Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 796]

Linghen by den Marquis Spinola beleghert/ en in-ghenomen/ 1605. in Augusto.

[1605.] IN Anno 1597. hebbe ick in het corte verhaelt de gheleghentheyt der Stadt Linghen/ nu sal ick gaen beschrijven / hoe de selfde Anno 1605. van den Marquis Spinola is beleghert ende inghenomen. Nae dat hy meester gheworden was van Oldenseel /soo heeft hy noch des selfden daechs eenighe Ruyteren ende Voet-knechten ghesonden nae Linghen / daer acht Vaendelen / doch maer ontrent vijfhondert Soldaten sterck/in garnisoen laghen/over de welcke Marten Cobbe commandeeerde/ een Capiteyn die de Landen langhe ende wel ghedient heeft / ende door den Crijch van cleyn groot geworden is. Spinola stondt in beraedt of hy die sterck-vermaerde plaetse met ghewelt soo stracx soude durven aen-tasten/doch vernemende datmen daer doende was met het verdiepen der grachten / ende met veranderinghe van de fortificatie/wes halven de Stadts-wallen ende borstweeringhen hier en daer niet versien noch nae behooren op-ghesett en waren: Soo is hy met sijn Legher derwaerts ghetrocken/ende hy heeft op den thienden Augusti teghen den avondt begonnen te approcheren aen vier plaetsen te ghelijcke. Die van binnen siende hoe ernstlijck dat sy aen-getastt wierden/deden stracx haer beste om op hare wallen ende borst-weeringhen bequame plaetse ende beddinghe te maken om haer Gheschut te planten / op sulcke plaetsen van waer sy den vyandt de meeste af-breucke meynden te doen. Maer wat conden sy met haer Gheschut veel uytrichten? sy en hadden maer eenen Constabel/ ende die en hadde maer eene handt. De Marquis Spinola heeft den xii. Augusti vier batterien begonnen te maken/daer hy Gheschutt op-brengen en planten woude/ om de Stadt te beschieten; behalven noch eenige stucken die hy hier en daer gheplantt heeft om de defensien ofte teghen-weere der belegherde te beletten/ [1605.] op dat sy hem met hare Roers ende Musquetten niet hinderen en souden in het approcheren. Als de batterien ghereet waren/ so heeft Spinola laten schieten op twee bolle-wercken / soo langhe tot dat hy de punten ofte uyt-stekende hoecken der selfder hadde af-gheschoten. Oock soo quam Spinola soo verre met sijn approchen/dat hy in een van de bolle-wercken/welcker punt hy af-gheschoten hadde / doende was om met de schuppen wijder en dieper te sapperen. Doe die van binnen saghen / dat haren vyandt haer dus dapperlijck aen alle hoecken en canten met schieten en graven was aen-vallende / ende sy bevonden / dat sy te weynich volck hadden om de groote wijdde dier plaetse nae behooren te besetten: Als oock aenmerekende / dat sy gheen scherp en hadden / maer coegels moesten gieten van hare tinnen schotelen en plateelen: Jnsonderheyt oock overmits de Borgers (sterck zijnde ontrent drie hondert Man) onwillich waren de Stadt langher te helpen verweeren: Soo vreefde de Gouverneur/dat sy een poorte/bolle-werck/of hoeck erghens souden in nemen/ende datse met den vyandt op hare eyghen handt een appoinctement maken fouden / ghevende hem met de Soldaten ten besten: Hier over is hem / ende den anderen Capiteynen het herte wat cleyn gheworden / soo dat sy bevindende dat het haer niet moghelijck en was de Stadt in sulcker gheleghentheyt langhe te connen tegen-houden/ soo heeft de Commandeur/met advijs van de Capiteyns ende Officieren / met den Marquis gheappoincteert/ende op den xviii. Augusti de Stadt over-ghelevert op de selfde conditien ghelijck die van Oldenseel ghedaen hadden. Als de Commandeur Marten Cobbe/ende de andere Capiteyns met den Orost van Linghen by

[p. 797]

(265)

LINGA jterum SPINOLAM recipit malè cincta superbum,

Ordinibus pariter scelus indignantibus istud,

MAURITIUM extemplo numeroso milite mittunt,
Sed frustra, obsessos timor ingens occupat omnes.

[p. 798]

[1605.] sijn Excellentie quamen/ die doe met sijn Legher ontrent Deventer lach/ uyt Vlaenderen ghecomen zijnde/ende alle preparaten makende om Lingen te gaen ontsetten: So was sijn Excellentie daer over seer ghestoort/ende hy heeft den Commandeur/ en Drost (dewijle hy oock Capiteyn was) met alle de Capiteynen laten ghevangen setten/om haer te doen verantwoorden het subijte ende onberwachtte over-geven van Linghen. De Capiteynen wierden ghecasseert ende daer mede vry ghelaten / ende mochten de wapenen dragen/ ende haer stellen onder wat Compagnien sy wilden. De Drost is oock eyndelijck los ghelaten: Maer Marten Cobbe bleef wel jaer en dach in de ghevanckenisse/ doch hy is oock eyndelijck vry ghestelt / nae veel solliciteren.

De Marquis Spinola bleef ettelijcke daghen lanck te Linghen stille liggen/op-makende de conter-scherpen/ ende andere noodige reparatie doende: Hy heeft oock de Kercken gherepareert / ende ordre op alles ghestelt/ verswijmende met sijn langhe stillc ligghen goede occasien/ want Coevoorden/Bourtange/Bellingher-Woude/ende andere plaetsen/zijnde de passagien [1605.] om in Frieslandt ende in Groeningher-landt te comen/ seer vervallen waren/ oock niet versien dan met haer ordinaris garnisoenen / dewijle sijn Excellentie het volck in sijn Legher van doene hadde. Den schrick was/ door het subijte over-gaen van Lingen/ in de voor-noemde plaetsen/ ende elders/ soo groot/ dat sy vermoedelijck sonder groote teghen weere haer souden over-ghegheven hebben in de handen harer vyanden/ indien de Marquis terstont nae het in-nemen van Linghen daer voor ghecomen ware. Maer sijn Excel. tijdt hebbende/heeft die/ende andere plaetsen met genoechsaem garnisoen versorcht ende besett: En̄ den laetsten Augusti is hy met eenen goeden hoop volcx ghecomen ontrent Coevoorden/alwaer des anderen daechs by hem ghecomen is Graef Willem van Nassou met sijn volck. Soo dat sy t'samen sterck waren neghenthien duysent Man te voet/ende drie duysent Peerden/om Spinolae voordere invasien te beletten/ende om hem in te vallen/ende af-breucke te doen waer sy souden connen of moghen.