Niet naar de maan gaan

[p. 147]

2.

Pieter (in haast),
Hij slaapt, ik waak aan zijn bed en ik schrijf, snel en onzeker, maar zonder terughouding, ik zou niet eens weten hoe ik je iets moest onthouden. Alles gebeurt zo onverwacht, zo onvoorzien. Schrik nergens van, lieve; ik heb het ook niet gedaan, ik had geen tijd om te schrikken.

Vanmiddag heeft Mark een hartaanval gehad. Nee, nee, niet de gewone samenloop van omstandigheden die te voorspellen valt, een overspannen lichaam, een geest die het plotseling begeeft, een hapering van het menselijke organisme. Natuurlijk, hij was moe, hij vertoefde aan de grens van die beruchte moedeloosheid, hij stond wel op die lijn die je niet zelf kunt overschrijden, maar zijn ineenstorting was een technische fout, een vergissing. Ik heb nu een paar uur de tijd; gelukkig want ik heb tijd nodig, ik heb uren nodig om de orde binnen mij zelf te herstellen. Goed, ik schreef je reeds over de verwarring die hier heerst. Mark moet er ook door bevangen zijn geweest, anders kon hem dit niet overkomen zijn, tenzij... Na de morgenuren - de dwaas had gewerkt, waarom? - wilden wij samen koffiedrinken, de kleine Catalina maakte alles klaar. Plotseling had hij pijn, een korte aanval. Hij ging naar zijn kamer, haalde een buisje tabletten en nam er een; hij spoelde het weg met een glas rode wijn.

‘Zo zijn pillen lekker,’ spotte hij. Geen minuut later zag ik dat zijn gezicht samentrok, zijn mondhoeken schenen verstard, zijn ogen kregen die harde glans die ineens kan breken.

‘Wat is er Mark?’ vroeg ik.

‘Niets, meisje,’ antwoordde hij wrang, ‘je aanbidder is moe, alleen maar moe.’

Hij had het nog niet gezegd of ik zag dat de krampen verergerden; hij glimlachte nog steeds, een bitter soort grijns die mij

[p. 148]

pijn deed. Hij greep naar zijn knieën, naar zijn liezen. Toen viel hij uit zijn stoel, hij lag gekromd op de vloer van de patio.

‘Roep maar een dokter, Nora,’ fluisterde hij, ‘maar houd Ro en Mon uit de buurt. Eenmaal is genoeg.’ En weg was hij.

‘Catalina,’ schreeuwde ik, ‘Catalina.’

Zij was er al. Ik behoefde niets te verklaren. Het kleine dienstertje vloog. Binnen tien minuten, hetgeen in Portmany wel een wonder mag heten, was er een arts. Op de koffietafel lag het buisje tabletten. Hij keek ernaar en vloekte. ‘Nog eens een keer,’ gromde hij woedend, ‘nog eens een keer! God straffe de ellendigen.’

Ik begreep er niets van, hij blijkbaar wel. Hij onderzocht Mark niet eens. Hij rukte zijn tas open, haalde er een injectiespuit uit, brak een capsule stuk en vulde de injector. Hij stiet de naald ruw in Marks bovenarm, hij bleef bij hem knielen, hield zijn pols vast en luisterde met zijn oor op Marks mond.

‘Koffie, hete, zwarte koffie,’ snauwde hij tegen mij. Ik begreep hem niet onmiddellijk. ‘Voor hem natuurlijk,’ zijn hoofd knikte kwaad naar Mark, ‘niet voor mij.’

Catalina en ik goten Mark een kwart liter koffie tussen de tanden. Het duurde een halfuur voordat Mark de ogen opendeed.

‘Blijf liggen, blijf in godsnaam liggen waar je ligt.’

Langzaam keerde de bittere grijns terug om Marks lippen, hij had zijn dokter uitmuntend verstaan, hij had hem ogenblikkelijk herkend, hij wist zelf onmiddellijk wat er gebeurd was.

‘Nee, houd je mond maar, ik heb het wel gezien,’ zei de arts weer.

Later legden wij hem op zijn bed. Hij sliep weer. De kleine Catalina liep biddend en smekend door het huis, een stenen heilige zou erdoor ontroerd zijn.

‘Wat is er eigenlijk met hem aan de hand?’ vroeg ik onnozel.

