Klein werk: de Opuscula Hebraea Graeca Latina et Gallica, prosaica et metrica van Anna Maria van Schurman (1607-1678)

[p. 151]

3. Latijnse brief aan Dorothea Moore³⁵⁰

Nobilissimae Dominae Moor. S.P.D. Anna Maria à Schurman

Nobilissima Domina,

Nectare dulciores mihi visae sunt tuae literae, quibus, quia summopere delector colloquio tuo, citius respondissem, nisi frater meus, qui hasce tibi traditurus est iampridem in Angliam cogitasset. Hic tibi vitae meae rationem edisseret, et penetralia animi erga te mei referabit.

Vix tamen ita me reprimo, ut prorsus ad gravissimum epistolae tuae argumentum consilescam. Quaeris itaque quomodo res meas ordinem ac disponam, ut minima cum offensione vitae huius molestias, praesertim calamitosa hac tempestate, transmittam. Tametsi vero singulari tuae modestiae atque humanitati acceptum debeo, quod exemplum nostrum imitatione tua non indignum existimas: tamen, si nobis aliquando per Dei gratiam uno eodemque contubernio frui liceret, non dubito quin in tanta animorum studiorumque conspiratione ad virtutum nos invicem magis excitare possimus. Utut est, dicam verbo, non quid semper assequar, sed quem scopum quam proxime attingendum mihi proponam. Viam compendiariam longeque tutissimam nobis monstrat coelestis veritatis Cynosura: siquidem optime dictum est illud magni Mirandulani Comitis: Veritatem Philosophia quaerit, Theologia invenit, religio possidet. Ne autem longius à proposito deflectam binas ansas habere res mortalium non immerito cum insigni Philosopho Epicteto statuimus: non tamen, ut ille, unam commodam, alteramque vero incommodam, verum utramque commodissimam, modo recte et ordine arripiantur. Nimirum quidquid ad bene beateque vivendum pertinet, aut ad divinam providentiam, aut ad officium nostrum referri necesse est. Ad primum quod attinet, id unum ago ut iis rebus, quae extra nostram postestatem sunt, unica tantum mihi cura fit, in Deum scilicet curas omnes reiiciendi: juxta monitum illud Apostoli: πασαν την μεριμναν υμων επιρριψαντες επ αυτον, οτι αυτω μελει περι υμων. Quippe hinc omnis nostrae inquietudinis origo est, quod nimis anxie rerum eventus, qui à solo summi Numinis arbitrio pendent, volvere animo consuevimus. Superest officium nostrum; cuius

350 Opuscula 1652:191-194.

[p. 152]

partes sunt, ea duntaxat, quae sub nostram deliberationem cadunt et industria et prudentia nostra moderari. Nihil utique nos perinde tranquillitatis arce deiicit, atque prava exempla, et fallaces illecebrae huius seculi: ut iam omittam taedia et molestias, quae conditionem eorum, qui velut in proscenio huius mundi versantur, perpetuo comitari solent. Huic autem malo non aliud invenio expeditius remedium quam studiorum secessum. Etenim, quando corruptissimis passim moribus hodie vivitur, vix est ut aliquis tantum ardoris ad virtutem prosequendam in aliis accendat, quantum ipse qui frequenti hominum conversatione utitur, plerumque de suo remittit. Hic vero remotis illis huius seculi praestigiis, rectius de rebus omnibus iudicamus et quae prophanis hominum animis admirationem indicunt, tuto contemnimus. Hic licet in otio Musis opportuno mentem ad altiora erigere et sine impedimento sapientiae studium capescere: de quibus plura in epistola typis excusa, quam ad te mitto. Adiunxi insuper meam effigiem propria manu ad vivum depictam, quo tibi omni ex parte, quantum fieri potest, innotescam. Vale nostri sexus immortale decus, meque tui amantissimam redamare perge.

Ultrajecti Kal. April. 1641.