Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een vertelling uit het Drentsche boerenleven

[p. 6]

II.

Als Roelfien den volgenden morgen in ‘Luten hoes’ komt, is de mand met eet- en drinkwaren al gereed. De oude boer is klaar om te vertrekken en als Roelfien de mand opneemt, zegt vrouw Fennechien ‘'k Hebb' er maor war riekelk in daon, wa'j te veul hebt, brengt maor weer met.’

‘Goed heur, Fennechien! Wil Haarm ok in 't laand bliev'n, of giet hie um middag hen hoes?’

‘'t Was wal zoo goed as hie maor in hoes kwaamp, de dag wordt anders laank genog.’

‘Och,’ zegt de boer, ‘ik kan ok wal in hoes komm'n, as Fennechien dat dunkt. Maor d'r zit en dikke snee op, as wij 't nao 't zweelen tegen d'aovend in kleine opperties hebben wilt, zin ik er nog wal neudig.’

‘Dat moe'j dan maor is zien. As 't er zoo bij stiet, is 't ok beter da'j d'r blieft.’

Bedaard stappen Harm en Roelfien naar 't hooiland, waar Wiecher hen wacht.

Met krachtige armzwaaien haalt hij de zeis door door het gras. Nu en dan even ‘strieken’ om de snee scherp te houden, dan weer naarstig doorwerkend, is hij bijna aan 't eind als zijn vader en Roelfien beginnen het gras over het land uit te spreiden. Steeds doorwerkend, vorderen ze vrij snel. En als Wiecher de laatste streken heeft gedaan, komt hij hen helpen. Om tien uur wordt koffie gedronken en een snee ‘stoet’ gebruikt, dan wordt er tot twaalf uur gewerkt. In de middagschaft eten ze de door moeder Fennechien gebakken pannekoeken; rusten wat en na verloop van een uur wordt de arbeid hervat. Zoo werken ze door tot tegen den avond. Als het hooi is gekeerd, worden er kleine oppertjes gezet en keeren ze met hun drieën huiswaarts.

Roelfien gaat mee naar Luten huis. Na het avond-

[p. 7]

eten helpt ze vrouw Fennechien afwasschen en opruimen. Ze is hier zoo bekend, dat haar niets behoeft gezegd te worden.

Luten huis is als haar eigen. Jaren lang komt Roelfien hier helpen en zij komt hier graag. Ze houdt veel van vrouw Fennechien en ook Harm en Wiecher deelen in haar genegenheid. Harm is de baas, daar heeft ze eenig ontzag voor. Ze vindt hem deftig, maar Wiecher beschouwt ze eenigszins als een broer. Roelfien, eenigst kind van een keuterboer, die het in zijn stand goed kan stellen, heeft het nooit aan iets ontbroken. Vader en moeder behoeden haar als hun liefste goed, ze heeft flink geleerd op school en later al wat er voor haar viel te leeren. Moet vrouw Fennechien een nieuw ‘buissien’ hebben, dan komt Roelfien haar helpen. Bij ziekte en drukke werkzaamheden is Roelfien een gewaardeerde en onmisbare hulp. Vrouw Luten kan niet schoonmaken, er kan niet geslacht worden, als Roelfien niet komt helpen. Zij is er als een dochter in huis, alleen ze is er niet altijd. Allen houden even veel van haar en vinden Roelfiens aanwezigheid, bij alle gebeurtenissen, vanzelfsprekend. Roelfien hoort er bij.

‘As Roelfien mij niet te hulp kwaamp,’ zegt Luten vrouw, ‘dan mussen wij wal boden hebben, maor now doe wij 't met eigen volk.’

Als 't hooien is afgeloopen, helpt Roelfien in den bouw. Wellen en binden kan ze als de beste. Steeds werkt ze met Wiecher samen, die haar hulp, evenals zijn moeder, zeer op prijs stelt. Zelfs de oude boer lijkt het bedrijf zonder Roelfien niet mogelijk.

Harm Luten is een van de rijksten in 't kleine dorp. Veel land, best vee en 'n dikke ‘geldpuut’. Van dienstvolk houdt hij niet, wat met Roelfiens hulp niet kan, wordt uitbesteed. Het ‘peerdewark’ voor Roelfien's ouders werd eerst door hem zelf, later door Wiecher gedaan als tegenwicht voor Roelfien's diensten.

[p. 8]

Moeder Fennechien ‘bestrikt’ Roelfien, als ze jarig is en is dan niet zuinig. Geld geven kent men van weerskanten niet. ‘Hulp um weerhulp en de geldpuut blif hiel.’

't Hooien is gauw gedaan; bij mooi weer komt het vlug in huis. Dan volgt het korenmaaien, de ‘bouw’. Wiecher maait en Roelfien en Harm Luten helpen. Harm moet ‘wellen’ en Roelfien ‘bindt’. Vlak achter Wiecher die met forsche slagen het gele koren doet vallen, komt zijn vader en haalt met de welhaak een bundel koren bijeen. Telkens laat hij zoo'n bundel liggen, die door Roelfien achtereenvolgens wordt gebonden.

