|
| |
| |
| |
Derde bedryf.
Ierenimo uyt.
O Rouw! ô herten-leet! ô droefheid! ô gedachten!
Die mijn verslagen ziel door haer gewelt verkrachten:
Hoe lange zult gy noch doorknagen mijn gemoedt?
En door u groote kragt verteeren vleesch en bloedt?
Hoe lange zult gy noch ontvleischt met bloote schonken,
My laten 't valsche licht van Plutoos hol belonken?
Daer waen een ieder een soo buiten reden voert;
Dat hy voor waerheid schim, en galm voor spraek beloert?
Hoe lange zal ik noch in duisternis besloten
Vermissen 't Hemels licht, als Plutoos Hel-genoten?
Hoe lange zal ik noch berooft van alle lust,
Verteeren sin, en wit, en leven zonder rust?
Gy weet ook Hemel, hoe dat Vaderlijk medogen
My heeft met rouw, en leet, tot straf, en wraek bewogen:
Ik quel my soo verwart, en soo ontsint hier in,
Dat nimmer slaep, noch rust, ik in mijn herte vin;
Het is nu al geleen drie dagen, dat verslagen
Ik heb mijn Soon vermoort, uit mijnen Hof gedragen:
Sijn Lichaem leidt in rust, in een besloten Kist
Op mijn Studoir bedekt, daer niemant op en gift:
En ik, die sijnen doodt te wreeken heb gesworen,
Heb hoop, en moedt, en al wat dat ik heb verloren,
Vermits ik iet of niet daer af vernemen kan,
Waerom hy is vermoort, veel minder van de Man,
Of van de Moorders die hem in den Hof verhingen:
Ik denk, en overleg soo veelderhande dingen
Dat ik daer in verwar, en vaek daer door verstom:
En waer ik ga of sta, en werwaerts dat ik kom
Moet ik mijn droeve geest met voordacht noch verkragten,
En toonen bly gelaet uit droevige gedagten:
Op dat uit mijn gesicht doch niemant niet en merkt
Wat binnen in 't gemoet my soo veel droefheids werkt:
Dus schijnt dat voor een wijl den Hemel zal verdragen
Dees grouwel, doch ik hoop dat zy in korte dagen
My uitkomst geven zal; ik voel een sware geest
| |
| |
Mijn herssens overvalt, en 't lichaem aldermeest,
Mijn oogen trecken toe, mijn hert dat schijnt te slapen,
Ik leg my wat te rust, het dunkt my soo geschapen
Dat ik wat rusten zal; ô Hemel geeft my rust!
En uytkomst in de zaek, waer na mijn herte luft.
Oratius Geest met een Swaert in de rechter en een Brief in de slinker hand, met een strop om den hals, spreekt:
Ontwaekt Jeronimo, en siet hier voor u oogen
Oratii Geest, door dwang uit Plutoos rijk getoogen:
Erbarmt u over my, niet minder, dan het volk
Van Styx: wiens vlamme scheurt 't gehemelt van de kolk
Van Acheron, om my een open weg te banen,
Tot u Waerts, daer ik kom, niet om u aen te manen
Tot vreugde, of tot lust, of tot gemeen vermaek;
Maer tot 't besorgen van een ongemeene wraek.
Aenschouwt my, dese kling die gaf my dese wonden
En dese koorde heeft ter hellen my gesonden.
En dat in uwen Hof: daer mijn verliefde ziel
Onluckig in de schoot van mijn beminde viel;
Des Hertogs Dochter die my had tot Man verkoren,
Heeft daer haer Bruidegom, en gy u Soon verloren.
De oorsack van de moort was jalouzy, die 't hart
Van een verliefde boef heeft eereloos verwart.
Ik ben gansch zonder rust, en sy is ook gevangen,
En heeft, als ik, na wraek een rusteloos verlangen.
Dus moedigt u gemoedt met Vaderlijke trek,
En treedt maer sonder zorg de zorge op den nek,
En wilt met u verstandt en alle uwe kragten
Een heerelijke wraek, tot mijnder rust betragten:
Want ik van tijdt tot tijdt, tot dat ik ben voldaen,
U zal met moeylijkheid steets op de hielen gaen.
