Afbeeldinge ende beschryvinghe van alle de veldslagen, belegeringen ende and're notabele geschiedenissen ghevallen in de Nederlanden

Geduerende d'oorloghe teghens den coningh van Spaengien: onder het beleydt van den Prince van Oraengien, ende Prince Maurits de Nassau

[p. 770]

Belegheringhe ende in-neminghe der Stadt Grave, by sijn Excellentie Prins Maurits/ Anno 1602.

[1602.] NAe dat sijn Princelijcke Excellentie met sijn Leger Brabant wat door-wandelt hadde/ soo is hy den xvii. Iulij ghecomen te Vden/ den xviii. te Cassel/Esteren/ Reken/Welp/ ende ontrent de Stadt Grave. Stracx heeft sijn Excellentie besichticht/ ontworpen/ ende af-ghemeten de ghelegentheyt der Stadt/ende des Landts rontom her. Sijn Excellentie heeft sijn Quartier ghenomen Oostwacrts van de Stadt/ dicht aen de Mase: Aen d'ander sijde was het Quartier van Graef Ernst van Nassou, met twee Brugghen vast aen 'tQuartier van sijn Excellentie ghehechtt. Sijn Ghenade Graef VVilhelm Lodewijck van Nassou lach tot Hal Zuydwaerts / ende de Generael Veer Westwaerts/ oock aen de Mase. Daer sijn stracx twee Brugghe over de Mase gheleyt / d'eene boven aen het Legher van sijn Excellentie / d'andere beneden aen 'tLegher van den Generael Veer. Daerlaghen in der Stadt ontrent 1500. Soldaten / behalven de Borghers. Sy waren wel versien van Gheschutt / amunitie / ende victualie. Den xxii. hebben des vyandts Soldaten het huys te Batenborgh verlaten. Die van der Stadt hadden een Fort ligghende over de Mase aen de Noordt-sijde der Stadt / daer sijn Excellentie drie hondert en achthien scheuten op geschoten hebbende/ so is het garnisoen den xxii. in den duysteren avondt daer van ghetrocken ende in de Stadt gheraeckt: Sijn Excellentie heeft dit Fort inghenomen / besett/ ende teghen de Stadt ghesterckt. Sijn Excellentie was wel van meyninghe met allen mogelijcken vlijt ende haest nae de Stadt aen te approcheren: Doch alsoo daer sekere tijdinghe ende kundschap quam/dat Don Francisco de Mendoza, Admirant van Arragon, met een Legher van twintich duysent Man quam sacken nae 'tLandt van Luyck / ende van daer nae Ruermonde [1602.] ende Venloo / in meyninghe de Stadt Grave door den eenen ofte den anderen middel te ontsetten: So heeft sijn Excellentie den meesten deel sijnes volcx moeten ghebruycken/ om het Legher van buyten te stercken / ende alle advenuen ofte aen-comsten met palisaden/redouten / forten/loop-schansen (die daer tusschen de sestich ende seventich in ghetale waren) te voor-sien. Daer zijn oock teghen de voor-naemste aen-comsten des vyandts batterijen ghemaeckt/ als oock verscheydene vyer-bakens/daer door de Quartieren in ghevalle van alarm/by nachte/malcanderen conden waerschouwen.

Alsoo dese wercken groot ende vele waren (streckende wel een duytsche mijle d'omme-gravinge van Oosten tot den Westen toe/ende aen d'ander sijde van de Mase van d'een Brugghe tot de andere oock bynaest een mijle weechs / soo is sijn Excellentie daer mede besich gheweest tot den derden Augusti toe / op welcken dach teghen den avondt de aproches tot de Stadt aen begonnen zijn. Den Admirant is met sijn Legher ontrent Venlo blijven ligghen/sich gelatende als of hy over de Mase hadde willen trecken/ende de Stadt Rijn-Berck belegheren / om door dien middel sijn Excellentie van de Stadt Grave te trecken/doch hy is den vierden Augusti op-ghebroken van ontrent Venloo/ ende nae dat hy wat om-her ghetrocken hadde / is hy den thienden comen logieren tot groot Linden/ een halve uyre gaens van 'tQuartier van sijn Excellentie /alwaer hy Legher gheslaghen heeft/ ende nae eenighe apparentien ende dreyginghen van op sijner Excellentie Legher te sullen vallen/ is hy eyndelijck tusschen den xxii. ende xxiii. Augusti, des nachts / sonder Trommel of Trompet te roeren/

[p. 771]

(257)

Adjacet Urbs MOSAE, convenerat omnis in unum

Huc miles Batavus, quam cingit fortibus ausis,

ORDINIBUS reddit PRINCEPS, redditq_Ʒ sepultas

Relligionis opes, et libertatis honorem.