Alles laat men liggen tot de akker is afgewerkt. Dan worden er ‘hokken’ gezet, acht tot twaalf schooven, met den halmenkant naar boven bij elkaar gezet, vormen een hok.

Als alles in hokken staat, gaan ze met hun drieën naar huis om te eten en als Roelfien weggaat, loopt Wiecher een eindje mee. ‘'k Wil nog is eev'n in 't laand zien,’ zegt hij.

‘Gaot maor hen,’ zegt zijn vader, ‘d' aol wal is er nog, maor de roozies hebt bluien daon.’

‘Daor gao ik er niet um hen, vaoder. Ik wol maor eem is rondkieken en zien, dat Roelfien goed over komp.

't Is 'n hiel en n' in d' aovend.’

Allen lachen om het idee, dat Roelfien naar huis gebracht moet worden. Zij zelf vindt het volkomen overbodig net als de anderen, maar Harm zegt: ‘As ij bang zint, dat zie verdweulen zal, dan moej met gaon, want wat mussen wij en Rieksen wal zunner Roelfien.’

Op den hoek van 't weggetje zegt Roelfien: ‘Ij wilt zeker nog hen 't vee, dan gao ik maor over 'd hof.’

‘Och, loop maor 'tree met, 't is hier zoo mooi in 't steegien. Kiek is over 't laand, aal die bossies en

[p. 9]

wallegies. Zöts die barkenboompies wal, mooi wit hè, tusken dat gruun. En kiek is wat is d' locht mooi. En hiele roo weerschien van d' zun, krek tusken die bossies deur. Kiek 't unnerste stukkien liekt wal gold.’

‘Jao,’ zegt Roelfien, ‘het liekt mooi, dat moe'k zekgen, maor as ij zoo aan 't waark zint, dan denk ij daor niet um. IJ meugt er geern naor kieken, hè?’

‘Jao, dat mag ik. O, wicht, ik weet gien mooier stee as dit steegien. En dan dat diekien op naor d' Walmaot. Jong, daor is 't ok zoo mooi, daor kiek ij krek op d' heid' en die begunt now met 'n dag of wat zoo mooi te bluuien, dan is 't net en klied van sang. Hest er nooit um 'daacht?’

‘Och nee, maor ik zal d'r toch is naor kieken as 'k er langs kom. Wij hebt oes koenen in d' Walmaot.’

‘Dan most ze is 'n keer henbrengen. O, 's mörgens dan is 't er zoo mooi, as 't dauwt hef, is 't krek of d'r glinsterende sterregies tusschen 't gres zit. Hest daor wal is um dacht?’

‘Jao, dat heb 'k wal zien, dat liekt zoo mooi as de zun er op schient, krek as zu'n kristal, dat wij as kinner hadden um deur te kieken, daor kwamm'n dan allerlei kleuren in.’

‘Krek,’ zegt Wiecher, ‘maor dit is nog veul mooier.’

‘Wat heb ij daor toch 'n boel wil an, an zuks.’

‘Jonge jà, dat verveelt mij nooit. Ik mag 's wintersaovends zoo geern naor de sterren kieken, dat zint aalmaol lochties, die op je pad schient. As 't vrös, dan kan 't er zoo helder van weez'n.’

‘Dat mag ik ok wal geern en dan loopn in d' maoneschien; locht' maon is ok mooi.’

‘Dat is 't,’ zegt Wiecher.

‘Wij mussen maor umkeeren,’ zegt Roelfien, ‘wij komt nog op d' heid' terecht en dan kun je vaoder wal geliek kriegen, dat wij an 't dwaolen komt.’

[p. 10]

‘Met 'n beiden is dat toch zoo slim niet. Wij zullen 't hoes wal weer vinnen, daor zin 'k niet bang veur.’

‘Maor 't zul wal mooi laot worden. Laow' maor liever hen hoes gaon, ik bin d'r gauw.’

‘'t Mag ok wal 't beste weez'n, zegt Wiecher, dan maor tot mörgen van neis in d' bouw.’

‘Laot wij 't daor maor op anhollen.’

Roelfien gaat een binnenpaadje langs en Wiecher keert naar huis terug. Als hij in den appelhof is gekomen, staat hij bij den ouden oven stil en kijkt over 't land.

‘Wat is 't hier toch mooi,’ zegt hij hardop. ‘'k Hoop dat ik hier al mien leev'n bliev'n mag.’

Als hij thuis komt, zijn z'n ouders reeds gaan slapen. Wiecher sluit behoedzaam de deur, om dan ook zijn bed op te zoeken. Nog lang ligt hij wakker en denkt over Roelfien, tot wie hij zich hoe langer hoe meer voelt aangetrokken. Als Roelfien er is, lijkt het hem of er licht in huis komt. Haar stem is als muziek voor hem en als het een enkele keer gebeurt, dat ze bij haar werk zingt, staat hij altijd te luisteren. Ze zingt zoo graag de oude liederen, die van geslacht op geslacht zijn overgegaan en Wiecher hoort ze zoo graag. Hij is altijd blij, als er werk is waarbij Roelfien moet helpen en steeds is hij bereid om te gaan vragen of er op haar gerekend kan worden.