... jao, maor as ik dan ok de rechte maor zin. Wat gef 't as zie de miende is en ik bin d' heurd' niet?’

‘As ij Sinao mient, dan kan ik je wal 'n raod geev'n. IJ staot te wied van verren. As ij niet toepakt, dan is 'n aner je veur. Sinao mag je wal lien, maor het duurt heur te laank. As ij wat meer koeraozie hadden, dan was 't al eer terecht west. En now tik ij d'r nog achter an.’

‘Dunkt je dat?’

‘Ja, wis.’

‘Dan gao 'k er daodliek hen. As ij mient, dat 't an mij lig.’

[p. 89]

‘Dat mien ik niet allien, maor dat weet ik, maor hol je ketoen.’

‘Daor ku'j op reek'n. En wal bedaankt veur je raod.’

‘Doet er maor nao, dat zal je meer wil geev'n.

Jan slaat den hoek om naar 't huis waar Sina woont. Wiecher ziet hem een oogenblik na. Dan loopt hij den brink over en vervolgt zijn weg naar Roelfien. Bij haar huis gekomen, loopt hij er om heen naar de ‘geutendeur’. Even ziet hij rond en luistert. Dan tikt hij op het glas van 't raampje naast de deur. Na een paar minuten tikt hij weer en blijft dan staan wachten.

't Duurt even en Roelfien komt naar buiten. Snel trekt Wiecher haar naar zich toe en kust haar. Hij houdt zijn arm om haar heen geslagen en ziet haar een oogenblik aan. Dan vraagt hij: ‘Is er gien volk?’

‘Nee,’ zegt Roelfien, ‘a'j wilt, ku'j er wal in komm'n.’

‘Lao'w eem boeten bliev'n, 't is zoo mooi en vredeg.’

‘Ja, wat is 't mooi weer en wat 'n heldere mooie locht. As 't weer zoo wat bliev'n mag, kunt verscheiden gaauw begunnen te heuien.’

‘Kiek,’ zegt Wiecher, ‘ij hebt oet jow opkaomer glas krek zun gezicht op 't laand as wij achter in oes hof hebt, bij d' aolovend.’

Ze zijn een klein eindje langs het huis geloopen en nu blijft Wiecher op den hoek van den muur staan. Hij wijst Roelfien over het land. ‘Och, wat is dat 'n mooi gezicht: dat vee in 't laand en dan zoo mooi gruun. Hier en daor 'n boom en dan in de verte d' heid' en daor hiel wied achter nog weer gruun en die barken boompies met heur witte stammen.’

‘'k Mag er wal geern naor zien,’ zegt Roelfien. ‘As 't zömmer is, zit ik wal vaok op 't opkaomertien

[p. 90]

te neijen en as 't niet slim drok is. As ij dan opkiekt, he'j daodliek en mooi oet gezicht.’

‘En aleer keekst daor niet naor.’

‘Jaowal, ik keek er wal naor, maor ik daacht er zoo niet bij. Maor doe ij mij dat zoo zegd hebt, doe heb ik er wal bij daacht en ik moet je geliek geven, daor is gie mooier stee.’

‘Jao, wicht, dat is zoo. Ik gao ok vaok achter in oes hof, um is stil rond te zien. Zömmers as d' zun op komp en 's winters as d'r snei over lig. Och, 't is aaltied mooi. Ik zin aaltied blied', dat wij an deez' kaant woont. An d' Westkant is 't lang niet zoo. Daor is de heide wal wied, maor daor is zoo gien verschil. Hier he'j van alles en daor is 't aal zoowat geliek. A'j wat nustreg zint en ij kiekt over 't laand, dan kun ij niet roppeg bliev'n, dan moe'j wal weer tevrêe worden.’

‘Zin ij dan wal is nustreg?’ vraagt Roelfien, ‘ik daacht, dat ij aaltied tevree en opgeruumd wassen.’

‘Och, wat za'k dij zekgen. Elk hef wal is wat, dat hum niet anstiet en dan zin ij niet te broeken. Laoter dan spiet 't je.’

