|
| |
Het vierde bedryf.
Wijze:
Ik ly in 't hert pijn ongewoon. Daphne.
ZInkt, zinkt ô gulde zonne-licht!
Barst aerd', op dat ik met gewicht
Leght daer, die pijn op mijn,
'k Zal omhelzen, die met lust,
Deez' smert, die my alleen ontstaet
Waer door zijn eerste liefd' vergaet
En dat meeris op een vreemd',
| |
| |
Die al mijn vreught beneemt
Wat heeft u Tyter waerdste waerd'
Haer schoont', of vee of zaghten aerdt,
Of zoete spraek? Wat zaek
Dat ghy u dus aen haer biedt,
Ik ben de slimst niet van ons veldt,
Ja ghy hebt my zoo hoog' gestelt,
Ben ik veraerdt; of paert
Die door heete tooverkracht
Of ist uw' lichte lichtigheidt,
Die u mijn Tyter van my scheidt?
Neen neen uw trouw', die zou
| |
| |
Zoo 'k niet met geveinsd' afkeer
't Zy dan hoe 't zy: straft Hemel, die
Maekt zy, dat ik mijn lief niet zie.
Is 't Tyter, mijt niet, smijt
Op dat hy zijn lichtigheidt
Eens, maer te laet, beschreit
Of ben ik d' oorzaek groote Goôn
Geeft my dan mijn verdiende loon
Hoopt straf op straf; mijn graf
Van al't gene, dat ik ly.
Doet wat ghy wilt, ik vly
Wel zal ik eeuwigh dan ook zijn in dit bedroeven,
En zal de blye doodt noch eeuwighlijk vertoeven?
Heeft Phyllis niet wel eer haer leven in een koord
Om haer Demophoön en aen een tak versmoort,
En evenwel de Vorst hiel maer te laet zijn woorden,
En of men dat daer na ook van mijn Tyter hoorde.
| |
| |
Hoe Tyter dat 's te laet, die is alreed' getrouwt;
Wel smeek ik om de doodt en ben ik niet zoo stout,
Dat ik zijn baen betreed'. Ik ben belust te sterven,
Maer angstigh voor de wegh die ander steed' doet erven.
Ziet hier de tak, de koord, de hals, wat schorter aen?
Niet anders als de moet, 't voornemen te bestaen.
Wegh bloode Vrouwen aerdt, kom kom laet ik het tou
Vast binden aen de boom, zoo raek ik uit mijn rou.
Zoo dat is stijf genoegh; dat zal my kennen dragen.
Ha Goden sterkt mijn hart! ik word' geheel verslagen;
De vrouwelijke vrees en moedigh kloeke wil,
Die strijden tegens een en hebben groot verschil.
Wel hoe zal ik het blijven
Uit schoone Daphnes hooft,
En tot een aêr begeerigh.
Daer ik nochtans wel weet, dat hy zijn leven niet
Uit d' aengename dienst zijns waerde Daphnes vliedt.
Daphne.
Foei valsche Tyter, hoe wil u den Hemel plagen!
Help Goôn! wat 's dat, en hoor ik niet een stemme klagen!
Wel hei! wat 's dat? zie 'k recht, 't is Daphne en haer zinnen,
Die schijnen heel ontstelt: wat wil zy gaen beginnen,
Dan zuchtze, dan wringht zy haer handen, en om hoogh,
Daer hanght een tou: wel wat of haer hier toe bewoogh!
Best ik my hier verschuil, zoo zal ik aen haer werken
Of woorden lichtelijk hier van de oorzaek merken.
Wegh, wegh versufte vrees, doch laet ik eerst hier in
't Zant schrijven d' oorzaek van mijn doodt en vaste min.
Draeght drooge zantjes tuigh, en wilt aen ieder melden,
't Geen Daphne in haer laetste oogenblik hier stelde;
| |
| |
Ghy graesjes, die 't getraent ontfanget van mijn oogh,
Blijft dagh en nacht bedout, wordt nu noch nimmer droogh,
En ghy voor al ô boom! draeght nimmer bladt noch vruchten,
Maer toont met stage dort' mijn klagen, stenen, zuchten:
En of hier Tyter quam, zoo spreekt hem spijtigh aen,
En zeght: ha lichte guit! dit dit hebt ghy gedaen.
