De steek van een schorpioen

[p. 18]

4

Terwijl een man met een dienblad vol witte bekers koffie aan de buitenkant met hem oploopt, duwt Folke met zijn koffer de tussendeurtjes in de gangway open, achter zijn rug klappen ze dicht. Hij telt de plaatsen op zoek naar zijn nummer, dringt dan als vreemdeling binnen in een groepje dat in gezinsverband op weg is naar de zon, een echtpaar met drie kinderen. Vijf gezichten kijken nieuwsgierig op als hij de coupédeur openrukt. Ze zien dat de raadselachtige gereserveerde plaats - wie zou een nacht en een dag onze zitslaapkamer delen? - in beslag wordt genomen door een man in lichtbruin sportcolbert en beige pantalon, een man met ingedeukte wangen, hij duwt met duim en wijsvinger op zijn ogen nadat hij zijn koffer in de bagageruimte heeft geschoven, en dan knippert hij met zijn ogen die wat vochtig en rood aangelopen zijn, hij houdt een smalle hand voor zijn mond als hij geeuwt van vermoeidheid of opluchting.

‘Iemand die voor zijn gezondheid op reis wordt gestuurd naar zon en frisse lucht,’ denkt de moeder, ‘misschien heeft hij zich overwerkt, ik zeg maar zo de boog kan niet altijd gespannen blijven, kom jongens het is weer tijd om er op uit te trekken, hij is getrouwd, hij zit met zijn ring te draaien nu hij rondkijkt in wat voor een gezelschap hij terechtgekomen is, nou, we mogen er wezen hoor, een intellectueel zo te zien, iemand van een of ander ministerie, een binnenzittend ambtenaar; in elk geval iemand die er eens tussen uit moet; op je eentje, ook niet erg gezellig.’

[p. 19]

‘Geen lawaaierige griet gelukkig, haar idolen meesjouwend in een zakradio en zó familiair dat het proviand in onze weekendbag onverwacht aanzienlijk slinkt,’ dat stelt de vader voldaan vast.

De puber, een jongen met blond behaarde benen gewend aan water en zon kijkt zwijgend naar de krant waarachter de indringer zich verschuilt, buigt zijn hoofd scheef om beter te kunnen meelezen: vrachtwagen rijdt in op klas schoolkinderen, zeven doden, elf gewonden; bomaanslag van terroristen, het gebouw werd gedeeltelijk vernield.

De kleine jongen toont geen interesse. Buiten is de wereld veel groter. Telefoondraden zwiepen vlak voor zijn ogen omhoog en omlaag, en als je wilt stormen bomen en struiken aan de horizon precies in tegenovergestelde richting. Louter en alleen met je ogen kun je de aarde laten draaien. Met je ogen ben je zo machtig als god die de aardbol toen-ie klaar was een zetje gaf om rond te draaien tot het einde der tijden zingen ze thuis.

Schuin tegenover Folke kijkt het kleine meisje naar het kaartje aan het nieuwe koffer boven haar hoofd, een wit kaartje met drukletters in een leren etui.

‘Dee er es,’ spelt ze zachtjes, ‘ef folke.’ Je hoort de klanken op haar lippen en in haar keel. ‘Frits,’ fluistert ze dan tegen zichzelf, ‘Frans, Felix...’

‘Ferd,’ zegt Folke en hij kijkt haar aan. Ze begint onrustbarend te wiebelen met haar blote benen.

‘Niet zo nieuwsgierig, Marjan,’ zegt de moeder, ‘en hou je benen stil.’

Het kind bevriest. Ze trekt verbaasd haar wenkbrau-

[p. 20]

wen op en glimlacht tegen de nieuwe bondgenoot. Zwart haar tot in de nek, zwarte ogen voor plezier en avontuur, sterke witte tanden, een gebit van een jaar of tien, ze is vriendelijk en beweeglijk, kijk, haar benen beginnen alweer te wiebelen.

