Briefwisseling en aantekeningen. Deel 2

431
R. Wolters aan Willem Bentinck

[B.M., Eg. 1746]

Rotterdam, 4 oktober 1748¹⁾

The affairs of this city are coming to a crisis²⁾, which alone can procure us rest and quiet. Our people which now are reduced to Van der Cruyf, Loover and Danserweg³⁾ have been with H.H. and they flatter themselves that the demission of Van Berckell, Van der Hoeven, Hogendorp and Van Teylingen will meet with no opposition. Schoonhoven and Cossart are talked of as a supplement to the demission. These six gentlemen are doing all they can to form parties in their favour⁴⁾, which will onely serve to make

1) Ongedateerd, maar ontvangen op 6 oktober 1748. De datum blijkt uit vergelijking van de inhoud met Geyl, De agent Wolters, p. 119: ‘which is to-day in all the papers’.

2) Vergelijk Ned.Jb. 1748, p. 974 vlg.

3) Van der Meer was niet meer betrouwbaar. Zie Bentinck II, nr. 419. Ook Van Oeveren ontbrak.

4) Zij hadden enig succes. Van der Meer sprong voor hen in de bres; twee hen verdedigende rekwesten van enkele burgers en een rekwest van de Engelse kooplieden ten gunste van Van Teylingen werden aan deze commissarissen van de Prins bij hun aankomst te Rotterdam aangeboden. Zie Ned.Jb. 1748, p. 978 vlg. en Geyl, De agent Wolters, p. 121.

[p. 164]

them the more odious. Van der Meer is acting a dubble part and has done a thing within these few days which must ruin him in the opinion of all honest and wellmeaning men; he has most strongly spoke to the Princess in favour of one Erbervelt, an expagter of this city, who by the gecommitteerde raeden was proposed to be comptroller of the collectors of the different taxes; and to corroborate the thing, it was spread all over the province that he was recommended by H.R.H., which our people found by what the Princess told them herself, to be false. A quondam clerck of Erbervelts has been att The Hague and has given such vouchers of Erbervelts past conduct, that the Prince has ordered them to be put in the hands of the fiscael. I hope that he⁵⁾ will act an honest part in this affair, but I hear that Erbervelt is a person of his recommending.

The publication⁶⁾ of the magistrates of Amsterdam which is in the papers of this day⁷⁾ will I hope make the people easy and make them so quiet as to concurr to contribute cheerfully to the taxes.

The gecommitteerde raed are making great inquiries about a pamphlet which is intitled samenspraek tussen een Rotterdammer en een Hagenaar⁸⁾; it is chiefly aimed att s'Gravenmoer⁹⁾, the pensionary, Van Weesele¹⁰⁾ and De Bye¹¹⁾, and seems to be wrote

5) De fiscaal A. van Wezele. Zie Bentinck II, nr. 361.

6) De publikatie tegen het ‘Billijk verzoek der Amsterdamsche burgers aan Zijne Doorlugtige Hoogheyt opnieuw voor te stellen’. Zie Knuttel, nr. 18056, waarin onder andere aanmerkingen op de schikkingen van de Prins te Amsterdam werden gemaakt. De publikatie in Ned.Jb. 1748, p. 953 vlg.

7) 4 oktober.

8) Bij Knuttel, nr. 18125 en in Dichtk. Praal. Tooneel I, p. 255 luidt de titel: ‘een Hagenaar en een Rotterdammer’.

9) In het pamflet wordt de generaal Van der Duyn genoemd. Er zijn minstens twee leden van deze naam, die aanspraak maken op de titel van luitenant-generaal. Zie Ned.Jb. 1748, p. 79. Is het Adam Adriaan baron van der Duin, vrijheer van 's-Gravenmoer? Bij zijn overlijden wordt een generaalschap onder zijn titels niet genoemd. Zie Ned.Jb. 1753, p. 113 vlg. Het is echter aannemelijk dat Wolters zich niet vergist. Nochtans kan sprake zijn van Arend Joost van der Duyn van Maasdam en van Ph. van der Duyn. Zie voor de laatste Archives IV, II, p. 43, n. 1.

10) Anthony van Wezele, fiscaal van Holland.

11) Sebastiaan Thierry de Bye, notaris en procureur voor het hof van justitie te 's-Gravenhage.

[p. 165]

by a man who knows these gentlemen and the secret of pagts. There is but one copy of it in this I own, but if you have a mind to see it, I will gett it copyed for you. I long to have your answer to my last letter.

Lord Sandwich will, I believe, communicate to you my remarks upon the conseil de commerce to be¹²⁾.

P.S. Since this morning a great rancour has discovered itself amongst the people against our three patriots for pretending to screen burgomaster De Mey¹³, who indeed from his conversion deserves it, but I have told our people that this desire of saving him, must not be carried so far as to ruin our salutary views and upon the whole I have exhorted them to make their complaints in general terms without naming att first either the magistrates that they wish to see dismissed, or much less those that they want to see in their places.

12) Er was sprake van de oprichting van een handelsraad om de Prins in zaken van koophandel te adviseren. Opmerkingen van Wolters hierover in zijn brief aan de Engelse staatssecretaris Bedford. Zie Geyl, De agent Wolters, p. 118. De cursivering is in het origineel onderstreept.

13 Zie Bentinck II, nr. 413.