Gezangen mijner jeugd

[p. 62]

47. Het wijsgeerig antwoord (78) ^47.

'k Was, met mijn jonge vrienden,
Eens bij een' wijzen grijsaard;
Wij spraken, hoe een wijze
Den vijand van het leven,
Den dood kloekmoedig afwacht. -
Zegt, zei de grijze Wijsgeer,
Zegt braave jongelingen,
Waar zoudt gij 't liefste sterven? -
Ik, zei de jonge Cleon,
Terwijl zijne oogen gloeiden,
Ik zou het liefste sterven
Op 't bloedig veld des oorlogs.
Ik ken geen grooter wellust ¹³
Dan, voor den Vaderlande,
Den jongsten snik te geeven! - ¹⁵

De goede grijsaart lagchte

En hieldt het oog op Cato.

Toen sprak de jonge Cato:
Ik zou het liefste sterven
In stilte op mijne kamer,
Omringd van echte Wijzen.
'Er is geen grooter voorrecht
Dan, dat de ziel eens Wijzen,

47. Het wijsgeerig antwoord. Volgens Nijland I, p. 131-132 ‘doet (dit vers) denken aan Mein Geschmack en Der Geschmack Anderer in Rammlers Lyr. Blumenlese, 1774, dl. 2, blz. 164 en 166.’ (Deze editie bleek niet aanwezig in de Centrale Catalogus ter K.B.; wèl in U.B. Bonn, sign. Fa 271/1). Alleen eerstgenoemd gedicht vertoont enige overeenkomst met nr. 47, inzoverre ook daar sprake is van een reeks kontrastfiguren: Heraklit, de gierige Kleon, de wijsgerige Polydor, de roemzuchtige Hektor, waartegenover de ik telkens zijn lachen, minnen, drinken stelt. In formeel opzicht verschillen de gedichten hemelsbreed.

13 wellust: vreugde; Cleon representeert het heftig patriottisme van Bellamy-Zelandus, dat we ook aantreffen in Johann Wilhelm Ludwig Gleim's Preussische Kriegslieder in den Feldzügen 1756 und 1757 von einem Grenadier, 1758.

15 jongsten: laatste; cf. ‘de jongste dag’.

[p. 63]

 

In een geruste stilheid, ²⁴

25

Dees woelige aarde ontvluchte.

 

 

 

Nu kwam de beurt aan mij ook;

 

Ik zag, dat aller oogen

 

Eenstemmiglijk mij vraagden:

 

Waar zoudt gij 't liefste sterven?

30

Toen vroeg mijn kloppend hart zich:

 

Waar zoudt gij 't liefste sterven?

 

Het aaklig veld des oorlogs...?

 

De sombre cel der wijzen...?

 

Neen! hier wil ik niet sterven!

35

In 't einde zeide ik schielijk:

 

Ik zou het liefste sterven

 

In Fillis scheutige armen, ³⁷

 

Op Fillis zagten boezem...

 

Hoe kan men schooner sterven?? -

 

 

40

De Wijsgeer sloeg zijn oogen

 

Op Cleon en op Cato,

 

En op zijn groote boeken,

 

En - zuchtte - ja! hij zuchtte!

24 stilheid: stilte, rust; zie WNT, XV, 1696-1698.

37 scheutige: gewillige.