De zwerftochten van Kakkerlak

[p. 175]

Zeventiende hoofdstuk.
De oogen van den strooper.

Door één omstandigheid werd nog eenmaal aller aandacht op den strooper gericht.

Dat was gekomen door Zwart-Jan.

Die had den heelen Zaterdagnacht niet geslapen, en was 's Zondags een der eersten, die zich bij de duinhut bevonden.

Hijzelf had met den strooper gesproken, die in zijn gewone houding van armen zondaar voor den grooten, breeden boy had gestaan.

Natuurlijk vermoedde de strooper in de verste verte niet, dat hij nu eindelijk den echten Zwart-Jan voor zich had.

Zwart-Jan had uit de antwoorden van den strooper evenmin iets naders omtrent een verklaring der geheimzinnige gebeurtenis kunnen opmaken. Trouwens Zwart-Jan deugde heel en al niet voor ondervrager. Indien hij eenige achterdocht omtrent den strooper had gekoesterd, zou hij hem eenvoudig bij den kraag gepakt en net zoolang heen en weer geschud hebben, tot hij een antwoord naar zijn zin ontving.

En toen doolde Zwart-Jan doelloos en hopeloos rond de hut en haar naaste omgeving.

Hij hoorde weldra van de verklaringen, welke de verken-

[p. 176]

ners der Padvinders van de voetsporen gegeven hadden.

Hij sprak die jongens zelf aan, liet ze alles uitleggen, en trok zich de haren uit het hoofd, omdat hij zelf er zoo machteloos bij stond.

‘Jongens, jongens! had ik nu maar den zin van dien armen Kakkerlak gedaan. Dan was ik bij jullie gekomen en wist ook van al die dingen, en... nu sta ik als een lamme ling erbij!’

Hij was dol van woede op zichzelf. Handelen wilde hij. Gansch en al was hij een jongen van pak-aan. En nu... die ventjes, die onder zijn arm door konden gaan, lazen van den bodem, alsof ze in een boek keken, en deden honderdmaal meer, om ten minste het geheim op het spoor te komen, dan hij met al zijn wilde, ongetemde kracht kon doen.

Hij fietste maar weer weg. Hier maakte hij zich dol van machtelooze woede en wanhoop.

't Ging naar de ouders van zijn vriend en van Zwart-Konijn. Hij kon hen wel niet troosten, maar ze konden ten minste samen spreken over de verdwenenen. Eveneens naar den directeur van de Ambachtsschool, om vacantie te vragen voor Maandag, wat hem dadelijk toegestaan werd. In de school zou toch niets met den jongen te beginnen zijn geweest. Daarop weer naar huis, waar hem de boodschap gewerd, dat hij dadelijk terug moest naar Koron, om voor de politie te verschijnen. Hij wist niet van vermoeidheid. Doch's avonds, toen hij op bed lag om een slapeloozen nacht in te gaan, voelde hij zich als geradbraakt. En al maar beulde hij zijn moe-gedachte hersenen af, of hij uit vroegere gesprekken met Kakkerlak zich niet iets herinneren kon, dat eenig licht in al deze duisternis ontstak.

's Maandags ging het weer naar de duinen. Hij deed mee aan alle onderzoekingen, en niemand gevoelde dieper de teleurstelling van het niet-vinden dan hij.

Dinsdag was hij weer op school. Hij was er geen cent

[p. t.o. 176]

Daar werd een uitvoerig en nauwkeurig onderzoek ingesteld.
(Bladz. 168.)

[p. 177]

waard. Maar de onderwijzers sloten nu maar een oogje. Ook zij dachten aan hun verdwenen leerlingen, en praatten met de jongens daar eigenlijk meer over dan over het vak.

Dien dag moest hij weer voor den Inspecteur komen.

De strooper was voor. Zwart-Jan moest dus in het getuigenkamertje wachten, waar hij George vond.

Die was nog alles behalve hersteld, maar had ook niet in huis kunnen blijven, toen hij van het geval gehoord had.

Beide vrienden hadden elkaar zooveel te vertellen, dat het wachten hun niet lang viel. Van den agent hadden zij vernomen, dat eerst de verkenners voor den Inspecteur waren geweest, waarna de strooper, die hier ook een heelen tijd gewacht had, was binnen geroepen. Straks zou het hun beurt zijn.

Daar werd de naam afgeroepen, dien Zwart-Jan voerde, wanneer hij zich niet onder zijn makkers bevond.

Hij kwam binnen, en vond de verkenners en den strooper ter zij op stoelen gezeten. Hem werd een zitplaats aangewezen vlak voor de tafel.

‘Ik moet je nog wat vragen, Jan,’ sprak de Inspecteur welwillend.

Zwart-Jan knikte. Hij wist niet, wat hij anders op deze opmerking antwoorden moest.

‘Je fietste altijd samen met... nu laat ik voor alle duidelijkheid maar blijven zeggen met Kakkerlak naar huis, is 't niet?’

Zwart-Jan bevestigde deze vraag door een hoofdknik.

Nu vroeg de Inspecteur naar de gesprekken, die hij met Kakkerlak had gevoerd, en Zwart-Jan lichtte hem daarover eerlijk in.

‘En heeft hij je ook over dien persoon daar gesproken?’

Zwart-Jan keek de aangeduide richting uit.

‘Meneer,’ vroeg hij, ‘mag ik nu net doen als u?’

‘Hoe bedoel-je dat?’

[p. 178]

‘U spreekt van Kakkerlak... Mag ik ook dien man daar noemen - zooals wij dat deden?’

De Inspecteur glimlachte.

