Briefwisseling en aantekeningen. Deel 2

[p. 500]

682
Aantekening van Charles Bentinck

[B.M., Eg. 1733]

3 februari 1751

Mijn heer Crap heeft mijn versogt aan mijn broeder kennis te geven, dat den heer Berkhout¹⁾, schout van Hoorn, aan hem gesegt had, dat verlangde naa de maand van mey om van sijn schoutsampt af te zijn, niet in staat zijnde van die waar te nemen met sijne andere ampten van bewinthebber van de OIC en dijckgraaf van Drechterland. En nu komt gemelde heer Berkhout den heer Crap versoeken van hem bij S.H. te brengen om de continuatie te vraagen in sijn schoutsampt en het dijkgraafschap van Drechterland voor sijn soon²⁾. Dog de heer Crap zulks aan hem geweijgert, seggende, dat het zeer indiscreet vond en dat S.H. al gesegt had, dat sig op het schoutsampt naader soude declareeren. Den heer Crap kan niet anders denken, dan dat Berkhout opgestookt is, omdat te Hoorn al gesegt is, dan de jongste heer Crap³⁾ schout zal worden.

De heer Crap versoekt ook, dat den heer Van Rhoon zig bemoeije met de regeering van de steeden van Holland en segt, dat de regenten het wenschen. Hij versoekt mede, dat den heer Van Rhoon den raadpensionaris op sijn subject wil onderhouden, omdat hij nog niet veel van dien heer bekent is en dat hij misschien wel zal denken, dat den heer Crap zig met al te veel dingen bemoeijt.

1) Herman Berkhout was in april 1748 door de Prins voor drie jaren tot hoofdschout van Hoorn benoemd.

2) Gerard Berkhout, in mei 1751 benoemd tot schepen van Hoorn.

3) Deze, Willem Nicolaas Crap, oud vice-president-schepen werd inderdaad in april 1751 tot schout benoemd.

5 februari 1751

Willem Jansze⁴⁾, paisan des Ommelande, en présence de Frankendaal, grutter de Groningen, m'a dit, qu'il y avoit un complot dans les Ommelanden pour chasser le Prince et pour se soumettre

4) Een Willem Jansz. komt voor als gevolmachtigde der Ommelanders onder een rekwest van augustus 1748 aan de Staten van Groningen, behelzende het verzoek de Prins te benoemen tot erfstadhouder. Zie Ned. Jb. 1748, p. 71 noot.

[p. 501]

au roi de Prusse; que c'étoit de monsieur De Faan⁵⁾, qu'il le savoit; que monsieur De Lintelo de Stedum⁶⁾ l'avoit dit à Faan et avoit ajouté, que monsieur De Adward⁷⁾, qui étoit le chef, l'avoit voulu engager lui, Lintelo de Stedum, à signer en faveur du roi de Prusse; que monsieur De Fermson⁸⁾ actuellement député aux Etats Généraux en étoit; que si le Prince vouloit faire venir monsieur De Faan, S.A. pourroit se mettre au fait du tout et que lui, Willem Janszen, qui restoit ici pour attendre la réponse du Prince à la requête⁹⁾ présentée le même jour par lui et par ses confrères, soutiendroit la chose au Prince en présence de monsieur De Faan.

Il m'a aussi dit et son confrère Frankendaal l'a confirmé, que monsieur D'Award étoit le boute-feu dans la province et celui, qui fomentoit tout le désordre; que l'on y commettoit les injustices les plus criantes et les plus atroces et des infractions manifestes aux loix et au nouveau règlement¹⁰⁾ fait par le Prince; que quand on s'en plaignoit, il n'y avoit pas de justice et tout ce qu'on obtenoit pour réponse étoit: Wel, nu heb je de Prins: Gaat na de Prins: Die sal je helpen ou bien Dat is de schuld van de Prins. Had je ons maar gelaten dat wij waren, hadden wij je kunnen helpen, maar nu kunnen wij niet.

5) De beruchte Rudolf de Mepsche, heer van Faan, drost van Wedde en Westerwoldingerland. Tussen hem en E.J. Lewe van Aduard ontstond hevige vijandschap én door een wreed vonnis door eerstgeneemde uitgesproken in 1730 én door het feit dat hij de boeren in 1748 tegen de staatsgezinden had opgestookt. Zie Wagenaar, Vad. Hist. XIX, p. 39 vlg., 171 vlg.; Dichtk. Praal-Tooneel II, p. 16 en Knuttel, nr. 18164.

6) E.E. baron Lintelo van Stedum. Zie voor hem Ned. Jb. 1748, p. 201 en ibidem 1749, p. 187.

7) Evert Joost Lewe, heer van Aduard, fel staatsgezind en in augustus 1748 door de boeren mishandeld, omdat hij zich tegen hun wensen inzake het erfstadhouderschap verzette. Zie Ned. Jb. 1748, p. 761 vlg.

8) Jhr. Lammert Schotta Rengers, heer van Farmsum.

9) Vermoedelijk het rekwest, waarin verzocht werd om een billijker regeling inzake de betaling der zijlschotpenningen, een soort waterschapslasten. In maart 1751 vaardigde de Prins een plakkaat uit tot regeling dezer kwestie. Zie Ned. Jb. 1751, p. 212, 299.

10) Ingevoerd in 1749. Hierbij verwierf de Prins zeer uitgebreide bevoegdheden. De tekst in Ned. Jb. 1749, p. 1098 vlg.