De Moord'naers zijn Lorens en Pedro, die haer handen
Besmetten met mijn bloedt, tot haer bederf en schanden:
Dies eisch ik noch eens wraek, ja ongemeene wraek;
En zal u op uw ziel beveelen dese zaek.
Laer de Brief vallen, en gaet biesmen
| |
| |
Ierenimo ontwaekt.
Ey my! ey my! wat is 't? zijn 't droomen, of zijn 't spooken.
Die mijn beladen hart dus grouwelijk bestooken?
My docht Oratii Geest hier voor mijn oogen stondt,
Met strop, en swaert, en scheen soo vreefselijk gewondt,
Dat schrik mijn hart beving; en dat sijn holle oogen
Met bleeke lippen, vast tot wraeke my bewogen,
En dat hy magteloos my klaegden! hoe hy doodt
Door jalouzye viel in sijn bemindens schoot.
Dat Bellemperia hem had tot Man verkoren.
Dat Pedro en Lorens, beid' sijnen val besworen,
En dat in mijnen Hof door haer de moord geschag,
En fijn beminde Bruid ook selfs gevangen lag;
En dat met moeyelijkheid, tot dat ik sou volvoeren
Sijn wraeke, hy my staeg sou het gemoed ontroeren.
O Hemel! is 't een droom? of is het doch geweeft
De arme bleeke schim en mijn Oratii geest?
Hoe meugt gy dus in druk mijn oude ziel beproeven,
En soo geweldig dog een Vaders hart bedroeven,
Is 't een droom? of is 't waer? geeft uitkomst, op dat ik
My eens na 't een of 't aer, in noot gevallen schik.
Dan 't schijnt den Hemel my de waarheit houd verborgen,
En quelt my nu met hoop, en nu weerom met forgen:
Dus zy mijn eigen raed een leidsman, en ik gis
Dat het voorwaer de Geest van mijnen Soone is.
O moorders! die van Stam, en van soo groote namen,
U billik van die daedt voor ieder een moet schamen!
Wat is doch u besluit en uwen raedt geweest,
Heeft uwe grootsche moedt Oratius gevreest?
Om dat hy medgesel in liefde als in wapen,
Tot uwer beider schandt scheen heerlijk geschapen.
Heeft fijn gevreesde arm, u doen de moedt ontgaen.
Om u gerechtigheid met wapens voor te staen?
Don Pedro, heeft u hart, door hovaerdy gedreven,
Sich toomeloos uit spijt tot dese moort begeven?
Om dat hy in de slaeh u daden overtreft,
En boven uw en naem, fijn name zoo verheft?
| |
| |
En hebt Lorenzo, gy die schandig waert verslagen,
U kragten tegens hem niet eens noch durven wagen,
Uyt vrees dat niet alleen sijn wapen, dan daer by
Sijn schoonheit by de Maegt, u ook nadeelig zy?
Soo zal met meerder recht mijn wreek lust haer beraden,
Met listen door bedrog u beiden te verraden:
Niet uit lichtvaerdigheit, met schrik of met de vrees,
Die uwen laffen moet soo eereloos bewees:
Maer moedig en gehart, alleen om te verrassen
U en de wachten, die op u bewaring passen.
Ik sweer u, dat ik niet zal rusten eer mijn handt
U laffe zielen heeft geholpen aen een kant.
Maer evenwel de reên, die spreeken my weêr tegen,
En raden my dit stuk zorgvuldig t'overwegen,
Of ik gelooven sal, de droom, en dit gespook
Die mijne ziel in wraek doet branden, en als rook
Door toorne dempen doet; want door der spooken logen,
Vondt meenig in de schijn van waerheit sich bedrogen:
En of de Vadersucht verblint wort, en verleid
Doorydel spooken, en door wraek en hevigheid;
Soo liep mijn eer gevaer, van opsprack door de landen,
Dat ik mijn selfs bevlek met moort tot mijner schanden.
