De steek van een schorpioen

[p. 78]

15

‘Heel zonderling,’ zegt de gravin, ‘héél zonderling: de folders voor vreemdelingenverkeer bevelen een bezoek aan het middeleeuwse kerkje met klem aan, maar ze zwijgen de doden dood. Hoe dieper je zwijgt, hoe luider de doden spreken.’

Op het terras van het restaurant hangen druiven te rijpen. Rondom het dorpspleintje staan banken in de schaduw van platanen. Een man ligt met zijn handen op zijn buik gevouwen achterover zorgeloos en nonchalant te vergeten dat de aarde om de zon draait, dat de bank is ingeplant in een afgekoelde korst van een met vuur ge laden bol. Hij heeft wel andere zorgen aan zijn hoofd en ook die wil hij gladweg vergeten. Hij heeft goed gegeten, het werk is gedaan, hij heeft volledig recht op ongestoorde rust.

‘Tot zoiets zult u wel nooit in staat zijn,’ zegt ze, ‘zomaar wat vegeteren. En u voelt er ook niets voor.’

‘Op dit ogenblik wel. Vergeten dat je leeft, vergeten dat je sterft, domweg van de ene dag in de andere en dan op een goeie dag met verbazing constateren: hé, kan er voor míj ook een eind komen, pff, de laatste adem. Zo ga je tenminste maar één keer dood. Ik realiseer me dat unieke ongeluk elke dag.’

‘Voor mij betekent de dood een gelúk. De dood wordt overwonnen door de liefde. Voor mij is er geen vernietiging, geen ondergang. Ik keer terug naar degenen van wie ik veel gehouden heb. U vreest een einde dat er niet is. De voorstelling duurt voort ook als het doek gevallen

[p. 79]

is.’ ‘Zo is het toch, Ludwig, je wacht op me, je hebt me jarenlang gezelschap gehouden terwijl ik nog leef. Waarom zou het ogenblik dat mij volledig aan jou gelijk maakt daar een eind aan maken?’

‘U zegt het zó nadrukkelijk dat ik eraan twijfel of u het zelf wel gelooft. U koestert een illusie, anders stort uw wereld in elkaar. Als uw man nog leefde, hoe zou u er dan over denken? Voor de helft leeft u in een andere wereld, en u moet maar afwachten of die bestaat. Bovendien, u hebt kinderen, u kunt tevreden terugzien op uw leven, uw naam leeft voort, ergens lopen jongens en meisjes rond met uw trekken, met uw naam. Soms,’ zegt Folke, ‘soms zou ik een hond willen zijn, een hond met een heel nest jongen, of een hengst die ter dekking staat bij boerderijen, een kudde opbouwen van raspaarden. Of een boom, onverwoestbaar geworteld in de aarde, een eeuwenoude stam waaraan geen einde komt; het liefst een beukeboom om in de herfst nootjes te laten regenen op kinderhoofden. Je wilt niet als een eenjarige plant na één zomer op de mesthoop gesmeten worden.’

De gravin duwt op het schijfje citroen in haar tonic, ze heft het glas, proost, op uw gezondheid. Kinderen spelen jeu de boules met plastic schijven, een paar honden kijken toe.

‘Hoe 't er hierná uit zal zien weet geen mens, maar ik geloof in verrassingen. U hebt meer van een treurwilg dan van een beukeboom. Wat is uw lievelingsmuziek? Wedden dat het elegische melodieën zijn? Danse macabre? Sterfscènes op toneel, daar bent u dol op, nog eens rochelen, nog eens reutelen, nog eens die laatste zucht.

[p. 80]

U denkt teveel aan het einde, staren op de dood maakt je ogen troebel.’

Ze neemt een slok tonic, haar ogen glanzen van verontwaardiging.

‘O die diepzinnige dichters, over de hele wereld heen lamenteren ze over de dood. Dat dóet het altijd, herfstbladeren, mist, vergankelijkheid, lekker algemeen menselijk, je kunt er tere snaren mee beroeren, een gevoelig versje over de dood, de lezer heeft moeite om zijn ontroering te verbergen. En het klinkt zo indrukwekkend hè; bij je geboorte begin je al te sterven. Maar wij zíjn er niet voor de dood, wij zijn er voor het leven, en dat duurt eeuwig. Voor mij zijn doodbidders het decadente deel van de natie.’

Met haar grote grijze ogen kijkt ze Folke fanatiek aan, ze leest hem de les, maar zit ze niet tegelijk zichzelf op te zwepen? Uit haar mondhoeken veegt ze witte blaasjes weg.

‘Je moet heel oud worden om weer jong te kunnen denken. Dat is het voordeel van de ouderdom, dat je weer wordt als kinderen. En wat dat idée fixe van u betreft, over dat voortleven, ga de geschiedenis eens na en kijk eens wat voor mensen er zogenaamd voortleven, de een omdat hij christenen als levende fakkels zijn tuin liet illumineren, de ander omdat hij vrouwen vermoordde en achter het behang plakte; er is een man geweest, een bende, die half Europa uit liet moorden, hun nagedachtenis zal in leven blijven.’

Uit de deur van het kerkje treedt het paartje in het licht, nog altijd aan elkaar vastgegroeid. Ze blijven een ogen-

[p. 81]

blik staan om te wennen aan zon, bomen, huizen, die lange tijd tot een andere wereld hebben behoord. Naast het groene uniform staat het meisje in een korte roze jurk die precies laat zien wat ze is, een mooi lenig dier, haar borstjes steken vooruit, de wind waait een deuk in haar schoot, in haar blauwzwart haar steekt een roos, een rode.

‘Grafschennis,’ zegt de gravin glimlachend.

De soldaat en het meisje hebben geen behoefte aan een frisse dronk, aan een gesprek al helemaal niet. Veelbelovend slaan ze de weg in naar de wildernis.

Een eenzame straathond drentelt over het pleintje heen, voorziet gewetensvol elke boom van de nodige vloeistof, niet meer dan nodig is en ervoor zorgend dat een volgende niets tekort komt. Zijn voorraad is onuitputtelijk, het produktieproces verloopt uitermate vlot. Hij snuffelt aan de neerhangende hand van de godvergeten slaper, krijgt een tik op zijn neus. Dan snuffelt hij aan de schoenen, ja waar die al niet ingetrapt zijn, de hond licht een achterpoot, een snel straaltje sprietst de man over zijn blote benen. Een voet schiet uit, treft de hond in zijn lendenen, jankend slaat het dier op de vlucht.

‘In Spanje zijn honderden honden gemarteld en doodgeranseld,’ zegt de gravin verdrietig, ‘zoiets vergeet je je hele leven niet.’