De boom die knikt my toe, zy zal daer af getuigen.
Nu laet ons dan den hals eens in de strik gaen buigen.
Wie daer, Orestes, ghy? ja ja een tweede Tyter,
En niet alleen een hert, maer ook een ziele splijter.
Orestes ik ben bly, dat ik maer voor mijn doodt
U noch eens klagen magh het uitterst van mijn noot.
Ziet ghy die doodt kist daer wel aen die takken hangen?
Ik zieze maer ik heb na d' oorzaek groot verlangen.
Daer staetze voor u neêr in 't slecht gestreeken zant:
Ik heb die daer terstond getrokken met mijn handt.
Haer over trouwe min en Tyters lichtigheidt
Doet, dat zijn Daphne uit de nare wereldt scheidt.
Foei schaemt u Daphne, dat ghy Tyter toe zond' schrijven
De oorzaek, waerom ghy woud na de Hel toe drijven.
Wegh met dat vuile schrift van leugens t' zaem geknoopt,
Met blamen toegevult met laster opgehoopt.
Ik zweer u by zijn ziel, en by mijn jeugdigh leven,
Dat hy in eeuwigheidt u niet en zal begeven.
Ha valsche treeken voor haer, die het niet verstaen:
't Is waer hy zal 't niet doen, maer heeft het al gedaen:
Ik ben verzeekert, dat hy over langh al troude
Van zoo een, die het met zijn eigen oogh beschoude.
Ik zweer dat, die dat zeidt, u schandelijk bedrieght,
En eerloos als een schelm mijn Tyter overlieght.
| |
| |
't En is geen konst de eer een eerlijk Man te rooven,
Wanneer wy altemael het lichte zeggen looven
Zoo langh is iemand goet, tot dat een lichte guit
De alderbeste krijt voor d' alderslimste uit.
't Is heden de manier malkanders eer te stelen,
Om dat de deughden van die beter zijn vervelen.
Ziet ginder komt de Man die my zulx heeft gezeit.
Dat 's goet, nu zult ghy zien zijn leugenachtigheidt.
Wegh met de koord, op dat hy dit gerucht niet drage.
Amyntas hoort eens hier, ik had u iets te vragen.
Komt gy uit 't Schaeker veldt?
Nu veinst u Nymph. Zo moet
Ghy ons een weinigh goets van onzen Tyter toonen;
Komt hy haest t' huis, of wil hy daer staegh blijven wonen?
Wat zoud hy doen, hy heeft daer eenen die hem houdt.
Orestes hoort ghy wel dat Tyter is getrouwt?
Hoe eenen die hem houdt? dat is juist geen vergaringh.
Neen ik versta het voor een echte Trouw en paringh.
Is Tyter daer getrouwt, Amyntas gaet het vast?
Zoo waerlijk als ik daer aen Daphnes handen tast.
Laet los dat 's niet voor u. Maer wat voor zeekerheden?
Geen and're als my zelfs deez' eigen oogen deden:
En uit zijn eigen mondt heb ik het zelfs verstaen.
Ey neen Amyntas neen, ik neem het nimmer aen.
Foei schaemt u schelm te liegen,
En met een quade wil ons alle te bedriegen.
Ach, ach Orestes ach! Orestes wat is dit?
Ha fielt nu zult ghy my uitleggen
De rechte oorzaek van uw' leugenachtigh zeggen,
Of'k zal u met deez' staf berooven van het licht.
Ey Herder lijfs gena. 'k Beken, ik heb verdicht,
Dat Tyter is getrouwt, om dat g' hem op zoud schieten;
Ha waerde Nymph! en ik uw' wedermin genieten.
| |
| |
Vergeeft my 't gene, dat ik hier in heb misdaen:
Door al te groote liefd', heb ik dit stuk bestaen,
Op hoop, of ik daer door uw lieve weermin krege.
Tot Daphne zoo hy zeid, en 't aen zijn klachten bleek.
Ziet Daphne, wie zoud zich voor zulke guiten myen,
Ha schaemtelooze boef! Hier Daphne is het loon,
Met deze eigen strop zal ik den reekel doôn.
Ey neen, Orestes laet hem 't leven.
Beleefde Herder wilt my deze doent vergeven.
d' Onlijdelijke min die ik tot Daphne draegh
Is oorzaek, waerom ik uitspreide deze laegh.