Dus ben ik buiten raedt, en weet niet wat ik wil,
Of wraek den teugel vier: of mijnen toorne stil,
Tot dat de seekerheid des tijdts my openbaren
De waerheid van de zaek: ik stel my te bedaren.
En voeg my onder 't juk van waerheid overtuygt,
En toone dat mijn hert sich onder reden buygt
Maer wat beduyt den den Brief hier op ter aerdt gesmeten;
Nieuwsgierigheid my drijft om haren sin te weten.
Brief.
Jeronimo de stem die laetstmael in 't gelommert
Der Eyken in den Hof u oude ziel bekommert,
En uit den bedde joeg: die komt u hier weer toe,
Wel stemmeloos, maer heet en brandend' van gemoe:
En cyscht u uit tot wraek, tot straffen, rot verderven.
Tot moordery, tot haet, en tot wraekgierig sterven.
| |
| |
U Zoon en ik verlieft, min-suchtig minne-vrucht
Genooten in u Hof, daer mijnes Broeders sucht
Tot staet en jalouzy van hem, die most verdragen
Dat hy van uwen Soon wierdt in den strijd verslagen,
Ons hebben met gewelt, in 't midden van de nacht,
Soo eereloos als schelms, in alle leet gebracht:
Oratius u Soon doorsteeken, is gehangen,
En ik sit hier op 't Hof in Lopes Zael gevangen,
En leve maer alleen op hoop dat ik verwerf
Een ongemeene wraek, eer dat ik met hem sterf.
Ik maen u in den naem van Vader, dat gy even
Gelijk ik my als Vrouw verbindt, u wilt begeven
Tot grouwelijke straf; en dat de wreede wraek
U moedigt u gemoedt, gelijk als my: de zaek
Vercischt dat kort en scherp men alles moet volvoeren,
Eer dat de macht ten Hoof haer stelt in rep en roeren,
Weest hartig, zo als ik, die met een fieren moet
Dit, by gebrek van Inkt, schreef met mijn eigen bloet.
Eynde des Briefs.
Sal nimmer mijne ziel gerust, en zal mijn sin
Noyt rusten, maer altijdt verwerren uit en in?
Sal nimmer hoop of vrees, of waerheid, of de logen;
Sal nimmer wraek, of vreê, by my soo veel vermogen,
Dat, of het een of 't aer my seeker zy bewust?
Op dat ik my gehardt op 't een of 't ander rust:
Soo ben ik op der aerdt ellendig, of bedurven,
En wensch in mijne jeugd voor lang te zijn gesturven.
Hier schijnt Rechtvaerdigheid my weer te raden aen
De wraeke, die de reên terstondt deed stille staen:
Hier maent my de Princes op Vader-plicht, te wreeken
De moort, door haren Broer, aen mijnen Soon besteeken,
Sy maent my niet alleen, maer tuygt ook met haer bloedt
Dat haer Oratii doodt in toorne branden doet,
En dat zy in de wraek gemoedigt is, haer leven
Beneffens my (is 't noodt) ten offer op te geven:
Wat uitkomst, ô mijn Ziel! wat raet? of zal de wraek,
Of de Kleinmoedigheid beslechten dese zaek?
De wraek zo aengevoert, doer maegdens schoon exempel,
| |
| |
Stelt my haer heerlijkheid ten toon in deugdens tempel.
De vrees niet van mijn lijf, maer van mijn eer te slaen,
Die doet my wederom verbaest en stille staen.
Wat oorzack heeft de Maegt haer Broeder aen te klagen?
Genomen 't waer alsoo, dat hy een welbehagen
Hier in genomen had, en dat hy oorzaek waer
Van al de Schelmery, zou zy dan daerom haer
Aenklaegster maken van haer Broeders Schelmeryen?
O neen! 't is maer bedrog: ik moet my zelven myen?
