De steek van een schorpioen

[p. 129]

21

Zelfs de koppen van de krant kan de oude man nauwelijks begrijpen, nu zijn leesbril ergens in huis is blijven slingeren. Hij moet voor het levensbelangrijk nieuws wachten tot zijn dochter klaar is boven op de badkamer en zijn bril meebrengt, ongevraagd op het blad legt met twee koffie, want we kunnen vandaag best buiten koffie drinken vader. Zijn verwerende schedel rust tegen een extra kussentje in een ligstoel met hoge leuning en boven zijn hoofd houdt een parasol de zon tegen. Beschut en welgedaan zit hij met het ochtendblad, de wereld, het leven in zijn vingers, maar het is moeilijk bereikbaar geworden. Hij spant zijn oogspieren tot het uiterste in en ziet dan op een afstand dat er een nieuw proces begonnen is tegen nazi-beulen. De oude man legt de krant op zijn knieën, door zijn broek heen tekenen zich duidelijk de knieschijven af. Je zou het moeten kunnen vergeten, de opzettelijk uitgehongerde gevangenen, het vel over been, de gezichten zonder wangen, horden die als zieke verminkte sprinkhanen naakt gymnastische oefeningen maakten, hurken, diepe kniebuiging, tot ze voorgoed door de knieën gingen. Weer houdt hij de krant ver van zich af en ontdekt ten slotte, dat er een jongen is gestikt in een douchecel. Hij kijkt naar het raam van de badkamer, het staat op een kier, altijd moet er een raam open staan. Hoe merk je dat iemand stikt in een badkamer. Geen kreet, maar stilletjes voorgoed weggaan met de blinkende slurf van de douche tussen je vingers geklemd, een arm uit de badkuip en het wa-

[p. 130]

ter stroomt maar doelloos door.

Nu staat de oude man op, een levensgrote stijve pop rekt zich uit vouwen en plooien. Hij stapt over het gras, zijn stok maakt daar kleine deukjes in die zich veerkrachtig herstellen. Wedloop met de dood die geen handicap gaf, de tegels over van het terras, de tegels over van de keuken, van de hal, zwart linoleum, glad, gevaarlijk. Dan richt zich de onneembare barricade op van de trap. Hij hoort de geiser suizen, water plassen, dat kan de sproeier van de doucheslang zijn, de badkamer loopt vol, straks spoelt het water over de drempel de trappen af.

‘Tine!’ roept hij, ‘Tine!’

Het versleten geluid van zijn stem komt niet over het lawaai heen. Met één hand houdt hij zich vast aan de trapleuning en stoot zijn stok krachtig op de onderste trede, een bevel, een noodsein. Er stroomt te veel bloed naar zijn hoofd, maar kloppen móet hij. Het water boven zijn hoofd komt tot rust, even is het doodstil in huis.

‘Ja,’ roept zij, ‘bent ú 't vader? Ik ben bijna klaar!’

De oude man heeft lange benen. Op de derde trap gaat hij zitten en hij sluit zijn ogen. Het duurt wel even voor het evenwicht hersteld is in zijn oude lichaam, suizingen, druk, bonzen, kilte slaat ineens over in hitte. De deur van de badkamer gaat op een kier.

‘Ik kom zó,’ roept zij naar beneden.

Dan is hij alweer recht gekomen. ‘Ik zocht mijn bril,’ zegt hij en hij glimlacht, hij hoort haar stem en ziet haar ogen, vriendelijk, niets is er aan de hand. Zij lacht terug. ‘Ik zal hem direct voor je gaan zoeken.’

[p. 131]

En bij de koffie ligt een poosje later zijn bril, die de waarheid onthullen moet van het wereldgebeuren. Hij slurpt aan de koffie, hij heeft geen zin meer om zélf te lezen.

‘Wie is die S.S. beul? Het staat ergens middenin.’

Zij slaat de bedrukte vellen om, zoekt de koppen af van boven naar onder.

‘Kurt Hellinger,’ zegt ze alsof ze de naam uitspreekt van een oude kennis. En nu ze voor de tweede keer Kurt Hellinger zegt, is deze geen S.S. bewaker meer in dwangarbeidskampen in Polen, geen moordenaar van twaalf mensen, allen joden, onder wie een kind van dertien jaar, niet meer een ‘monster’, maar een voormalige bakkersknecht ergens uit het schilderachtige Beierse Woud; hij heeft onder de dorpspomp op het marktplein het bloed van zijn armen gespoeld, met een mesje het vuil onder zijn nagels weggekrabd, het vuil van het lemmet geblazen en vrolijk fluitend twee vuisten in het deeg geplant voor Torte und Kuchen, in einer kleinen Konditorei. ‘Hij krijgt levenslang.’

De oude man schudt zijn hoofd, hij leunt tegen het oranje kussentje en houdt zijn ogen gesloten. ‘Er is ook nog een jongen gestikt in een douchecel.’

Ze laat de krant zakken, alle berichten vallen weg tegen het hoofd dat doodmoe nee schudt, de vale geplooide huid voor zijn ogen en zijn handen die een beetje bevend opgeheven het ongeluk proberen tegen te houden, de bril die niet eens nodig blijkt, de stok waarmee hij stond te kloppen op de trap.

‘O, wat ben je toch een domme man.’

[p. 132]

Ze trekt de schaduw van de parasol centraal over zijn gezicht, want de zon begint zijn schedel af te tasten.

‘Er komt een tijd dat er van misdaad en lijden geen sprake meer is,’ zegt ze met overtuiging. ‘U maakt die niet meer mee, ik ook niet. Het kan godweet hoe lang nog duren. Als ze dán kranten van nú in handen krijgen, generen ze zich om hun afstamming, evengoed als wij ons opgelaten voelen bij een plaatje van aapachtige pitecantropen.’

Ze zit zelf in de volle zon waarvan ze niet genoeg kan krijgen, een straaljager stuift door blauwe lucht.

‘Is er geen brief van Ferd vandaag?’

‘Die is in een ravijn gestort,’ antwoordt de oude man.

Ze kijken elkaar aan en ze lachen. ‘Ferd schrijft niet graag brieven’, zegt ze, ‘hij spaart het liever op. Hij houdt ons trouwens behoorlijk op de hoogte.’ Ze kijkt naar de lucht waar de condensbaan uiteendrijft tot wazige wolken.

‘Kom, 't is tijd voor uw bad.’

Ze wast de deuk tussen de uitspringende vleugels, de schouderbladen, de ribben aan weerzijden, de warrige, kleurloze haren op het harde borstbeen. Ze wast alles waar hij zelf niet bij kan zonder uit te glijden, te breken, de lange scheenbenen, de voetzolen met geel eelt na zo'n lange levensweg. En ze ziet in het langzaam groezelig wordend water het verrimpelde zakje en het verrimpelde lid in een bosje kleurloze haren. ‘En de dochters van Lot legden zich neer bij hun vader en werden beiden zwanger.’ Ze steunt hem onder zijn oksels als hij drui-

[p. 133]

pend, naakt op het matje stapt.

‘Dank je wel,’ zegt de vader. ‘Staat het raampje open?’

Ze kietelt hem onder een oksel, maar daar reageert hij niet meer op.