Hij kijkt een oogenblik strak voor zich uit, dan keert hij zich naar Roelfien en trekt haar heftig tegen zich aan. Een oogenblik houdt hij haar vast, dan laat hij haar los en zucht even.

Verwonderd ziet Roelfien haar gewoonlijk zoo gelijkmatigen minnaar aan. Ze legt haar hand op zijn arm en zegt: ‘Wiecher, as ij zwaoregheid hebt, wil ij 't mij dan niet vertellen? IJ zint niet as aners. Of komt dat, umdat wij vleden Zöndag niet bij 'n kanner wassen en dat wij d' hiel week 'n kanner niet zien hebt? As ij daor niet over kunt, dan gao ik niet weer oet gaasten. Maor moeder wol zoo geern hebben, dat ik is hen Wemeltien-meui gunk. Dat kun ik niet best overgeev'n en ik kun 't in ien dag niet doen.’

‘Nee, Roelfien, daor komp 't niet van, tenminsten

[p. 91]

daor kaanst wal is weer um hen gaon. Maor vaoder is wat nustreg nao 't mark en dat verdröt mij.’

‘Dat verwondert mij niks. Ik heb dat nooit aners verwacht as dat zie daor maor zoo niet an toe wassen. Heb ij d'r met je volk over praot, dat 't met 't haarfst wezen zul?’

‘Dat 't met 't haarfst niet, maor ik heb 't heur al zoo mennegmaol zegd, dat ik miende, dat zie d'r wal met bekend wassen. En now hebt zie daor hiel'ndal gien eernst van maokt. Ik heb dat met 't mark doe zegd en no is Hillechien-meui d'r west en hef heur daor over streken en van zölfs de neudege praoties d'r bij. En doe ik in hoes kwaamp, kreeg ik de bui en vaoder was zoo helleg. Hie was al bij mij bij d' eerappels west en doe hadden wij al woord' had. En dat giet now zoo d' hiel week zoowat an. Niet, dat hie d'r veul van zeg, maor ik mark wal, dat 't niet van 't zin is. Moeder zeg niet zooveul, maor och, die hef zoo laank op vaoder steund, dat die toch mient, dat zie d'r ok zoo over denkt.’

‘En denk ij, Wiecher, dat 't mienens is, of zul 't wal overbeeter'n? As ij d'r ongenuegen um kriegt, dan... dan... och, Wiecher, ik wil niet tusken je en je volk komm'n.’

‘Of daachtst dan dat 'tover gaon zul?

Nee, ik geeft 't niet over. Daor is niks dat met reden gezegd kan worden, dat er tegen is.’

‘O, maor ij hebt zooveul geld en zooveul te waachten. En ik... hoe weinig is er maor dat 't miende is. En ij hebt 'n twee'j peerdsspul en ik zin maor 'n keuterskind. Zie hebt niet zoo groot ongeliek van heur zied.’

‘Dat kan mij niks schelen. Ik wil mien iegen zin doen als ik trouw. As 't allien 't geld is, dan wil 'k er hiel'ndal niks um laoten. En now wil er niet meer over praoten. Ankomm'n haarfst trouw wij met of zunner oes volk.’

[p. 92]

‘Lao'w maor 'n toertien in hoes gaon,’ zegt Roeldien, ‘a'j tenminsten bliev'n wilt.’

‘Ja, dat was mien plan, daor zin ik um komm'n.’

Hij slaat zijn arm om Roelfien heen en samen gaan ze in huis. Ze gaan de ‘geutendeur’ in. Wiecher moet zich bukken om zijn hoofd niet te stooten en Roelfien kan er maar net door. Op de geut is een deur naar de keuken.

‘Je volk zint toch nog niet hen bedd'?’ vraagt Wiecher.

‘Nee, heur, ik denk dat zie nog 'n kop kovvie drinkt.’

‘Dan drink wij 'n koppien met, as 't heur goed is. De zaok is now toch beklunken en Rieks en Annechien meugt er alles wal van weet'n.’