Want 't zijn maer netten voor den Vogelaer in 't velt,
Om my te vangen, vals en listig uitgestelt:
Dus om my in de zack rechtvaerdelijk te wreeken,
Soo zal ik noch mijn eer noch wraek in prijkel steeken,
Maer met gedult den tijdt, de waerheid en de zaek
Bevelen, op dat ik my niet besprooken maek.
Bin.
Don Lorenzo uyt.
De uure my beraemt, om mijne ziel te groeten,
Is om, en doet de hoop mijn lijden wat versoeten,
Vermits ik hier ter stee de Sonneschijn verwacht,
Die my verdwijnen doet het duister en de nacht.
De klocke die is elf, en dat is juyst en even
Den tijdt by haer beraemt, om my gehoor te geven,
Dies gaen ik na haer toe, om sien of ik haer vindt,
Die my met alle macht aen hare schoonheid bindt.
Hy klopt, Pedron Gano uyt.
Vriendt Pedron Gano hoe is 't?
Maer is de locht al klaer?
Ja Heer, stelt uwe sinnen
En schuilt 'er niemant niet
Die onse vryery en mijne gank bespiet?
Daer is geen zorge voor, gaet gy maer recht na boven
De breede trappen op, van daer voort in de hoven
Van lusten en vermaek, daer vindt gy die u druk
Van goeder herten wenscht te keeren tot geluk.
Doet zoo, maer het vertrouwen
| |
| |
Dunkt my is niet te groot, wat doet de lust tot vrouwen?
Wat werkt de minne gal al wonders in de man?
Wat recht hy gruwel, en wat recht zy prijkel an?
Wat heeft van lange tijdt' de min niet al bedreven?
Wat heeft haer ydelheid Historien beschreven?
En des blijft niet te min dat oude landt-bederf,
Ons jonge Princen by als aengebooren erf?
Het blijk hier van is klaer in dese jonge Princen.
Die maer na mins genot, en elks bederven winsen.
Die om haer liefs genot, vrouw Beilemperia,
Niet nutter als den dienst van moorders komt te sta.
Oratius, wiens liefd' haer ziele had beseten,
Heb ik vermoort: 't welk my Don Pedro heeft verweten,
Met dreiging dat hy my zou straffen metter doodt,
Ten zy ik Serberijn met eenen ook doorschoot,
De tirdt daer toe beraeme die zal wel haest verschijnen,
Want 't is de Klocke drie, maer duisent pijn der pijnen
En zorgen mijne zielbesitten, en mijn hart,
Dan 't moet 'er nu mee deur, ik bender in verwart,
Ik ga na binnen toe en lâ de twee Pistolen,
En neem terwijlen waer de wacht my hier bevolen;
Op dat ik noch in 't een of 't ander niet en fael,
En mijn bederf in 't einc' hier op mijn hals en hael.
Bellemperia, met Don Lorenze.
't Is te laet, mijn Heer, dies gaet.
Ik moet, en kan niet willen.
't Is u beleeftheid, en het zijn maer hoofse grillen.
't Is liefde die my houd.
Die alles wat gy wilt tot uwen voordeel vleit.
Mijn tong en herte beyd' mijn liefde u betuigen.
Verlof genoeg, gaet heen.
Binnen.
En komt maer nimmer weer of breekt cerst hals en been.
2. Soldaten uyt, bestelt zijnde door Don Pedro, om Pedron Gane te vatten, als hy Serherijn sal doorschoten hebben.
Ja Roelandt dat is waer, en duisent and're stucken
Heb ik my baken dian noch luckig doen gelucken,
| |
| |
En als ik overdenk hoe dat manhaftigheid
Romeinen, Grieken, en al d'Helden heeft geleid
Tot eer, tot staet, tot goed: soo dunkt my dat ik mede
(Gelijk als zy) behoor de deugden na te treden.