‘Neen,’ gaf hij evenwel stellig ten antwoord, ‘dat mag-je niet, waar de politie bij is, Jan. Je zou je daardoor leelijk in de vingers kunnen snijden. Want... kun-je iets bewijzen van wat je bedoelt?’

‘Neen, meneer.’

‘Zie-je, vrind... Je mocht wel tegen je verdwenen kameraad... Kakkerlak zeggen.’

‘Ja meneer,’ glimlachte hij, ‘en zegt u maar gerust tegen mij: Zwart-Jan.’

Er klonk een half gesmoorde uitroep door het vertrek.

Allen keken den kant van den strooper uit.

Voor het eerst zagen zij eigenlijk goed zijn oogen. Die loerden nu niet, maar waren geheel open op Jan gericht.

‘Zwart-Jan?’ stamelde hij vol verbazing.

En men zag, dat hij verbleekte.

Dadelijk was de Inspecteur erbij.

Die begon te vragen, al maar te vragen, waarom de strooper zich zoo verbaasd had getoond bij het hooren van dien naam.

Diens verbazing had slechts enkele seconden geduurd.

Nu zag de strooper er weer even sluw en vossig en gewild-onnoozel uit als altijd.

Hij deelde mede, niet beter te weten, of Zwart-Jan was tegelijk met Kakkerlak verdwenen.

De Inspecteur moest hier meer van weten.

Nu, daar kon Zwart-Jan hem zelf de noodige inlichtingen over geven. Kakkerlak had hem heel die grap verteld.

De Inspecteur keek nu eens Zwart-Jan en dan weer den strooper aan; alles wat hij hoorde was in orde, de verklaringen van den strooper en van Zwart-Jan sloten als een bus. Toch... wààrom was de eerste zoo zichtbaar ontsteld

[p. 179]

geweest, bij het vernemen van de poets, die Kakkerlak hem gebakken had?

De Inspecteur bleef melken, maar kon geen verdere bijzonderheid meer te weten komen. Waarop hij George liet komen.

Ook diens verklaringen brachten de zaak geen stap verder. Hij was ziek geweest, gelijk de geneesheer kon getuigen, en had dus op den noodlottigen Zaterdagmiddag niet tegenwoordig kunnen zijn.

‘Zou-je in dàt geval met de beide kameraden naar de hut zijn gegaan?’

‘Ja, meneer... Kakkerlak had me doen weten, dat die man daar ons drieën graag wilde zien.’

‘Wist-jij iets af van de poets, die Kakkerlak onzen vriend daar gespeeld heeft?

‘Nee, meneer.’

Toen wendde zich de Inspecteur wederom tot den strooper.

‘Waarom wou je juist die drie jongens bij je zien?’

‘'t Was maar een aardigheid, meneer!’

‘Toch een aardigheid, die ik niet goed snap. Verklaar-je nader, alsjeblieft.’

Met zijn arme-zondaarsgezicht vertelde toen de strooper, dat ook hij veel gehoord had van de avonturen der jongens op de Haaien-eilanden, en het wel aardig vond nu de voornaamsten eens te zien.

‘Ik deed ze toch geen kwaad, meneer... Anders zouden Kakkerlak en die andere niet telkens teruggekeerd zijn’

De Inspecteur zette een bedenkelijk gezicht. Het eenige trouwens, wat hij na deze eenvoudige verklaring doen kon.

‘'t Is me nog niet duidelijk, waarom je juist alle drie bij elkaar wilde hebben.’

‘Och, meneer... ik stond er zoo èrg niet op!’

‘Dat dien-je te bewijzen, vriendje!’

‘Heel graag, meneer... Toen de drie jongens zouden komen - was ik er niet!’

[p. 180]

‘Wàs-je er niet?... O ja, je was bij de Padvinders Maar nu wordt mij de zaak nog veel duisterder. Je noodigt de jongens uit, en als ze komen, ben-je er niet!’

De strooper grijnsde.

‘Kakkerlak had mij zoo dikwijls voor den mal gehouden, dat... dat ik 't hem ook eens wilde doen. In mijzelven moest ik lachen, welk een gezicht hij zou zetten, als hij de boerenboterhammen met worst niet vond.’

‘Hm... dat is mogelijk. Maar dat zou een teleurstelling voor Kakkerlak zijn. Erg duister blijft het mij, wat de twee andere jongens daarbij noodig hadden.’

Weer grijnsde de strooper.

‘Ik wilde juist dien plaaggeest er erg in laten loopen, meneer. Hij zou aan de jongens wel heel wat van die boterhammen met worst en de limonade verteld hebben. En als er nu niets te vinden was, zou hij er van zijn makkers leelijk van langs krijgen.’

Deze verklaring leek zoo eenvoudig, dat de Inspecteur haar aannemelijk vond.

Ook de tegenwoordig zijnde jongelui konden, niettegenstaande de ernstige omstandigheden, waarin men verkeerde, niet nalaten te glimlachen bij het denkbeeld, welk een figuur de drukke en beweeglijke Kakkerlak bij die ontdekking geslagen zou hebben.

De zitting werd opgeheven.

De Inspecteur had met de hand gewenkt, dat de aanwezigen zich verwijderen konden.

Schijnbaar nam hij geen notitie meer van hen.

Hij boog zich over zijn papieren heen, en leunde het hoofd op de beide armen, met de linkerhand voor het voorhoofd, zoodat het bovenste gedeelte van zijn gelaat geheel onzichtbaar was.

Maar tusschen de vingers door, lette hij scherp op de vier personen, die, hem eerbiedig groetend, het vertrek verlieten.

Toen, even slechts, zag hij duidelijk, hoe de strooper een doorborenden blik wierp op Zwart-Jan.