Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

De beyde Leghers by Roeroort ligghende / tasten malcanderen dapperlijck aen den IX. Octobris, Anno 1605.

[1605.] ALs nu de Marquis Spinola te Linghen sodanighe ordre ghestelt hadde / als hem docht van nooden ende oorbaerlijck te zijn/so is hy den xiiii. Septembris op-ghebroken / ende nae den Rijn toe ghereyst. Prince Maurits, (die nu eenen tijdt lanck met sijn Legher by Coevoorden ghelegen hadde / om die vlecke te verstercken in ses bol-wercken/waer van het Casteel met sijn wallen maer voor een bolle-werck verstrecken en soude) dit siende ende vernemende/ is den xvi. Septembris oock op-ghebroken/ ende den xx. is hy te Neder-Elten aen den Rijn ghecomen. Midler wijle was Spinola met sijn Legher ghesackt / ende gecomen by Wesel aen den Rijn/ alwaer op den xxii. de beyde Leghers eenighe cleyne schermutselinghen met malcanderen ghehouden hebben. Den xxiii. vertrock Spinola nae de Roere / om by Roer-oort een Schanse op den Rijn te slaen. Den xxiiii. ginck Prins Maurits legheren recht onder Wesel op den Rijn. Alwaer sijn Excellentie nae eenighe daghenvernomen hebbende/datter eenige versche Regimenten Enghelsche/Schotten/ en Yren (die de Coninc den Arch-Hertoge in sijn Rijcken te lichten niet weygheren en conde/ uyt last des laetsten tractaets [1605.] van payse) uyt Brabant nae Spinola toe-quamen trecken: Soo is sijn Excellentie den viii. Octobris teghen den avondt op-ghetrocken met al de Cavallerije / ende met ontrent drie duysent Voet-knechten van allerley Natien / die hy/ om des te beter te connen spoeden/ op waghens liet voeren. Hy is ghetrocken nae Mulhem op de Roere/ by het huys te Broecke / alwaer Don Loys de Velasco Generael van de Peerden lach/ met veerthien Vanen Ruyteren/ ende acht Vaendelen Voet-knechten/welcke sijn Excellentie op het onversienste meynde in het Legher te overvallen. Graef Hendrick Frederick sijner Excellentie Broeder hadde den voor-tocht met Marcellis Bax, elck met acht Compagnien Peerden. Prins Maurits volchde met de reste / by sich hebbende drie Veltstucken. De Spaensche vernemende de aen-comste van de Statische /besetten het Dorp / ende het huys te Broeck; De Ruyteren/ nae dat sy een weynichsken met Graef Hendricks Ruyteren geschermutseert hadden/ doe sijn Excellentie aen quam met de reste van het volck/ begaven haer nae de Roere/ daer sy

[p. 801]

(267)

Quid memorem pugnam Spinolae cum Principe saevam,

Quid miseras clades, aspersos sanguine campos,

Plenaq_Ʒ caesorum Roerae emissaria, bello

Dux, milesq_Ʒ cadit, dubia est victoria cunctis.

[p. 802]

[1605.] door gheraeckten. Sijn Excellentie heeft last gegeven haer te volghen/d'welck niet alleen de Ruyteren ghedaen hebben/maer ooc eenige Engelsche Voet-knechten onder den Ridder Horatius Veer. Marcellus Bacx was soo spoedelijck over-ghecomen/ dat hy de vluchtende Spaensche den wech af-stopte / doch Bacx wierdt op een corts bespronghen wel van duysent Peerden/hy niet boven vier hondert sterc zijnde/even wel so heeft hy wel ander half uyre lanck sich so mannelijck gheweert/ dat hy sijn plaetse in-ghehouden heeft. Ten laetsten quam Graef Hendrick om Bacx te ontsetten/ ende gingen om gelijckelijck de Spaensche /die aen de Roere stonden/te chargeren/d'welck sy seer mannelijck deden. Maer Don Loys de Velasco met eenen verschen hoop Ruyteren de Nassousche aen-vallende / soo is Graef Hendrick van sijn eyghen Ruyteren verlaten / die haer op de vlucht begaven. Hier over is den onsen den moet soo ontvallen/ ende den Spaenschen so aen-gewassen/ dat sy de reste van der Statē volck in disordre en̄ op de vlucht souden gebracht hebbē/ten ware dat de cloecke Ridder Horatius Veer, en̄ de Heere van Backlough Schotf-man/hadden stant ghehouden / den vyandt op hare gevelde spiesen waer-nemende en̄ keerende. Een troupe Francoysen onder den Heere van d'Ommerville quam d'Engelsche ontsetten/en̄ weerden haer seer mannelijck. De Heere van d'Ommerville wiert in het gevecht doot geschotē.