Dat 's waer, maer gy en ik verbannen uit ons sin
De eer en staet, want die heeft nu wat anders in,
Soldaten zoo als wy, schoon of wy zonder schroomen,
Met dapperheid veel roem en ook veel lof bekoomen;
Indien wy als de luy ons voegen niet na 't hof;
Dat wy niet konnen doen, wy zijn te plomp, te grof,
Soo is 't om sunst, want nu, het geld, of vriendt, of staten,
Verkrijgen vroomigheid, en 't kan geen slechter baten,
Als tot een kleinigheid, dat is tot Adelborst,
Of Korporael, of min, indien men 't zeggen dorst.
En dat begeer ik niet, of ik 't al mogt verkrijgen,
Wy komen by de plaets, dies laet ons nu wat swijgen
Pedron Gano met twee Pistolen uyt.
Soo ik my niet bedrieg, zoo is de Klok al drie,
Daer ik my met een moed en met geweer versie,
En ga, soo wel gemoedt als of my niet en schorten,
Het bloet van mijne vrient, maer om mijn voordeel, storten.
Serberijn uyt.
Drie slaet de Klok, en dat is even nu de stondt
Die my mijn Heer geboodt, doen hy my herwaerts sondt:
Om op sijn wille hier met goedt gedult te passen.
Is hy 't ja, ik wil hem gaen verrassen,
Of wil ik niet, 't is best dat ik hem seek er vat,
En houw my, os ik iets met hem te spreeken hadt.
Mijn vrient ter rechter tijt, het wachte
Dat het iet sonders is. en haestig, dat by nacht
Men my en u zoo laet deed' passen op de wacht.
Hoort toe, ik zal in kort u alles gaen vertrecke
Wat my mijn Heer geboodt aen u hier te ontdecken:
Hy en u Heer zijn eens om de verborgen zaek
| |
| |
Van den Oratius te dempen, en de wraek
Sijns Vaders buiten zorg, te brengen, en zy konnen
Niet rusten, voor al eer dat gy ook zijt verwonnen.
Hy doorschiet hem.
Hy schiet de ander Pistool ook los.
Hoe nu? ik doe niet sonder last.
Met last of zonder last, gy blijft doch ons gevangen.
Ik ben nog dief, nog schelm.
Dat gy so sonder woort of weert-woort eë doorschiet
Die u noch plomp, noch scherp tot zijn verweering biet.
Soldaten bindt my niet, tracteert my als Soldaten.
Hier helpt geen dreygement, nog ook geen vleiend praten:
Kom na de Marschalk toe, en zijt gy zonder schult,
Siet of gy daer u zelfs met praten redden zult.
Alle binnen.
Don Pedro uyt.
Die ziel en lijf beswaert om staet-sucht, in 't bederven
Sich wickelt door verraet, of sterf, of moet doen sterven
Dien, daer hy op vertrouwt 't geheim van sijne sin,
En 't een zoo wel als 't aer heeft veel beswaring in:
Dit ondervind ik, die tot staet-zucht wordt gedreven,
Mijn ziel een volle loop tot het verraedt te geven:
Want ik, of die ik heb mijn zaeken toe vertrouwt,
Moet sterven, dies ik my uit noodt in 't quaed verstout.
Nu ondervind ik, hoe gevaerlijk t'samen sweeren
Meer als aen een vertrouwt, 't geluk kan doen verkeeren,
En stadelijk den sin van den verrader drukt
Met zorg, of haer geheel in haer verderven rukt.
Oratius u ziel, die staet-zucht deed verscheiden,
Schijnt my tot rechte wraek weer in 't verderf te leiden:
Het rouwt my, dat ik u zoo onrechtvaerdig, maer
Om staet en afgunst heb verslagen, en 't gevaer
Van lijf en eer my zelfs heb op den hals getogen,
En onder hoop en vrees mijn flauwe ziel gebogen:
| |
| |
Want die iet quaeds begint, en die het niet volvoert,
Vind lijf en ziel door vrees van achterklap beroert;
Soo is het ook met my; dit moet ik ook voltrecken,
Om 't eene quaet door 't aer te bergen en te decken.
Pagie zyt.
