De steek van een schorpioen

[p. 10]

2

Hoog te paard rijdt de jongen de wereld rond, hoog boven de hoofden van de mensen. Daken en boomkruinen zijn dichterbij gekomen, lindebloesem met groene balletjes die kleven voordat ze openbarsten tot bloemen. Bij elke rondgang van de draaimolen kijkt hij in de klas, kijkt hij neer op schoolbanken, kijkt hij oog in oog met de berejager op Nova Zembla, op ooghoogte met koningen en avonturiers, Gerard van Velzen, het verschrikkelijke zwaard geheven boven Floris' schedel en deze draagt niet eens een helm; een haardos als barrière tegen woedend staal, geen wonder dat er doodsangst in zijn ogen ligt. Hóé loopt het af, dat wil de jongen altijd weten. Hoe loopt het af als de kogel van de berejager mist en de klauw neerkomt in het gezicht van de machteloze man op de grond: nagels in zijn ogen, het vel van jukbeen, kraakbeen, neusbeen afgerukt en de halsslagader spuit zoals de walvissen op de achtergrond. Hoe loopt het af als het zwaard neerdreunt op de schedel van Floris: een overlangse snee tot diep in de weke hersens, de getroffene valt levenloos van zijn steigerend paard. Dát laten ze nooit zien, die platen aan de wand van het schoollokaal. Maar wat heb je eraan als je dat er niet allemaal bij denkt, de genadeslag, de laatste adem voor god en vaderland.

Zo rijdt hij hoog te paard rond de wereld, het spitst de oren, het wil op hol slaan, maar het zit vastgeschroefd aan de vloer. Boven hem wapperen geborduurde tapijten met kralen franjes. Bij elke ronde passeert hij in de

[p. 11]

stoet van paarden, auto's, scooters, fietsen die elkaar doelloos achtervolgen, het draaiorgel. Een dirigent in rode jas en witte broek laat zijn stokje zomaar wat wiebelen als er een dreun uit het orgel valt, als die zonderlinge kartonnen met gaatjes zich open vouwen. En naast de dirigent staan twee danseressen met korte rokjes. De linkse houdt haar rechter- en de rechtse haar linkerarm opgeheven en van allebei zijn de borsten bloot. Ze hangen niet slap neer zoals bij de gevluchte vrouwen uit Azië - een triest oorlogstafereeltje dat onze correspondent voor u kiekte -. De jongen draait met spanning van walvisvaarders en moordzuchtige edelen naar de blote borsten. Je zou ze even willen strelen of erin knijpen. Overal is de wereld anders dan met beide benen op de grond. Beneden draait de grond onder hem weg, kiezelstenen in ijltempo op mars in tegenovergestelde richting. Het hele plein begint nu in duizelingwekkende vaart tegendraads rond te cirkelen, bomen, hoofden, daken. Hij knijpt zijn ogen dicht. Houd je goed vast, Ferd! In de duisternis die hem van de wereld verlost spiralen zijn hersens in de schedelruimte.

Als hij zijn ogen opent draaft hij met zijn paard dwars over de dode man. Een man achterover van een paard geworpen of weggeslingerd uit een auto op volle snelheid. In een flits ziet hij de man dood languit op zijn rug naast de draaimolen liggen, een mager gezicht, een grijze puntbaard. Het paard draaft onweerstaanbaar voort naar de plaats des onheils. Opnieuw nadert hij het gezicht van de dode. De man ligt met gesloten ogen naar de hemel te staren. Van bovenaf kijkt de jongen in een

[p. 12]

opengevallen mond. Dan voeren de machines hem voor de derde keer over het lijk. Er vloeit een straaltje bloed uit een mondhoek in de grauwe baard. Uit de ruimte, de wereld klinkt nu eindelijk het geschreeuw van mensen, stop, stop, remmen. Plotseling staat de draaimolen stil. Met twee zwetende handen houdt de jongen het paard aan de teugels. Hij ziet hoe mensen het lijk een eindje wegtrekken, het optillen onder schouders en knieën. Armen en benen bungelen slap naast het lichaam.

‘Hij is alleen maar bewusteloos,’ zegt iemand. Iedereen wil dat zien. Het slachtoffer wordt ingesloten door de massa. Opgewekt luidt de bel voor een nieuwe rit. Het orgel zet zijn tanden vraatzuchtig in een nieuwe rol muziek, het stokje slaat houterig tussen de blote borsten. Nog net op tijd glijdt hij van zijn paard af. Hij loopt niet weg. Twee sleuven tekenen zich af in het grint. Dáár lagen de schoenen, dáár lag het hoofd. Bewusteloos, bewusteloos. Dat is dood zijn, akelig bleek liggen met paarse oogleden en een randje bloed, slap hangen als een kapotte pop. Overal rondom davert muziek, marsen, walsen, gillende vrouwen. Daar boven uit knalt het hoofd van jut. Vogels vliegen uit de bomen, er wordt op hen geschoten, met lood op een zachte vogelkeel zodat heel zachtjes veertjes neerdwarrelen in hete oliebollendamp. ‘Altijd prijs!’ roept een meisje, ze houdt hem een streng touwtjes voor de neus. Warme wafels. Het eten van een hele dag staat gereed vlak onder zijn keel. Bewusteloos. Het dode gezicht ligt vóór hem op straat, het zweeft voor hem uit de drempel over. In zijn volle lengte strekt de dode zich uit op het vloerkleed in de huiskamer. Nie-

[p. 13]

mand gilt, geen vrouw slaat vol ontzetting een hand voor haar mond. Ze drinken rood, geel, paars, groen. Zachtjes klokt de drank uit de fles. Sigarerook drijft over het gezicht van het lijk en niemand weet dat er een dode in hun midden is, pal aan hun voeten. ‘Gezondheid,’ zeggen ze, en ze heffen het glas. ‘Wil je óók iets lekkers, Ferd?’ Hij ruikt een weeë lucht, een koekjestrommel onder zijn neus. Nog net op tijd is hij boven de zwarte bril van de wc. Door zijn mond loopt hij helemaal leeg. Niet zoveel snoepen en vroeg naar bed.

Op zijn slaapkamer ligt de man bewusteloos voor het bed. Hij zegt niets, beweegt niet, de baard houdt zich doodstil. Door het open raam dringt muziek van de kermis dreigend naar binnen, draaiorgels, luidsprekers. Paarden slaan op hol, hinniken en briesen. De dode grijsaard komt langzaam overeind met gesloten ogen en vooruitgestoken handen, uit de donkere spelonk van zijn open mond hangt een tong als een zieke pad. Stokstijf opgericht naast het bed blaast de man over zijn zwetend gezicht een kille laatste adem uit.