Twee Rijnlandsche novellen

[p. 9]

Othilie Schmetterling,
of acht dagen in een Duitsch pension

Een verhaal uit het Siebengebirge

[p. 11]

I. Rolandseck

Het najaar was reeds verre gevorderd.

De dagen werden korter, de nachten koud.

Dikke nevels bedekten 's morgens de kruinen der bergen, en op de oevers van Nonnenwerth vereenigden zich duizenden zwaluwen, die hun laatste vaarwel kwamen zeggen aan de boorden van den Rijn.

Op dien tijd van 't jaar kwamen wij te Rolandseck aan.

Rolandseck is geen stad, geen dorp, geen gemeente, zelfs geen gehucht, maar enkel een station van den Rijnspoorweg, waar een tiental hutten staan door visschers en schippers bewoond, en drie hôtels, den geheelen zomer door de Hollandsche toeristen ingenomen.

Ondanks Hildebrand, richt de zucht om een keitje op den Rolandstoren te rapen, of een bloempje op Nonnenwerth te plukken, jaarlijks groote verwoestingen onder zijne landgenooten aan.

Met geheele families komen zij, bij de eerste schoone dagen, uit de Noorderprovincies, den Rijn afzakken, nemen de drie hôtels van Rolandseck in Nederlandsch bezit, zoodat men er van Mei tot einde Augustus, geen kamertje vindt, dat niet door een Hollander bewoond, gehuurd of minstens besproken is.

[p. 12]

Hun smaak is er overheerschend, hunne guldens geven er de wet.

Lach-Hannes, de eenige koetsier uit den omtrek, kent niets boven de Hollandsche natie.

‘Beste Leute,’ zegt hij, ‘verzot op rotspartijen en wagenritjes. Als zij hier zijn, staat mijn paard geen dag stil. Dan krijgt gij veel haver, he Schimmel, en Hannes goed drinkgeld?’

‘Ha ha ha!’ en de luidruchtige ‘ha ha ha's’ houden een kwartier aan, totdat iedereen meelacht, en ook diep in zijn zak schiet, om de goede luim niet te storen van zulk een opgeruimd man.

Alles draagt hier sporen van Nederlandsche deftigheid, Hollandsch fatsoen en Bataafsche beschaving. In de hôtels: een buitengewone zindelijkheid voor Duitschland - kellner's, die diep buigen, stil spreken, bedaard dienen, zich Jan laten noemen en as j' blieft antwoorden, - sigarenrook het geheele huis door, - voetbankjes onder al de tafels, - witte dassen, - de Haarlemmer Courant, - lekkere thee - en slechte koffie.

't Is hier dat gij den Noordnederlander op reis best bestudeeren kunt.

Eerder beleefd dan vriendelijk, meer bescheiden dan uitgelaten, en altijd door fatsoenlijk, stoot hij u niet af gelijk de Engelschman, - dringt zich niet op gelijk de Franschman, - valt u niet op 't lijf gelijk de Duitsche Jood. - Men heeft aan hem noch ongemak, noch vermaak. - Hollandsch genot is vooral inwendig.

Wij zagen er een treffend voorbeeld van.

Op het hoogste punt van den Drachenfels zit een straatmuzikant, die elken bezoeker van het oude slot met een deuntje op zijn harmonica begroet. Ziet deze speelman op de helling een deftigen heer opdagen, met witten

[p. 13]

halsdoek, blinkend lijnwaad, ernstig gelaat en zwaren rotting, gevolgd door twee freules, lang gekruld, blozend van kleur en stijf van taille, zoo loopt hij seffens naar een punt der rots en slaat ‘Wien Neerlandsch bloed’ op zijn speeltuig aan.

Bij zulke verrassing zou een Engelschman in een wanklinkend en schor ‘God save the Queen’ losbarsten.

Een Français zou zijn hoed zwaaien, van verre het vaderland groeten, de Rijnboorden annexeeren en glorie op victorie doen rijmen.

Pa, met zijne twee dochters, plaatst zich, recht als een kaars voor de balustrade, en laat zijnen helderen blik langzaam en rustig rondzwerven over het verrukkelijk natuurtooneel.

Van de muziek schijnen zij geen noot te hooren, van den speler niets te begrijpen. Doch deze kent zijn volk. Zonder de reizigers te overvallen, speelt hij stil voort, en ondervindt, bij het scheiden, hoe streelend het den Nederlander viel, op vreemden bodem door het vaderlandsche lied, onthaald te worden. De fooi staat in evenredigheid met de geconcentreerde geestdrift en het innig genoegen.

Dienzelfden muzikant stelden wij eens op eene harde proef.

Hij stond op de loer, toen wij met vier Vlamingen, hijgend en zweetend, afgemat en uitgeput, meer dood dan levend, met vijf en twintig graden Reaumur en ons reispak op de leden, den Drachenfels met armen en beenen opklauterden.

De helling was steil, de zon brandend. Bij elken stap ontsnapte een dier krachtige Vlaamsche noodkreten aan onze brandende borst. Aanstonds zat de man op zijn

[p. 14]

steenen zetel, en 't ‘Neerlands bloed’ klonk ons van boven tegen.

Naarmate wij echter naderden, verflauwde het Hollandsche lied, de tonen werden twijfelachtig, het Neerlands bloed verzwakte, en toen wij eindelijk op den top geklommen, begonnen te huppelen en te springen, bravo te roepen, en elkaar in 't Fransch geluk te wenschen, hield het deuntje geheel op. De speler voelde, dat hij zich misgrepen had, en deed de oude ruïne weergalmen van de Marsch der Reine Hortense.

Wij bleven koud als ijs. Geen hoed werd gezwaaid, geen vreugdekreet aangeheven. Niemand liet de kleinste lust blijken, om van den Drachenfels naar Syrië te vertrekken.

De Musikant keek ons verwonderd aan. Hij begreep er niets van, en om zich niet verder te compromitteeren oordeelde hij het raadzaam en voorzichtig het neutraal, maar afgezaagd ‘du hast die schönsten Augen’ te laten hooren.

Kon de man raden, dat als men een mengelmoes van gebrekkig Fransch met nog slechter Nederlandsch hoort spreken, het oogenblik daar is om eene dartele Brabançonne aan te heffen?