Gaet daed'lijk zoo terstont
Na de gevangenis, en spreekt daer mondt aen mondt
Met Pedron Gano, die den Marschalk houdt gevangen:
Segt hem, dat hy niet zeer en vreese, noch verlange,
Maer dat hy lustig zy, en met een frisse moet
Sich zelfs met tractement vry wat ten goede doet:
En geeft hem dese Beurs, daer in zijn hondert Kroonen,
En wilt hem ook met een dan dese Busse toonen,
Daer in is sijn Pardon: zegt dat hy niet en schroomt,
Tot dat hy voor het Sant op het Schavot en koomt.
Maer gy, op uwen hals, en doet de Bus niet open,
Osanders zult gy 't zelfs met uwen hals bekoopen.
Gaet haestig voort, en als gy 't alles hebt bestelt,
Komt by my op 't Salet, op dat gy 't my vertelt.
Binnen.
Te rechte wordt geseid dat Jongers en de Vrouwen
Men niet als sprookjes van 't rood Kousje moet vertrouwen,
En hier bevindtmen 't waer; want siet mijn Heer gebiet
Dat ik, noch niemant niet de Busse en besiet.
Nieuwagierigheid besit ons en der Vrouwen hatten:
Want als men ons verbiedt, soo schijnt men ons te tarten;
Ik moet eens kijcken wat hier in verborgen is?
Een groote niet, ô bloedt! dat gaet my uit de gis.
Is dat Pardon? het mach de Drommel sijn moet wesen.
Wie heeft sijn leven oyt van zulken trek gelesen:
Dan hei, wat roert het my, wat dat het is, of nïet;
Ik ga, en doe het geen dat my mijn Heer gebiet.
Binnen.
| |
Eerste Vertooning.
Waer in Pedron Gano, van den Beul tot sterven vermaant wort. Pedron Gano wijst de Beul op de Bus van Don Podro, met het beloofde Pardon.
| |
| |
| |
Tweede Vertooning.
Daer hy onthald zijnde, van de Beul bespot wort, over de valsche inbeelding van sijn Pardon. En hoe dat de Pagie hem mede bespottende, vertrekt.
Don Pedro verbaest wijkende, wort gevolgt van den geest van Serberijn, met een Pistool; en van den geest van Pedron Gano, met den Buydel en het Pardon; en van den geest van Oratius, met den strik en een dagge in de eene, en elk met een fackel in d' andere handt, hem dreygende, spreekt Oratii Geest.
Wee Hertogs Sone, wee! wee Prince, wee en wraek!
Wraek, wraek, den Hemel neemt ter herten onse zaek!
Wraek, wraek, en eeuwig wee ontseg ik u, en 't leven
Daer door u staet-sucht tot dit schelmstuk was gedreven;
En vlucht niet, want u vlugt is vrugteloos voor my.
Des Hernels straf genaekt, die meugt gy niet voorby,
Siet hier mijn wonden; siet mijn hert, 't welk door u handen
Ver moort is, roept om wraek: wee, wee, en eeuwig branden.
Het onderaerdsche volk dat eeuwig branden moet
Ver wacht u komst, en haekt na u bloetdorstig bloet.
Den Afgrondt is beweegt, en vaerdig om u zielen
Met eindeloose pijn en plagen te vernielen.
Wee Spanjen, Spanjen wee! u ondergang die naekt,
Den Hemel dreigt u Rijk, welks grootheid wort gestaekt
Door 't valsen van u Hof, en aldergrootste Zuilen.
Gaet en beschreid u val in d'alderdiepste kuilen
Des Algrondts, en beklaegt u onbegrijp'lijk leet:
Bereid u, want u val is nader als gy weet.
Wee Princen, Princen wee! siet dese maeg're schonken,
Dees holle oogen, die u vreeselijk belonken.
En dit ontzielde rif, 't welk tree op tree in 't bloet
Een brandmerk op u hart gaer stellen met sijn voet,
Dat daegt u voor de stoel des Rechters, die rechtvaerdig
En Zonder gunsten recht: Maekt uwe zielen vaerdig,
Want a wen tijdt genaekt. Dees toortsen, dese vlam,
Dit wreek-vuur, dat om hoog uit d'argronta hitte quam.
| |
| |
Ontseggen u de wraek, en dorven haer vermeeten
Te schenden uwe ziel, te zengen u geweten,
Gelijkerwijs als wy, die roepen wraek om vree.