Het wordt donker buiten, gezamenlijk gaat het gezin naar bed en dus ligt ook Folke vroeg onder het bruine dekentje van zijn couchette, twee jongens op de bovenste etage, het meisje naast hem. Boven de afgrond die hen scheidt hangt een vangnet. De wagon deint op de rails, door het gordijntje springen stationslichten van vreemde steden als bliksemflitsen de coupé in. Hij hoort het meisje woelen op haar harde bank, een arm hangt vrij in de ruimte te schommelen. Reizen in gezinsverband. Neem uw kinderen mee op vakantie. ‘Ga jij nou maar alléén,’ zegt zijn vrouw, ‘je hebt het hard nodig, je kunt niet altijd achter een bureau zitten en tussen de boeken, en ik kan vader niet alleen laten.’ Haar schoenen kraken nu ze op haar tenen gaat staan om mond op mond de adem in te houden. ‘Zul je voorzichtig zijn?’ Van top tot teen klemt ze zich tegen hem aan, zijn ribben voelen de zachte weerstand van haar borsten. Een standbeeld zijn ze, het afscheid, de kus, nee, de onvruchtbaren, zo moet het heten. Haar jurk zit strak gespannen om haar borsten die nooit hebben gevoed. Uit haar schoot had hij een kind te voorschijn willen spelen, een meisje voor vlechten en rolschaatsen, een jongen met gekruiste benen voor zijn tent, Rode Veer wenst zijn blanke broeder een goede oogst en talrijke kinderen rondom zijn dis. Op haar voedingsbodem is zijn zaad nooit ont-

[p. 21]

kiemd, jarenlang speelden ze vruchteloos. Uitzoeken maar, mevrouw en meneer, een jongen of een meisje, wat zal het zijn, het verschil is aanvankelijk miniem, een onbeduidend aanhangseltje, op volwassen leeftijd echter in staat tot wonderlijke dingen. ‘Pas goed op jezelf, Ferd,’ roept zijn vader hees uit zijn stoel. Een versleten geluid. Het enige kind in huis, hulpeloos vertrouwend op haar handen, kleurloze ogen als van een baby zonder de verwachting dat ze ooit blauw zullen worden of bruin, magere koele handen. In een leunstoel wacht hij op de laatste zonsondergang.

In het bovenste bed steekt de kleine jongen een bleek gezicht buiten boord. Zacht roept hij om zijn moeder. Ze hoort zijn dringend fluisteren onmiddellijk alsof ze erop gewacht heeft. Groot staat ze in de coupé, een ribfluwelen blauwe peignoir op blote voeten.

‘Je moet gaan slapen, je maakt de anderen wakker.’

‘Ik kán niet slapen, 't is zo'n lawaai.’

‘Als je sláápt hoor je niets, je moet er niet naar luisteren.’

‘Derailleren, dat is ontsporen, hè?’

‘Onze trein ontspoort niet, dat weet ik zeker.’

‘Elke trein kan uit de rails lopen, er kan een boom op vallen, iemand kan een rotsblok op de dwarsliggers wentelen.’

‘Met ónze trein gebeurt niets.’

‘Kijk, ik kan zó bij de noodrem.’

De hand van de jongen reikt naar de rode ketting. Waar loopt die naar toe, wat gebeurt er als hij eraan rukt de wielen gillen, paniek midden in de nacht.

[p. 22]

‘Je moet niet aan zulke dingen denken. Je moet slapen, dan vergeet je alles, je bederft je plezier door aan ongelukken te denken.’

‘Ik dénk er ook niet aan, ze zijn er, ze zitten in mijn hoofd.’

Ze pakt het lichaam in, ze verstopt het in een dekentje tegen kou en gevaar.

‘Nou niet meer roepen.’

Ze bukt zich weer haar bed in. In de schemer ziet Folke hoe de jongen zijn nek rekt om naar hem te kijken. Hij steekt een hand op. De jongen steekt een hand op, verbergt dan zijn gezicht in het kussentje. De wielen daveren.