Gezangen mijner jeugd

32. De misbruikte vrijheid (54) ^32.

't Minnewicht kwam op mijn kamer. ¹

‘Dichter, zoo 'k u niet verveel,

Ai, wil mij dan toch vergunnen,

dat ik hier een weinig speel'!

'k Zal u in uw werk niet stooren!...

geef mij daar dat groote boek!

O! ik zal zoo stille wezen,

als ik ginder prentjes zoek!’ ⁸

Zoo sprak 't looze minnegoodje, ⁹

gaf mijn handen zoen op zoen.

'k Liet hem vrijheid om te speelen,

mids dat hij geen kwaad zou doen.

Afgetrokken door gedachten,

greep ik weêr de dichtpen aan,

Zonder op de boeverijën

van den Jongen acht te slaan.

Doch, vermoeid door 't stadig denken,

zie ik eindlijk voor mij heen.

't Boefje, dacht ik, is gehoorzaan.

En schijnt nog al wel te vreên.

32. De misbruikte vrijheid. Aanvankelijk getiteld Het minnewicht op mijn kamer; door Bellamy's vrienden geprezen als ‘een origineel meesterwerk’ (Nijland I, p. 171; II, p. CLIX). Overigens gaat het motief van Cupido die, eenmaal de kamer van de dichter binnengedrongen, daar allerlei onheil sticht, terug op Anakreontea, nr. 3; zie ook hiervóór nr. 23.

1 't Minnewicht: Cupido.

8 ginder: dáár, ‘ter aanduiding van eene plaats die de spreker beschouwt als vrij ver af’ (WNT. IV, 2380).

9 looze: schalks, onbetrouwbaar.

[p. 43]

 

Maar - ik had nog niet vernomen,

 

wat de stoute jongen deedt; -

 

Hoe hij all' mijn schoone boeken,

 

't vengster uit, in 't water smeet! - ²⁴

25

Knaap! dat zal ik u betalen!

 

riep ik op een' forssen toon.

 

Doch, hij zei, met traanende oogjes:

 

‘moeder heeft het mij geboôn! ²⁸

 

Maar - hij wees op drie, vier boeken -

30

die heb ik niet weggedaan,

 

Om dat ik, op 't eerste blaadje,

 

mijne beeldtenis zag staan...’ ^31-32

 

 

 

'k Ging mistroostig naar het vengster,

 

en zag zugtend in de vliet.

35

Nu heb ik geen and're boeken,

 

dan die hij nog liggen liet.

24 vengster: (ook in vs. 33) zie nr. 11, vs. 10.

28 moeder: Venus; passages als deze werden in de 18e eeuw om hun zgn. ‘naïveteit’ kenmerkend geacht voor de poëzie van Anakreon en hogelijk bewonderd; men vond deze ‘schuldeloze bevalligheid’ bijv. in Anakreontea, nr. 15 (Het Duifje) en nr. 35, waarin de door een bij gestoken Cupido bij moeder Venus komt uithuilen. Zie over dit esthetisch aspect o.a. Moses Mendelssohn, Betrachtungen über das Erhabene und Naive in den schönen Wissenschaften (1758); H. van Alphen (bewerking van F.J. Riedel's) Theorie der schoone kunsten en wetenschappen I, Utregt 1778, p. 150-154; II (1780), p. 217-218 en passim; bekend is ook Schiller's verhandeling Über naive und sentimentalische Dichtung van 1795.

31-32 Vele 18e-eeuwse bundeltjes galante minnepoëzie vertonen op het frontispice afbeeldingen van Cupido. Cf. de prentjes in bloemlezingen uit dergelijke erotica door Leonard de Vries: Venus' lusthof, en Eros' lusthof, Amsterdam, J.M. Meulenhoff, z.j.