Wee, wraeke, straffe wraek, wee uwe ziele wee.
bin.
Don Pedro.
Ach! hoe mijn harte slaet: wat moch ik doch beginnen?
Hoe kan eergierigheid den brossen mensch verwinnen?
Ac't! was het noch te doen, ik volgde beter raet;
Maer wat zal 't wesen? het berouwen komt te laet:
Ik moet 'er ou meê deur? maer kon het klagen helpen,
Het zou dit droevig hart met droefheid overstelpen.
Fy staet sucht, die en mensch soo van sich felfs vervoert:
My dunkt dat my de wraek aen alle kant beloert.
bin.
De Beul gevonden hebbende den Brief in Pedron Ganos sak, en verbaest daer mede tot den Maerschalk gekomen zijnde, komen t' samen uyt, en leronimo spreekt:
Weest gy maer wel gerust, en stelt u vry te vreden.
ik zouw dat wel doen, lieve Heer Maerschalk; maer mijn lijf, mijn leden,
Die lillen en trillen, zoo dat ik niet rusten kan.
Dat is maer bloote wees, en stoot u daer niet an.
Neen soeve Heer Maerschalk ik sou my daer aen niet stoten
Maer dat Pardon, dat Pardon, daer leggen de koten,
Dat jaegt my de doot op 't lijf, want in sijn eind seid hy nog
Dat het my den hals sou kosten; en nu, och, och, och, och!
Nu selt 'er toe komen, en mijn Wijf en mijn Kinderen zijn bedurven,
En voor my was 't gien swarigheid, was ik maer gesturven
Maer dat sterven, dat sterven, potslapperment dat is de dood.
Ik zag u, vreest gy niet; want gy en hebt geen nood:
Ik zal u van de doodt en alle straf bevryen:
Lieve Heer Maerschalkje selje dat doen, soo selje mijn verblijen,
Dan zou ik daer op wel gerust mogen t'huys gaen?
Ja zeg ik, gaet na huis, en laet 'et daer op staen.
Soo gaen ik dan heel gerust na huis, en zal al mijn vertrouwen op jou zetten.
| |
| |
Maer soete Heer Marschalk, je most'er wel op letten,
En doet zoo niet, als eens een andere Heer Marschalk deê:
Die eens een Man troosten zou, als jy my nu meê doet, en hy was niet van de steê
Of sijn party quam, die belas hem so met Pistolen en Pistolen,
Dat hy den eerst' getrooste kort daer na den Beul heeft bevolé
Want, so dat my meê overkomen sou, so hadje my verleit.
Gaet heenen zeg ik jou, en eens voor al geseid!
Want gy en hebt geen noodt, en ik zal 't op my nemen:
Selje dat zeker doen, lieve Heer Marschalk?
Soo gaen ik dan na huis van alle zorg ontlast:
Hadieu mijn soete Heer Marschalk, hadieu mijn goede Heer
Marschalk, maekt dat j'er wel op past,
Op dat mijn dat Pardon niet aen de keel koomt stooken.
Gaet heenen, zorgt gy niet.
Maer Heer Marschalk gy hebt een woordt gesprooken,
En soo 't niet vast gaen zou, soo wou ik dat ik doot was.
Een endt houts om jeu lenden, schoon oft al vry groot was
Dat souje passen, gaet, gaet zeg ik zonder vreesen,
En ik zal voor de doot uwen bescherm-heer wesen.
Soo gaen ik dan eens voor al, heel vry en los van zorg,
Want ik heb de Marschalks keel voor de gal tot mijn waerborg
Maer Heer Marschalk, dat Pardon, dat Pardon, dat breekt my de moet weer.
Fluks maekt u weg van hier, wat plaegt my desen bloet meer.
Beul. binnen.