[p. 772]

[1602.] met sijnen gheheelen Legher te rugghe ghetoghen na Cuyck. Het gheruchte ginck wederom/dat hy Rijn-Berck wilde gaen belegheren /wes halven sijn Ghenade Graef Ernst van Nassou ten tweeden male tot bewaringhe dier Stadt ghesondenis. Doch d'Admirant bleef ontrent Venlo ligghen/ poghende garnisoen in de Stadt te brenghen/ d'welck de Borghers weygerden in te nemen/overmits de moet-willicheyt die dit volck gewoon was te bedrijven in die plaetsen daer sy meesters zijn.

Nae dat des vyandts Legher vertrocken was/so zijn d'approches ter Stadt-waert aen allen canten dapper ghevoordert/soo dat sijn Excellentie in corter tijdt met de sappe ghecomen is tot aen der Stadts principaelste bolle-werck / ligghende ghemeyn met des Stadts wallen. Aen de sijde van Graef Wilhelm van Nassou/ waren de galerien gebracht tot over de helft van de principaelste gracht der Stadt: Ende d'Enghelsche waren aen hare sijde soo wijdt ghecomen/dat sy op een corts haer hadden connen meester maken van de principaelste gracht der Stadt. De belegherde siende dat den Admirant met sijn Legher te rugghe ghetrocken was / ende wel merckende dat sy nu gheen ontset te verwachten en hadden / so hebben sy/ niet willende het alder-uyterste verwachten/ op den 18. Septembris eenen Trom-flagher uyt-ghesonden/ versoeckende appoinctement/waer op d'Ostagiers ten weder sijden uyt ende in ghesonden zijn: het accoort is ghetroffen op den 19. dito, ende het geheele garnisoen (sterck zijnde ontrent 800. ghesonde/ ende 200. ghequetste) isser den 20. uyt-ghetrocken/ met peerden/wapenen/huysraet/bagghe ende baggagie/ [1602.] met vliegende Vaendels/slaende Trommels/ brandende lonten/ende coeghels in den mondt: Haer zijn gheleent 150. waghens tot Diest toe. Sijn Excellentie was des te williger haer dit goede appoinctement te gheven/ om dat de Mase dapper aen het wassen was/ d'welck hem veel verhinderinghe aenbracht in sijn begravinghen / approchen/ende galderien. Jae indien de vyandt de Stadt noch seven of acht daghen in-ghehouden hadde/het hooghe water soude sijn Excellentie ghedwongen hebben van daer te vertrecken. Daer is stracx ten selven daghe/wesende sondach/ een predicatie in de groote Kercke (na dat sy van de beelden ghesuyvert was) ghedaen/met lof-sanghen ende danck-segginghen tot Godt voor dese treffelijcke victorie / die sijn Excellentie in het aen-sien van sijnes vyandts Legher/ bevochten heeft.

Den 28. is sijn Princel. Excellentie als Heere van de Stadt Grave/ende van den lande van Cuyck/op de Marckt ghehuldet/ nae ghedane predicatie op de Marckt voor al het volck. De Baron van Sidleniski is Gouverneur der Stadt ghemaeckt. Nae datter ordre ghestelt was / soo tot bewaringhe der Stadt/ als op de politie ende fortificatie/ soo is het Legher op-ghebroken den laetsten Septembris, sijn Princelijcke Excellentie keerende nae 'sGraven-Haghe/ ende de Soldaten daer hare parenten haer wesen. Des Admirants volck begost stracx te mutineren/ principalijck de Jtalianen/ noemende spottelijck den Admirant El gran Capitan del Rosarie.