Gezangen mijner jeugd

[p. 56]

43. Ongelukkige liefde (71) ^43.

Eer ik nog de Liefde kende

dacht ik, ze is het zoetste zoet.

Hoe gelukkig! dien de Liefde,

met heur' hemelnectar, voedt!

'k Zag, met traanen in mijn oogen,

menigmaal een' jongeling,

Die, met blijdschap op de wangen,

naar zijn jeugdig meisje ging.

‘Liefde, geef mij ook een meisje!

stel mijn kloppend hart te vreên!

Liefde, geef mij ook een meisje!

waarom zwerf ik dus alleen?

O! mijn hart is voor uw' invloed,

door Natuur, reeds voorbereid!

Liefde, ja! mijn hart is vatbaar

voor uw hoogste zaligheid!

Nimmer zaagt gij trouwer dienaar

aan uw voeten neêrgeknield!

Al mijn zuchten, al mijn wenschen

zijn met zucht voor u bezield! ^19-20

Liefde, geef mij toch een meisje,

schoon, aanvallig, lief en teêr! ²²

Ach! gaf mij de Liefde een meisje -

'k wenschte niets op aarde meer!’

43. Ongelukkige Liefde. Het gedicht vertoont een opvallende discrepantie tussen de luchtige anakreontische maat en de pathetische, sentimentele inhoud.

19-20 Al mijn zuchten ... zijn met zucht: zgn. annominatio of paronomasia, een klankfiguur uit de klassieke retorica, waarbij gelijkluidende woorden met verschillende betekenis herhaald worden (cf. Ernst Robert Curtius, Europäische Literatur und lateinisches Mittelalter⁶, Bern 1967, S. 304; Wolfgang Kayser, Das sprachliche Kunstwerk¹², Bern-München 1967, S. 110); zuchten in vs. 19 betekent: verzuchtingen; zucht in vs. 20: heftig verlangen.

22 aanvallig: ‘Het staat nagenoeg met bevallig gelijk, doch met dit onderscheid, dat het laatste meer het bezit van liefelijke hoedanigheden te kennen geeft, terwijl bij aanvallig de indruk, dien zij op een ander maken, op den voorgrond staat.’ (WNT. I, 431).

[p. 57]

25

Dus verzuchte ik menigmaalen.

 

eindlijk werd mijn beê verhoord:

 

'k Zag mijn Fillis! en! - hoe schielijk

 

was ik door haar schoon bekoord! -

 

'k Sprak niet, maar mijn oogen zeiden:

30

ach! dat gij mijn meisje waardt!...

 

't Meisje zei, met kwijnende oogen:

 

ach! dat gij mijn minnaar waardt!...

 

'k Greep haar, bevende, in mijn armen.

 

ô! hoe joeg mijn boezem nu!

35

'k Fluisterde; gij zijt mijn meisje!...

 

en zij lispte: 'k ben voor u!!... ³⁶

 

'k Zeeg, door blijdschap overwonnen,

 

op heur' zagten boezem neêr.

 

Eindlijk gaf een teder kuschje

40

mij het eerste leven weêr!

 

Nu werd ik bewust der vreugde, ⁴¹

 

die mijn boezem overwon.

 

'k Riep nu: ja! gij zijt mijn meisje!

 

dat ik straks maar staamlen kon. ⁴⁴

45

Nu ben ik volmaakt gelukkig!

 

gij zijt mij de waardste schat!

 

Gij zijt mij, mijn levenswellust,

 

meer dan 't gansch heeläl bevat!

 

Maar, helaas! die gulle blijdschap

50

week voor 't fel gevoel der smart:

 

Wreede dwang en vuige laster

 

rukten 't meisje van mijn hart!

 

Wreeden! ach!... de hand der Liefde ⁵³

 

heeft ons bij elkaêr gebragt,

55

Zij verëenigde onze harten

 

met een onweêrstaanbre magt! -

 

Nog bemin ik 't lieve meisje,

 

nog gloeit haar de borst voor mij:

36 lispte: lispelde, fluisterde.

41 der vreugde: van de vreugde (genitivus afhankelijk van bewust).

44 dat: hetgeen.
straks: kort tevoren.

53 Liefde: de godin Venus; ook in vs. 65.

[p. 58]

 

Maar! - hoe droevig, hoe onzalig

60

is de liefde in slavernij!

 

Nu is mij de bron der vreugde

 

de oorzaak van mijn ongeluk.

 

Mijn verflaauwde en zwijmende oogen

 

tuigen van mijn hartedruk. ⁶⁴

65

Lieve Liefde! groote Liefde!

 

staa ons bij, den dwang ten spijt!

 

O! dan zing ik, met mijn meisje,

 

dat gij 't heil der menschen zijt!

64 tuigen: getuigen.