Mijn sinnen zijn verwert, 't gemoedt is my ontstelt,
En immers weet ik niet, wat dat my 't harte quelt.
De wraeke heeft mijn sio, door hare vlam ontsteeken,
Die door onzekerheid my doet met twijffel spreeken,
Dus tusschen iet en niet, verw ar ik in, en uit,
En kom noch tot het een noch tot het aer besluit.
Dan 't menschelijk bestuur schijnt ydel in de measchen,
Dus van den Hemel ik een goede uitkomst werschen:
Maer evenwel de vrees van desen plompen bloet,
| |
| |
Van dit gevreest Pardon ik eens bekijcken moet:
Of iet of niet beduyt, het opschrift aen Don Pedro!
Dit 's vreemt, my dunkt ik schrik, voor zeeker, ja ik ben so
Vry in 't gemoet ontroert, maer evenwel de schrik
Die stel ik aen d'een zy, en let maer op het stik.
Hy leest den Brief door Pedron Gano aen Don Pedro geschreeven, waer in de moort van Oratius met al 't gevelg van dien, verhaelt wort.
Mijn Heer, volgens uwen last heb ik my begeven om Serberijn om te brengen, dan tot mijn ongeluk ben ik in de handen des Marschalks dienaers gevallen, en in sijne gevankenisse gebracht. Het perykelmijns kel mijns levens dat bedwingt my om aen u te schrijven, en ten anderen, wat wy om de dood van Oratius schuldig zijn, van welken, indien ik door pijne gedwongen wordt te klappen, u oneere, my een harde doodt te vreesen staet. Gy weet dat ik den aenslach op u belofte alleen gewaegt hebbe, ik vertrouw u woort, en verwacht op het spoedighste u hulpe, u verseekerende dat de noodt my dwingt u desen te schrijven, op dat ik mach blijven, mijn Heer, uwen getrouwen dienaer.
Pedron Gano.
Gelesen hebbends spreekt:
Mijn twijffel staet ter zy, hier blijke het wis en zeeker,
Wel op Jeronimo, weest nu zoo straf een wreeker
In u rechtvaerdigheid, als dese moorders zijn
Geweest, zoo vals en wreet in vriendelijke schijn.
Wel op mijn ziel, wel op, omvangt nu al den tooren
Alleen, die schijnt gemeen de werelt toe te hooren,
Ontsteekt in my het vuur, dat door de soelle vlam,
Des blixems aldereerst hier op de werelt quam,
Op dat ik zonder schrik, en zonder iets te falen,
De wrack doen op den kop van dese Vorsten dalen.
War zeg ik? Vorsten! neen, ten zijn geen Vorsten meer,
Die toommeloos den lust tot vrouwen, of om eer
Van staten, laten los en ongebonden swerven,
En daerom niet ontsien noch landt noch volk bederven,
| |
| |
Dan 't zijn maer grouwelen, die 't menschelijk geslagt
Slegts hind'ren, en onnut ter wereld zijn gebragt,
't Sijn Monsters die Natuur geset heeft boven allen,
Om uit 'er hoogten weer te swaerder val te vallen
In diepe duysternis der dooling, in den grondt
Van Styx, ja in de poel zelfs van den Helschen mondt,
En of schoon rechtsgewijs van wettig of onwettig
Dér Vorsten goet of quaedt geoordeelt wort; opsettig
Gaen ik daer tegen aen, en volg de reetste Wet
Die ons de Priesterschap in Spanjen heeft geset,
Die is, wanneer een Prins bewandelt slibber wegen,
En blijft niet op het padt der Vaders: maer daer tegen
In 't Geestelijke feilt, in 't wereltlijke dwaelt;
Soo is 'et noodig dat hy voort ter Hellen daelt;
En dit is rechts genoeg: ik zal my zelven rechten,
En als de Priesterschap mijn eigen zaek beslechten.
Dus moedigt mijn verstant, begrijpt maer tijt en stont
Om met een friffen moed te uitten uwen gront.
Binnen.
Hier moet wederom een deuntjee gespeelt zijn.
|
|
Auteursrechtvrij