[p. 149]

‘Dimethylamino-fenyldimethyl-pyrazolona,’ antwoordde hij. Hij zag mijn domme gezicht en hij lachte even. ‘Nee,’ zei hij, ‘dat is geen Spaans, het is de chemische samenstelling van een tabletje tegen hoofdpijn en zo.’

Ik dacht dat hij spotte. ‘Vergif?’ vroeg ik.

‘God nee, een heel gewoon en een heel goed middel tegen pijnen, werkelijk een patent geneesmiddel, mevrouw. Iedereen koopt het, iedereen heeft het in huis. U hebt het waarschijnlijk zelf bij u.’

Ik pakte mijn eigen buisje tabletten.

‘Precies,’ zei hij, ‘dat is het. De pest is alleen dat één man op de duizend - of op de tienduizend, dat weet ik niet - er niet tegen kan.’

‘Wist Mark dat?’ vroeg ik.

‘Als wij dat wisten, mevrouw, dán wisten wij meer,’ antwoordde hij - en ik vreesde dat hij opnieuw woedend zou worden.

‘Hoe wist ú dan dat het tabletje de oorzaak van zijn aanval is geweest?’

‘Kende u Doña Veronica?’ antwoordde hij met een wedervraag.

‘Anders zou ik niet hier zijn. Ik kende hen beiden jarenlang.’

‘Het vreemde is namelijk dat zij gestorven is aan de gevolgen van een acute allergie voor fenyldimethyl, dezelfde allergie waaraan onze goede vriend hier blijkbaar lijdt. Ik wist het natuurlijk niet, nee, werkelijk niet. Maar ik raadde het toen ik hem zag liggen en toen ik hetzelfde buisje tabletten ontdekte.’

Kun je je voorstellen, Pieter, dat ik ineens een visioen had van verschrikkelijke en afschuwelijke mogelijkheden? Ik hoopte nog dat de arts mijn schrik niet had opgemerkt. Ik wachtte even totdat mijn stem normaal zou kunnen klinken.

‘Geeft u dat te denken, dokter?’

[p. 150]

Hij keek mij venijnig aan, maar bijna meteen lachte hij weer.

‘Mevrouw, zulke dingen gebeuren uitsluitend in detectives, echt. Om uw vraag te beantwoorden: nee, ik denk niets. Dergelijke gevallen zijn zó zeldzaam dat een leek zelfs geen ogenblik aan de mogelijkheid zou kunnen denken. Zo iets zou men eerst moeten weten; en vervolgens zou men die ene mogelijkheid op de tienduizend onmogelijkheden moeten opsporen. Is dat duidelijk?’

‘Ja,’ zei ik, ‘maar...?’

‘Mevrouw, uw fantasie schrikt voor niets terug,’ schertste hij. ‘Bent u altijd zo achterdochtig? Misschien kunt u mij een glas whisky on the rocks laten serveren? Mark doet dat altijd.’

On the rocks, overal in de wereld dezelfde barbaarse Amerikaanse gewoonten, zelfs in Portmany! Ik wenkte Catalina. ‘Voor de dokter met ijs, voor mij puur.’

Toen hij bediend was, ging hij voort: ‘U zegt dat u hen beiden jarenlang gekend hebt. Nu, ik ken hen beiden maar een paar jaar. Maar ik geef u de verzekering dat uw geheimste gedachte - die u bovendien bewust nooit zoudt willen overwegen - in de praktijk een onmogelijke hypothese oplevert. Kom, u houdt immers van deze mensen?’

‘Juist daarom,’ antwoordde ik.

‘Precies,’ verklaarde hij. ‘U bent bang dat uw genegenheid ergens diep gekwetst wordt, dat zij voorgoed geschonden zal worden. U wilt feitelijk horen dat het onmogelijk is, nietwaar?’

Ik knikte. Hij stond op. ‘Het is onmogelijk,’ besloot hij, ‘het is niet eens dénkbaar.’ Hij keek naar Mark. ‘Als hij wakker wordt, geeft u hem bevel minstens drie dagen te blijven liggen. Daar kunt u wel voor zorgen? Mooi. Later zie ik hem wel weer in de stad. Waar zijn de zonen?’

‘Bij Rosario en Manolo.’

[p. 151]

Hij nam afscheid met een hoofse handkus.

Goed, Pieter, daar zit ik. Ik denk aan jou, ik denk aan Veronica, ik kijk naar de slapende man. En mijn wereld is veranderd, steenrots van mij. Mijn medelijden met de levende en de dode wordt onverdraaglijk.