Indien de blinde Godt ooit uwe boezem raekte,
Zoo immermeer uw' hert in minne branding' blaekte,
Hebt ghy uw' leven ooit vernomen, dat gequel
d' Ondragelijke smert de voorburgh van de Hel,
Zoo weet ghy wat het is, en zult my licht vergeven
't Geen ik tot lichtingh van mijn smerten heb bedreven.
Amyntas ik en was ook niet gestadigh koel,
En looft vry, dat ik noch mijn boezem blaeken voel,
Maer dat men zoud' de min met zulke guiteryen
Zoeken te trekken zal ik nu noch nimmer lyen.
Ziet hier de eigen straf, die Daphne was bereidt,
En na haer droeve doodt, ook Tyter op geleidt:
Die Tyter waer in ik ooit schiep al mijn behagen,
Dees deze zelve straf zult ghy ook moeten dragen.
Ha Nymphje sterf ik dan en dat om uwe min?
Neen om uw' logentael aen deze Herderin.
Houdt, zaght Orestes zaght, eer ghy wilt vorder varen,
Zoo hoort eens wat ik zegh.
Ach Daphne wilt my sparen.
Wat meent ghy dat ik heb behagen in zijn noodt,
Dat ik vermaek en vreught schep in zijn droeve doodt?
| |
| |
Neen neen recht anders is 't: ik ben gants niet begerigh
Tot deze wraek, maer op het alderhooghst afkeerigh;
Hoe wel hy 't heeft verdient. 'k Vergeeft hem, en zoo gy
Wilt volgen eenighzins het gene, 't welke my
Behagen zoud op 't meest, zoo wilt hem nu verschoonen;
En zoo ghy 't niet en doet, zoo zal ik Tyter toonen,
Hoe qualijk ik het neem. Zoo immermeer uw' vriendt,
Uw' Tyter aen u, en ik door hem heb verdient
Yets, daer ghy veel van houdt, zoo laet Amyntas loopen;
Kom kom, ik zal de strop zelfs van zijn hals af stroopen.
Amyntas 'k schenk uw' lijf.
Ghy doet daer Daphne, dat ik nimmer doen en zou,
Zoo ik was in uw' plaets. Nu hebt ghy my bewogen,
Ghy eereloozen fielt, vertrekt flux uit mijn oogen.
Ziet hier de schoone reên,
Uw' alderschoonste schoon,
Dat d' Hemel stelt ten toon.
Ziet hier de oorzaek van uw' zelven dus te quellen,
En om uw' zelven in 't gevaer des doodts te stellen.
Orestes acht ghy dat zoo vreemt? och neen de rou
En vrees maekt, dat men looft het geen men niet en wou.
Maer niemand moet 't gerucht zoo lichtelijk gelooven,
Als ghy of hy zoud zich van alle vreught berooven;
't Gerucht is meest altijdt met leugenen vermenght.
En 't kan nochtans wel zijn, dat hy de waerheidt brenght;
Maer na weêr moest ontkennen
Uit vrees, ghy hem zoudt schennen
Het lijf. Zoud hy een woordt,
Dat ghy niet garen hoort,
| |
| |
Hingh eenigh aen uw' handt,
't Is waer, 'k had hem vermant:
Maer die is in het lijden,
Spreekt stadigh niet bezijden
Deez' leugens had verzint,
En acht ik gants geen wonder,
Schuilt zoo een listigheidt,
Die hem zijn vreught bereidt.
Hy doet het (zeid hy) om dat ghy zoo op zoud schieten
Uw' Tyter, ende hy uw' wedermin genieten.
Gaf hem (zeid hy) dat in.
De vrees doet noch al, dat ik zwerf in twijfel baren.
Zeer wel, ik weet noch raedt, 'k zal zelver derwaerts varen;
Zoo 'k Tyter inde tijdt van dagen tweemael drie
Niet aen de handen van zijn lieve Daphne zie.
Ha Herder! hoe zal ik deez' moeiten weêr vergelden?
Zy was vergolden, zoo g' u in die tijdt niet quelde.
Ik zal mijn best doen, maer gaet ghy meê hier van daen.
Zoo 't u belieft mijn Nymph, 'k zal garen met u gaen.
|
|
Auteursrechtvrij