Ze gaan de keuken binnen waar Rieks en Annechien bij de tafel zitten te koffie drinken.

Wiecher vertelt hun wat hij op 't hart heeft.

Na een oogenblik zegt Rieks: ‘En now wollen ij is weet'n, wat oes er van dunkt? Is dat jow doel of heb ij 't aans veur en wil ij allien maor vertellen hoe 'te bijstiet?’

‘Jao,’ zegt Wiecher, ‘ik wil je mieneng wal is weet'n, dat wal, maor ik zekg er daodliek bij, dat mien besluut al vaast stiet.’

‘Dat moet ij ok zölf weet'n,’ zegt Annechien, ‘gien mensk kan veur 'n aner besluten. Men kan ien raoden en men kan zien mieneng zekgen, maor het besluut, dat mot elk zölf neem'n.’

‘As ij mien gedaachten weet'n wilt, dan zul ik zekgen, as ij vrij van 'n kanner zint, maok dan gien onienegheid tusken older en kind, maor ik zin 'n boetenstaoner,’ zegt Rieks.

‘En moeder?’ vraagt Roelfien, terwijl ze haar moeder aanziet, ‘wat zeg moeder d'r van?’

‘Daor wil ik gien zegsman in weez'n. Het is mij veul te nao um daor over te willen oordielen. Dat moet ij beid' weet'n.’

[p. 93]

‘Och,’ meent Roelfien, ‘het giet mij haost as vaoder. Ik wol niet geern de oorzaok weez'n van ongenuegen tusken Wiecher en zien volk.’

‘En ik,’ zegt Wiecher, ‘zie niet van Roelfien of as zie mij hebben wil.’

‘O, Wiecher, dat weet ij wal, daor zul ik 't niet um overgeev'n.’

‘Dan huef wij wieder niet te praoten, dan trouw wij en as oes volk op heur stuk blieft staon, dan zoo gaauw meugliek, tenminsten as ij hier 'n stee veur mij hebt, want ik kan mien iegen stee niet veur ankomm'n jaor lös krieg'n.’

‘Mien ij dat, Wiecher, dat ij bij oes in wollen?’

‘Jao, dat wol ik geern. En as wij 't met 't kanner vinnen kunt, dan wol ik dat ij je laand weer in gebroek namen en dan wol ik nog 'n paor koenen en 'n peerd koopen en de boerkerij wat vergrooten. As 't neudeg is, kan je deel nog wal wat oetzet worden en dan is 't al gaauw groot genoeg, dat wij d'r wark op hebt met 'n veeren. Ik heb daor d' hiel week over daacht en dat liekt mij het beste. As je 't now ok zoo liekt, dan is 't klaor. Wat dunkt je duur ij d'r op an? IJ kunt je d'r eerst ok nog wal 'n naacht op beslaopen.’

Rieks en Annechien zien elkaar even aan en dan zegt Rieks: ‘As dat vaast stiet dat ij je zin doet en Roelfien wilt trouwen, dan kun ij hier altied komm'n en bliev'n, naor dat ij wilt. Wij meugt je geern liên en wij holt Roelfien.’

‘Jao, wij zint daor best met ingeneum'n en wij zult 'n stuk of wat biest koopen 't haarfst en 'n peerd. Dat is gien bezwaor en wat timmerderij ok niet. Zooveul heb ik nog wal achter 't linnen. En of Roelfien daor 'n oetzet veur krig of dat wij 't zoo besteed, dat is krek geliek,’ zegt Annechien.

‘Maor dat moet ik dan betaolen,’ meent Wiecher.

‘Nee, daor is gien spraok van. As ij geld lös hebt,

[p. 94]

bargt dat maor op. Wat wij anschaft, betaol wij, zunner praoties.’

Even ziet Wiecher de beide menschen aan die tegenover hem zitten; dan zegt hij: ‘Goed, ij hebt geliek.’

Hiermee is ieders standpunt bepaald en elk eerbiedigt het standpunt van den ander. Waar men elkaar volkomen heeft begrepen, is verdere bespreking overbodig.