Graef Hendrick van sijn Compagnije / doch niet van sijnen Luytenant / verlaten zijnde/ heeft met de weynighe Peerden/ die noch by hem ghebleven waren/hem vervoecht by Marcellis Bacx/daer doe den gheheelen Spaenschen hoop op-ghevallen is. Hier viel den strijdt heel scherp / elck sijn devoir wel doende/doch de Spaensche vielen Graef Hendrick so dapper aen / dat hy sich naeu en wiste te berghen/ nochtans en woude hy niet vluchten/ maer weerde sich seer mannelijck met Marcellis Bacx/ ende menighen stouten Helt. Dit ghevecht duyrde wel seven uyren [1605.] lanck / met schade ende verlies van beyde partijen/ want soomen ghemeynelijck seyt/Daermenhout, daer vallen spaenderen.

Terwijle dat dit ghevecht duyrde / so was sijn Excellentie aen-ghecomen met drie Velt-stucken/ Graef Ernst van Nassou, ende de Heere van Marquette voerden het Voet-volck aen / d'welck sy dapper onder de Spaensche deden schieten / alsoo datter al vry vele ter aerde vielen sonder wederom op te staen/ onder de welcke mede was de Jtaliaensche Grave Theodoro Trivultio, Overste Luytenant van Don Loys de Velasco. Graef Hendrick sette oock wederom met de Ruyteren onder sijne vyanden / die hy op de vluchtt brocht / eenighe wierden ghejaecht boven over eenen bergh/andere liepen het bosch in/vele salveerden haer op het huys van den Grave van den Broeck / d'welc sy voor desen schermutsel behendelijck in-ghecreghen hadden/ ende diende haer nu voor een vertreck plaetse. Daer wierdender vele in de vlucht ghevanghen ende doodt gheslaghen. Eyndelijck is Spinola van Roeroort af aen-ghecomen met het gheheele Legher/ by den welcken sick vele van de gevluchtte vervoechdē. Sijn Excellentie vernemende dat Spinola met sulc een groot ghetal van versche Ruyteren en̄ Soldaten aen quam trecken/soo heeft hy sijn moede/doch moedich volck belast af te trecken met ordre / maer doe de Spaensche so dapper aenvielen/so zijn onse Ruyteren wat te haestich in het af-trecken gheweest/ een yeder sich spoedende om eerst door de Roere te gheraecken. De Spaensche vielen op het Enghelsche Voet-volck/ d'welck van de Ruyteren verlaten was / doch weerde hen dapperlijck met de spiesen/ oock met schieten/ soo langhe als het cruyt en loot hadde. De Heere van Chastillion met twee troupen staende aen de cant van de Reviere/ schoot soo dapper onder de Spaensche Ruyteren/ dat sy niet verder en dorsten aen-treden/

[p. 803]

[1605.] maer moesten te rugghe blijven. Doe gheschach de retraite ofte af-tocht orderlijck: De Spaensche volchden wel van verre/ schietende onder de Nassousche/ maer aen een Heyde comende / hebben sy malcanderen verlaten.

Dit is eenen heeten ende langh-duyrenden schermutsel gheweest/in den welcken Spinola wel vijfhondert Mannen verloren heeft/so Meteren schrijft/maer Gotardus Artus Tom. vi. lib. 3. Mercurij Gallo-Belg. schrijft/datter Spinola wel duysent vijfhondert Mannen verloren heeft / onder de welcke waren de Grave van Trivultio, ende Gambarotta, ende andere van name. Onder de gevangene was eenē neve van Spinola/ Nicolaes Doria Ritmeester, en̄ andere van qualite: Haer wierden af-ghenomen twee Ruyters Vaenen. Men achtte dat aen sijner Excellentie sijde ghebleven zijn ontrent twee hondert Mannen/ende den vyandt heeft haer twee Vaendelen af-ghenomen. d'Ommervillens [1605.] doodt wierdt seer beclaecht. Daer wierden ghevanghen Mons de Bethune, de Ritmeester la Sale, Capiteyn Pigot, ende Ratleyf. De Ritmeester la Sale wierdt terstont verwisselt ende vry gelaten voor Nicolaes Doria, de andere voor ordinaris rantsoen. Maer den Enghelsche Ridder Sir Henry Carie, Camerlinck van den Coninck van Enghelandt / zijnde een avonturier/ende dienende op sijnen eyghenen buydel/ moeste groot rantsoen betalen/mits hy in het Quartier niet begrepen en was. Het voor-verhaelde ghevecht is gheschiedt op den ix. Octobris Anni 1605. Jn het welcke Don Loys meynt groote eere ingheleyt te hebben / met op-houdinghe van sijner Excellentie volck / dan of hy een treffelijcke Stadt sijnen vyandt af-ghenomen hadde. Dit late ick crijchs-verstandige ordeelen.